________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હિં હિલિક@Dોઝેિ હું કિ વીરવિલાસ
(9@( ૧૧ ) Uશિક્રિો સંસારમાંહે એક સાર, જાણી કંચન કાયિની રે. આ વાત ખરેખર સાચી છે, ખૂબ વિચાર કરતાં તદ્દન સાચી છે, પણ તેથી વધારે વિચાર કરતાં તદ્દન પાયા વગરની, સમજણ વગરની, અર્થવગરની અને અક્કલ વગરની છે, વાત એમ છે કે-આ આખા સંસારની રચના ધન અને કુટુંબ પર બંધાયેલી છે. કંચનને અર્થ સેનું થાય, એ સુચક શબ્દ હોઈ તેમાં ઘર, દુકાન, ઉધરાણી, રેકડ, ધરેણાં, માલમસાલા ઢોરઢાંખર સર્વે ને-નવવિધ પરિગ્રહને સમાવેશ થાય છે અને સંસારનું કારણ સ્ત્રી હાઈ કામિની શબ્દમાં સગાંસંબંધીને–પરિવારને સમાવેશ થાય છે અને સ્ત્રીની દૃષ્ટિએ તે શબ્દમાં પુરુષનો સમાવેશ થાય છે.
આખું પોતાનું જીવન તપાસવામાં આવે છે તેમાં સ્ત્રી અને ધન સર્વથી મહત્વને ભાગ ભજવતાં દેખાશે. સ્ત્રીમાં આખા કુટુંબ-પુત્રપુત્ર્યાદિપરિવારને સમાવેશ કરીએ અને કંચનમાં વેપાર-ધંધો કે નોકરી વ્યવસાયનો સમાવેશ કરીએ તે લગભગ વ્યક્તિગત આખી સંસારરચનાનો તેમાં સમાવેશ થઈ જાય છે. આપણે જે માંડ માંડેલી છે અથવા જે માંડેલી માંડમાં આપણે ભાગ લઈ રહ્યા છીએ તેમાંથી આ ધન અને સ્ત્રીની રચન અને તેની સાથે જમાવેલ પડખેપડખેનાં વિભાગને કે તેના વિસ્ફલિગોને બાદ કરીએ તે આપણી રચનામાં લગભગ કાંઇ બાકી રહેતું નથી, આખી બાજી લગભગ ખલાસ થઈ જાય છે અને આખો સંસાર પૂરો થઈ જાય છે.
આ વાત સાચી છે? આપણે માત્ર ધન અને બૈરી ખાતર જ જીવીએ છીએ ? આપણે માત્ર કમાવાનાં યંત્ર અને કુટુંબજળના એક મણકા જ છીએ ? આપણો આખો ઝેક નેકરી કે ધંધા માટે અને કુટુંબના નાના વર્તુળના એક અંશ-અંગ તરીકે જ છે અને આપણે તેની આસપાસ ફેરફદડી ખાધા કરીએ છીએ એ વાત સાચી છે ? ચોગ્ય છે ? રુચિ કરે–કરાવે તેવી છે કે - વગરવિચાર્યું–વણસમયે ખાલી પ્રવાહમાં જ પડી ગયા છીએ? આનો નિર્ણય અંતરને સવાલ પૂછવાથી વ્યકિતગત તે જરૂર આવશે. માત્ર અંદર સવાલ પૂછવા અને વગરદંભે સાચા જવાબ મળે તે નોંધવા, ત્યારે પ્રથમ સવાલ પુછો રહ્યો કે આપણે પોતે ધન અને કામિની ફરતાં ફેરા મારીએ છીએ કે નહિ ?
આખા દિવસની પ્રવૃત્તિનું પૃથક્કરણ કરતાં જણાય છે કે–એમાં ધન મેળવવાના પ્રય જ હોય છે, એનાં વલખાં મરાતાં દેખાય છે, એ માટે અનેક ગોઠવણ, ગણતરીઓ, વ્યવસ્થાઓ અને પાટિયાં મંડાતાં દેખાય છે. કાંઈ સંતોષ કે શાંતિને એમાં સ્થાન નથી
૧. વીરવિલાસની શ્રેણીની આ સંખ્યા છે. દરેક લેખ સ્વતંત્ર હાઈ આગળના લેખના સંબંધ વગર પણું વાંચી-સમજી શકાય તેમ છે.
૨. બાર વ્રતની પૂજા પૈકી પાંચમા પરિગ્રહ પરિમાણ વ્રતની છઠ્ઠી ધૂપ પૂજની ત્રીજી ગાધાન પૂર્વભાગ છે.
For Private And Personal Use Only
