________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉદ્યમ કર્મને સંવાદ.
વહાર દ્રષ્ટિએ બન્નેની સાપિક્ષ સિદ્ધિ કરવાની ભાંજગડ મટી જાય છે તેમ નિશ્ચય દ્રષ્ટિએ ઉધમ અને કર્મ ને સ્વતાંત્ર છે એવું માનવાની પણ જરૂર રહેતી નથી. અરે ! આપ જે કાંઇ યુક્તિઓ ઉદ્યમ અને કારને પિષવાને માટે જ છેતે સર્વે ઉથલી જાય છે-નિષ્ફળ નિવડે છે, - સૂરિજી–કિચંદ્ર જડપદાથે કઈ પણ જાતની ક્રિયા વતંરી ત્યાં કરવાને અસમર્થ છે આ નિયમ આબાળગોપાળ સિદ્ધ છે. પરશુ કાઇને, ઘર છું આદિ ધાતુઓને અને ખડ્ઝ એન્ય પદાર્થોને યદ્યપિ છેદે છે-બે છે-દ્વિધા કરે છે, તથાપિ પુરૂષયતન વિના સ્વાર્થ સાધવા તે તે જે સમર્થ ધનતા નથી. - પ્રધ ન–પ્રકૃતિ પણ જડ છે એ સામતીનુયાયીઓ કે અવાજે માને છે. પુરુષ વિના એ જડ-પ્રધાન-પ્રકૃતિ સુખ દુ:ખ પ્રાપ્ત કરવા અને ભેગા કરવાને શક ૪ તે જેમ સંસારી આત્માને પ્રધાનજન્ય ફળોમાં પ્રવર્તન કરવાની ફરજ પડે છે તેમાં મુક્ત આત્માને તે ફરજે કેમ બનતી નથી? પ્રધાન મુક્ત આત્માને કે પશ કરત: નથી? તથા સુખ-દુઃખ, શુભ અગર અશુભ ફળ આત્મા ભગવે છે; કારણ કે
માં મુળી એ સુ ? ઈત્યાદિ ઉદ્દગારો સર્વજનોમાં પ્રત્યલ દેખાય છે, તાપિ પ્રધાન પોતેજ કર્મ બાંધે છે અને ભગવે છે. એ કથન એક ક્ષણભર - પણે માની લઈએ તોપણ જડ પ્રકૃતિએ ઉપાજે લાં કર્મોનું ફળ આત્મ સાગ એ પ્રત્યક્ષ રાદ્ધ અનુલાવથી “કમો કરે પ્રકૃતિ અને ફળ ભોગવે આત્મા” છે . પણ સંભવે નહિ. હેતુથી રાજ્યને કૃતનાશ અને અકૃતમ મા છે કેકંટકને ઉદ્ધાર કરવો અશક્ય છે. અપરંશ પુરૂપયે વિના પ્રધાન-માત : હોવાથી કોઈ પણ કાર્ય કરવા અશા છે તથા કર્મ વિદ્યમાન છતાં જોવા-ફકર્મ અને વિવિધ વ્યાપા આ જન્મ અને પરજન્મમાં જે કરવામાં આવે છે તે પુરૂષકાર છે. અને આ તે મલિન સંસ્કારોથી પૂર્વજન્મમાં અવાર આ રોડ ઉપાજોલા જે ઉમે છે કે જેના પ્રતાપે શુભાશુભ ફળ ઉપલબ્ધ થાય છે અને આ પ્રવર્તે છે તેને દેવ શબ્દથી બહાર કરાય છે. કર્મ-પ્રકૃતિપ્રધાન પુરુટ ; ' ' પિતાનું ફળ સાધવો અશકા હેવાળી ઉપશિક્ત તારિક દૈવ અને પુરૂષાર્થ : માન્યા વગર કેમ પણ ચાલે તેમ નથી. સાંઓને પણ આ ઉપરનું દંડ કર્મ બંધી લક્ષ માનવું પડશેકારણ કે પ્રકૃતિમાં પુરૂષાર્થ અને કે તાત્વિક લક્ષણ બંધબેસતું નથી, વાપિ જે સાંખ્યા આ લક્ષણ કતિમાં ૪ કિ. તો લણશે પ્રકૃતિ છે. પ્રકારની થવાથી તે લેકે માત્ર પુરૂષ દયા કરી પ્રકૃતિ એ નામ પી શબ્દભેદ માને છે પણ વસ્તુસ્વભાવ એકજ છે ::
શકાશ્રી હરતુ બદલાતી નથી એ નિદ્રમાન્યતા અવર છે
For Private And Personal Use Only
