________________
જંગમ તી–શ્રી મહાવીર
અર્ક ૧૦ મા ]
એ ઉદાર ને ઉન્નત ભાવના પાછળનુ રહસ્ય સમજાય છે. સાડા બાર વર્ષની ઘેાર યાતના, મરણાંત ઉપસર્ગા અને તીવ્ર તપસ્યામાંથી તરી’ પાર ઊતર્યા પછી જે દિવ્ય સત્ય લાધ્યું, એ નવનીતરૂપે સંગ્રહી જીવનના અંતિમ દિવસ સુધી જનતાને પાન કરાવનાર એ સંત જગમ તીરૂપ હતા. મહામાહણુ અને મહાગાપ હતા એટલું જ નહીં પણ ‘તિન્નાળ તાત્યાળમ્' એ પદને સાર્થક કરી જનારા ‘જિન હતા.
.
અહીં તાં કેવળજ્ઞાન પછીના પંદરમા વર્ષના એક પ્રસંગ આલેખ્યા છે. એમાં એક રાજકુંવરીના પ્રશ્નો રજુ કરાયા છે. એના ઉત્તરા ભગવાને મીષ્ટ વાણીમાં સભળાવ્યા છે. એથી અભ્યાસી કુંવરીને સતાષ થયા છે અને પ્રભુ પાસે તેણીએ ભાગવતી દીક્ષા સ્વીકારી છે. શ્રીભગવતી સૂત્રમાં જેની વાત આવે છે એ શ્રાવિકા જયન્તી તે આ જ.
કૈાશાસ્ત્રીમાં જયન્તી શ્રાવિકાની ખ્યાતિ ભારે હતી. સ્વગીય રાજા સહસ્રાનીકની પુત્રી, શતાનીકુની બહેન અને સગીર રાજા ઉદ્યાયનની એ ફાઈ થાય. અર્હત્ દર્શનની અનન્ય ઉપાસિકા તેમજ તત્ત્વની જાણકાર આ શ્રાવિકાને ત્યાં જ વૈશાલી તરફથી આવનાર શ્રાદ્ધસમૂહના ઉતારા રહેતા.
ચન્દ્રાવતરણ ચૈત્ય તરફ જવાની ધમાલ પ્રાત:કાળથી જ સવિશેષ શરૂ થઇ. ત્યાં ભગવાન્ મહાવીર દેવ પધાર્યા હતા. રાજમાતા મૃગાવતી અને જયન્તી દેવીના રથા પણ માટા રસાલા સાથે ત્યાં આવી
૨૪૭
પહેાંચ્યા. સૌ પાતપાતાને યાગ્ય સ્થાને ગેાઠવાઇ જઇ ધર્માંપદેશ શ્રવણુ કરવામાં એકતાન બન્યા. સભા વિસર્જન થયા પછી સામાન્ય પરિવારની હાજરીમાં પ્રભુ અને જયન્તી વચ્ચે જે પ્રશ્નોત્તરી ચાલી તે આ પ્રમાણે
૧. ભગવન્! જીવ કર્યાંથી ભારે કયા કારણે અને છે?
ઉ-શ્રાવિકા ! જીવહિંસા, અસત્ય વચન, ચારી, અબ્રહ્મચર્ય, પરિગ્રહ અદિ અઢાર પાપસ્થાનાને સેવતા આત્મા સંસાર વૃદ્ધિ કરે છે અને એ રીતે સ ંચિત કર્મોના રિપાકને લણવા ચાર ગતિમાં ભટકે છે. ૨. ભગવન્! મેાક્ષ પ્રાપ્ત કરવાની ચેાગ્યતા જીવાને સ્વભાવથી હાય છે કે અવસ્થાને આશ્રયી હાય છે?
ઉ-જયન્તી ! એ યેાગ્યતા સ્વભાવથી હાય છે. જે જીવ ભવસિદ્ધિક છે તે પેાતાના સ્વભાવથીજ છે અને રહે છે. કાઇપણ અવસ્થામાં કોઇપણુ ઉપાયથી જે ભવસિદ્ધિક નથી તે થઇ શકતા નથી.
૩. શુ` સ ભસિદ્ધિક જીવા માક્ષ ગામી છે?
ઉ-હા, ભસિદ્ધિક જીવા અવશ્ય માક્ષગામી છે.
૪. જો કેાઈ ભવિસદ્ધિક જીવા મેાક્ષે જશે તા એક કાળ એવા આવશે કે જ્યારે સંસારમાં કેાઈ ભવસિદ્ધિક રહેશે નહીં અર્થાત્ સંસાર ખાલી થઇ જશે.
૯૦ના, એમ બનવાનુ નથી. જેમ સ આકાશપ્રદેશેાની શ્રેણીમાંથી પ્રત્યેક સમયે અકેક પ્રદેશ આછા કરવાનું કલ્પી લઇએ
