________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
NE
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
એમ જ લાગે છે. પાલીતાણે પણ એ જ દશા થઈ ગઇ છે. ફક્ત દેલવાડામાં જૂની કારીગરીને છાજે એવી “ મરામત થાય છે.
મુખ્ય મન્દિર એક સુન્દર તળાવની અંદર આવેલુ' છે. તળાવમાં કમ બેની એક ઘટા ખાત્રી છે. પાણીમાં માછલાએ અને સપે આમતેમ સળવળતા ખુબ દેખાય છે. અમે ગયેલા ત્યારે તળાવનુ' પાણી એછુ થયેલુ હાન્નાથી કમળપત્રાની ટાક ઉઘાડી પડી હતી, અને બિચારાં પાંદડાંએ પાપડ જેવાં થઈ ગયાં હતાં.
અમૃતસરના સુવર્ણ મન્દિરની પેઠે આ મન્દિરમાં જવાને પણ એક પુલ બાંધેલે છે. મન્દિરા બેઠાઘાટનાં અને પ્રમાણશુદ્ધ છે. ગર્ભગૃહની આસપાસ ચારે બાજીપર લંબચોરસ ગુંબજ છે એ આ મન્દિરની વિશેષતા છે. કલાકોવિંદ લેાકા આવા ગુબજને આકાર બહુ જ વખાણે છે. બાકીનાં આસપાસનાં મન્દિરા ઊંચાં શિખરવાળાં છે. શિખામાં કંઇ ખાસ કળા જણાતી નથી, છતાં દષ્ટિપર તેની છાપ સારી પડે છે.
આ મન્દિરની કેટલીક મૂત્તિએ અસાધારણ સુન્દર છે. ધ્યાનને માટે આવી જ મૂત્તિઓ હાવી જોઇએ. મૂત્તિની સુન્દરતા જોઇ તેમને હુ મેહક કહેવા જતે હતા, પણ તરતજ યાદ આવ્યું કે આ મૂર્તિનું ધ્યાન તા મહુને દૂર કરવા માટે હાય છે. ચિત્તને એકાગ્ર કરવાની શક્તિ આ મૂત્તિઓમાં જરૂર છે.
આ મન્દિરાની પૂજા ત્યાંના બ્રાહ્મણાજ કરે છે. જૈનમન્દિરામાં બ્રાહ્મણેાને હાથે પૂજા થાય એ એક રીતે અજુગતું લાગ્યું, છતાં દ્દપ્તિના સાક્યમનોપિન પહેઝિનમન્દિરમ કહેનારા બ્રાહ્મણ ભલે લેાભથી--પણ આટલા ઉદાર થયા એથી મનમાં સમાધાન થયું. આજે પાવાપુરી એક નાનકડું ગામડું છે. અહિં સાધર્મના પ્રચાર કરનાર મહાવીર જ્યારે અહીં વસતા હતા ત્યારે તેનુ સ્વરૂપ કેવું હરો ? હિંદુસ્તાનમાં કેટલીએ મહાન મહાન નગરીઆનાં ગામડાં થઇ ગયાં છે, અને કેટલીક નગરીએનાં તે નામનશાન પણ રહ્યાં નથી; એટલે આજનાં ગામડાં ઉપરથી પાવાપુરીની કલ્પના થઈ જ ન શકે પ્રાચીન કાળને અહીં કશો અવશેષ દેખાતા નથી, ફક્ત તે મહાવીરના મહાનિર્વાણનું સ્મરણ આ સ્થાનને વળગેલુ છે; અને તેથી જ શ્રદ્ધાની દ્રષ્ટિ એ અઢી હજાર વર્ષ જેટલી પાછળ જઈ શકે છે, અને મહાવીરની ક્ષીણું, પથુ તેવી કાયા શાંતચિત્તે શિષ્યને આ ઉપદેશ કરતી હેાય એવી દ્રષ્ટિઆગળ ઉભી રહે છે. આ સસારનું પર્વ રહસ્ય, જીવના સાર, મેાક્ષનું પાથેય તેમના મુખારવિંદમાંથી જ્યારે, ઋતુ હશે, ત્યારે તે સાંભળવા કણ કણ બેઠા હશે ? પેાતાના દેહ હવે પડનાર છે એમ નથી તે દેહનું છેલ્લે ગભીર થાય પ્રસન્ન
For Private And Personal Use Only
