________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરમાત્માની દીવાળી. પણ Mssssssssssssssssssssી, (લેખક:–શ્રી બાલચંદ હરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર-માલેગામ ) ભગવાન મહાવીર પ્રભુ દીવાળીની--અમાવાસ્યાની રાત્રે પરમપદને પામ્યા એ ઘટનાને આપણે દીવાળી માની આનંદનું પર્વ ગણી ઉજવીએ છીએ. એ પર્વ શરીરના વિચારનું પશુ આત્માના પરમ વિકાસનું છે. ભવસમુદ્રમાં રખાતા જીવાત્માના પરાનંદનું. પરમપદપ્રાપ્તિનું છે. ઉપાધિને નાશ થઈ આમાં સ્વતંત્ર થયે એના કરતા બીજે કયો આનંદ વધારે સુખદ હોય? અનંત જીવો એ પદની પ્રાપ્તિ માટે અનેક જન્મ સુધી અનેક પ્રકારે પ્રયત્નશીલ રહેતા હોય અને ખલના પાછળ ખલના અનુભવી છવ નિરાશા જ ભગવતે હાય એવી સ્થિતિમાં કોઈ આત્મા એ સિદ્ધિ મેળવી ઇષ્ટફળ પ્રાપ્ત કરી હચે એના કરતા બીજે કશે આનંદ હોઈ શકે? જે સંત પુરુષોએ આત્મા અને અનાત્માને ભેદ પારખી લીધેલ હોય તેવા પુરુષોને આ આત્માના મહાપર્વને આનંદ કાંઈક અપૂર્વ જ હોય છે. જડ, પુદગલ કે અનાત્મામાં માચી, તેમાં જ રાચી તેને જ સ્વત: પતે છીએ એમ માનનારા સામાન્ય માનવેનો આનંદ શી રીતે પ્રગટ થાય? પુદગલાનંદી જીવોને આનંદ પુગલેના જ રૂપમાં આવિષ્કાર પામે એ સ્પષ્ટ વાત છે. ઉજાસ, પ્રકાશ કે ઉદ્યોત દીવા સિવાય આપણી પાસે કયાં છે ? માનવને આનંદ આત્માના સાચા અને ચિરપ્રકાશથી શી રીતે પ્રગટ થઈ શકે? આત્માના અલૈકિક અને દિવ્ય પ્રકાશનું પ્રતીક આપણે નાની નાની દીપીઓ પ્રમટાવી પ્રગટ કરીએ છીએ. આત્માને પ્રકાશ તે અખંડ, દિવ્ય અને અલૌકિક હોય ત્યારે એક દીવીથી તે પ્રકાશનું તુરછ આવિષ્કરણ શી રીતે થઈ શકે ? એટલા જ માટે જ આપણે જેટલી બને તેટલી વધુ દીવા પ્રગટાવીએ છીએ. અને તે અનંત અખડનું તુચ્છ અનુકરણ કરવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ. એ તો આપણી મર્યાદિત શક્તિનું સ્વરૂપ છે. વરસાદમાં અંધારામાં આગિ નામક કીટક પ્રકાશ તે આપે જ છે, પણ એ પ્રકાશ ઝળહળતા સૂર્યના પ્રકાશની આગળ કેટલો? તેવી જ રીતે પરમાત્માની મુક્તિ આવિષ્કાર પ્રકાશરૂપે જે રૂપમાં જાય તેની આગળ નાની દીવીએ કેટલી તુ ગણાય એ રપષ્ટ રીતે જણાય છે. - ગૃહસ્થાશ્રમના જીવનમાં લગ્ન, પુત્રજન્મ, પૌત્રજન્મ જેવા કેટલાએક આનંદના પ્રસંગો આવે છે. તેવા પ્રસંગે દરેક મનુષ્ય પોતાના ગજા પ્રમાણે પિતાને આનંદ પ્રગટ કરવાનો પ્રયત્ન કરે છે. પોતાના ઈષ્ટ મિત્રામાં ભજન વિગેરે કરાવી અને બીજા પણ સમારેહે જી પિતાને આનંદ પ્રગટ કરે છે. મનના આનંદને બહારના દેખાવથી પ્રગટ કરવાને એ પ્રયત્ન છે. આત્મિક આનંદ એ રૂપી વસ્તુ નથી, તેથી તેને આવિષ્કાર કરવા માટે રૂપી પદાર્થોના ઉપયોગ કરવો પડે છે. એક વ્યક્તિના આનંદની મર્યાદા કેટલી? તેના સગા ઈચ્છમિત્ર કે લાગતાવળગતા માનો અને વધુ થાય તે એકાદ ગામ કે પ્રદેશ પૂરતો જ તે આનંદ હોય. પ્રભુ મહાવીરની સાધનાની પૂર્ણાહુતિને આનંદ કેટલો? એ આનંદની મર્યાદા કાણુ આંકી શકે? અને સાથે સાથે એ આનંદની મર્યાદા કેટલી હોય ?
For Private And Personal Use Only
