________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
જક ર ન
આ રીતે જીવન પસાર થાય છે. એમાં કયાંથી આવ્યા? શા માટે આવ્યા ? શું લાવ્યા ? કેમ લાવ્યા ? કોને મળે? કેટલું મળે ? મળેલ કેટલું ટકે ? કયારે છોડવું પડશે? એમાં સ્થાયી તત્ત્વ છે કે નહિ? નથી તે કયાં છે ? એને કાંઈ વિચાર જ આવતો નથી. કરમી દીકરાને જનતાએ વખાણ્યા, ભાઈશ્રી મોટા ધનપતિ થયા કે સારા ઘરની કન્યા પરણ્યા અને છોકરાં હૈયાં થયાં, દુકાન વ્યવહાર ખૂબ ચાલ્યા કે મેટી અમલદારી મળી એટલે જીવનની સફળતા માની ધન્ય જીવન થઈ ગયું, કારકીર્દિ સફળ ગણાઈ અને ડંકા વાગી ગયા !' આવી આવી માન્યતા પર આખો સંસાર મંડાણ છે.
એમાં એ સંસાર સફળતાની માન્યતામાં કયાં ભૂલ થઈ છે, કેટલી ખોટી ગણતરી કરી છે, કેવા અસ્થિર પાયા પર આખી ઈમારત ચણી દીધી છે, એ ગંજીપાનાં પાનાનું ઘર કયારે વીખરાઈ જશે, એ જ્યારે ભાંગીને ભુક્કો થશે ત્યારે કે કચવાટ થશે અને મેડી અક્કલ આવશે ત્યારે તે શરીર કબજામાં નહિ હોય, મગજ જવાબ આપતું નહિ હોય અને ઘરના ઊંબરો ડુંગરે લાગતો હશે અને પાદર પરદેશ જેટલું દૂર લાગતું હશે એ વાતને ખ્યાલ રહેતો નથી. આવી રીતે ધન અને કામિનીને સારભૂત માનવાની અતિ વિચિત્ર ખુલના કરતો આ સંસાર ચાલી રહ્યા છે. એમાં સમજુ કે અણસમજુ, ડાહ્યા કે ઘેલા, નાના કે મેટા, સ્ત્રી કે પુરુષ સર્વ લગભગ એક લાકડીએ હંકાય જાય છે અને એમાંથી ઊંચા આવવાના કે તરી કાંઠે આવવાના માર્ગ પર પણ આવતા નથી અને કઈ તેમાંથી ઉપર આવવા મથે કે બહાર નીકળવા પ્રયાસ કરે તો તેને અવ્યવહારુ, બંગડભૂત, ગાંડે, વિકળ કે મૂર્ખ કહે છે. આવી રચના ચાલી રહી છે અને તે આપણી વચ્ચે, આપણામાં અને આપણી ફરતી દેખાય છે એમ પંડિત કવિ શ્રી વીરવિજયજી કહે છે,
છેવટે બે દાખલા નજીવા પણ સાચા છે તે વિચારીએ. બહારથી આવતાં સમાચાર મળે કે છોકરો મેટરની અડફેટમાં આવી ગયો છે, ૫ગ હાથ ભાંગી ગયા છે, બચે તેમ નથી, હોસ્પિટલે લઈ ગયા છે. સમાચાર સાંભળતાં હોશકોશ ઉડી જાય છે, અનેક કુશંકાની પરંપરા થયું છે, ટેકસી કરી હોરપીટલ જવાની તૈયારી થાય છે ત્યાં બીજે માણસ આવી કહે છે કે-ભાઈ ! એ તે પાડોશીને છાકરે, એને બહુ વાગ્યું છે, બચે તેમ નથી. “હાશ ! ઠીક થયુ!” આ દશા છે. ટેકસીમાં જવાનું તુરત માંડી વાળવામાં આવે છે.
મેટી ભયંકર આગ લાગી છે. પિતે દુકાનથી દૂર રહે છે. અગાશીમાં ચડી જોતાં "આગ દુકાન નજીક હોવાનું અનુમાન થાય છે. ચેપડા કાઢવા અને બંબાવાળા સાથે બંદેબસ્ત કરવા માણસની દેડાદોડી અને પિતાનું બેબાકળાપણું તુરત જ વધી જાય્ છે. પાછી ખબર પડે છે કે એ આગ બજારમાં નથી, બંદર પરના ગેડાઉનમાં છે એટલે શાંત થઈ જાય છે. આવા પ્રસંગે કંચન અને કામિની( ધન અને કુટુંબ ને કેવા સારભૂત માન્યા છે તેનું પારખું થાય છે, અને તે પણ પિતાનાં કંચન કામિનીના અને નંહિ કે પારકાની વસ્તુ કે સંબંધીઓને અંગે. આ રીતે સંસારમાં કંચન અને કામિનીને સારભૂત ગણી છે.
મૌક્તિક
For Private And Personal Use Only
