________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉત્તર કમના સંવાદ.
तथा च तत्स्वभावत्व-नियमात्कर्तृकर्मणोः । फळभावोऽन्यथा तु स्यान्न कांकटुकपक्तिवत् ||
સ્નેહચંદ્ર-પૂજય ! જળમાં રહેલ શીતળ સ્વભાવ નિત્ય શીતળતા સર કરે છે, તેમ જે પદાર્થ માં જે સ્વાદ હાય તે પેાતાનું કાર્ય ખજાવે છે, તેથી જેલ અને પુરૂષકાર જે જે સમયે ખાધ્ય બાધકપણ બજાવે ત્યારે તેમાં તેવા સ્વભાવ છે. સ્પેસ માની શકાય, પણ જે વખતે પુરૂષકાર કર્મોને બાધા ન કરે અને કર્મો પુરૂષારને બાધા ન ઉપજાવે ત્યારે તે સ્વભાવ કર્યાં જાય છે-શુ લુપ્ત થઈ જાય છે ?
છે,
સૂરિ-સ્વભાવ નિત્ય પાતાનું કાર્ય બજાવે એવે નિયમ નિયત સુધી માત્ર જે સમયે વસ્તુને કાર્ય કરવાનો વખત આવે છે ત્યારે તે પેાતાનું કાર્ય એટલે સાધન અને સગેગન રાગ પંથ વસ્તુના સ્વભાવ જગને ફળ માપે છે. તથા સ’ચેાગાના તિરાભાવે સ્વભાવ ફળ દર્શાવવા અસમર્થ છે, તેથી સ્વમાવ વિનં અનતા નથી, કિન્તુ તિાબૂત રહે છે. જળ અન્યને શીતળતા ન ઉપજાવે તેથી તેમાં શીતળતા ધમ નથી એમ કહી શકાય નહુિ, તથા પદાર્થમાં વિદ્યમાન સ્વભાવ ગ્યતા અવભાવ અથવા અયેાગ્યરૂપે વિપરીત સ્વરૂપને કદાપિ પામતા નથી ! ઇનઅમ બહુ ધ્યાન આપીને વિચાર કરવા ાગ્ય છે. એક પાષાણુ અગર કાટમ પ્રતિમા-પ્રતિકૃતિ-છી મનવાની યાગ્યતા છે છતાં તે પાષાણુ કે કાકખડની કી કરવામાં ન આવે એથી શું તે અયેાગ્ય બની જાય છે ? જ્યાં સુધી તેમાંથી ખી બનાવવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તે ખીને ચાગ્ય છે અને કાર્ય બની ગયા પછી દ રણ તે કારણરૂપે કહેવાય છે. તેજ પ્રમાણે પુરૂષયત્નથી કર્યું વિકત જ બ પામતા નથી ત્યાંસુધી કો અબાધિત રહે છે અને પુરૂષપત્નથી કર્યું વિકૃતિને પામે છે એટલે બાધ્ય બાધક એ નિયમ લાગુ પડે છે, અર્થાત્ પુરૂષકાર અને ક માધ્યમાંક નામની ચેાગ્યતા છે. એ ઉપરના ભાવ વિચારવાથી થાય છે. નમાં શે.
મૌક્તિક દ્ર—પૂજય ! કાઇખંડમાંથી જે છબી બને છે તે પુરૂષકારથી ગ છે એમ માનીએ; કિન્તુ કાખંડમાં અસ્તિત્વ ધરાવતી યોગ્યતા સૂિ બનાવે છે એ પ્રમાણે માનીએ તે આ સર્વ ભાંજગડના અંત આવી જશે; તે મમણે કર્મ જે ફળ આપે છે તે તેમાં રહેલી ચેાગ્યતાની પ્રેરણાથી આપે છે. એમ માની લઇએ તે ૬૨ ગાય-માધક ભાવને માનવાની અડચણ નહિ ઉભી થાય. સૂરિ—ભદ્ર ! આ તમારી માન્યતા લેાકપ્રતીતિ અને અનુભવથી વિરૂદ્ધ છે. તથા પુરૂષવ્યાપાર વિના ચેામ્યતા કાંઈ પણ કાર્ય બનાવવાને સમય નથી. આન માં યપિ પાકયેાગ્યતા છે. છતાં સામગ્રી અને પુરૂષવ્યાપાર વિના તે પાકી શકતા નથી, તેમજ એક સમયે એકી સાથે દહ્યું. મનુથ્યા. દાનાદિક કર્મો કરે છે
તે
For Private And Personal Use Only
