________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણે કેટલાક સામાજિક સવાલો,
ઉલ્કાન્તિના સિદ્ધાન્ત સર્વગ્રાહી જણાતા હોય તો તેને સ્થાપિત રાખવા, સર્વવ્યાપી કરવા અને તેને અગ્ય વિનાશ અથવા વિસમરણ થતાં અટકાવવાં એ આપણી ફરજ છે; પરંતુ કેટલાક રૂઢ વિચારોથી ન દેરવાઈ જતાં સ્પષ્ટ અવકન કરી, આપણું છે તે સર્વ સારું છે તેમ ન માની લેતાં તેને અભ્યાસ કરી, વસ્તુ પરીક્ષાવડે આપણે આગળ વધવાની જરૂર છે અને તેમ કરવા માટે આપણે આપણી વર્તમાન સ્થિતિને સ્પષ્ટ ખ્યાલ કરવાની જરૂર છે. આપણે આપણા દેશની અને વિશ્વની પ્રગ-. તિન તનું અવલોકન કરવું જોઈએ અને ભવિષ્યના માર્ગે દોરવા જોઈએ, તેમ કરવા માટે યોગ્ય ચર્ચા કરવી જોઈએ, ચર્ચાનાં સાધને એકઠાં કરવાં જોઈએ અને તેનું શાંત મગજે નિષ્પક્ષપાતપણે પ્રથકરણ કરવું જોઈએ. આ નવીન ચર્ચા ઉપસ્થિત કરતાં અત્ર જણાવેલા અને તે સિવાયના પ્રગતિને લગતા બીજા વિચારો જણાવવા સર્વને આહ્નાન કરવામાં આવે છે અને મને સંપૂર્ણ આશા છે કે તંત્રીસાહેબ એ સર્વ વિચારોને ચગ્ય સ્થાન યથાવકાશ જરૂર આપશે. વિચાર કરવાનાં સાધને હશે અને વિચાર કરવાની દિશા સ્પષ્ટ હશે તો ચર્ચાસારી ચાલશે અને પરિણામે પ્રગતિ થશે. અવસરેચિત ઉપસ્થિત કરેલ આ ચર્ચા ઉઠાવી લેવામાં આવશે એવી આશા રાખી આપણે આગળ વધીએ.
આપણી પ્રગતિને વિચાર કરતાં સર્વથી અગત્યની બાબત જે લક્ષ્યસ્થાનપર આવે છે તે આપણે પ્રગતિ અને દેશની-ભારતવર્ષની પ્રગતિના અરસપરસ સંબંધની છે. ત્યાં પ્રથમ એક બાબત સૂત્ર તરીકે આપણે એ લક્ષ્યમાં રાખવાની છે કે આપણું પ્રગતિ આપણે એવી રીતે કરવી જોઈએ કે દેશની પ્રગતિને તેની સાથે વિરોધ ન આવે, મતલબ આપણી પ્રગતિ કરવા જતાં દેશની પ્રગતિને વિરોધ કે અવરોધ થઈ જતું હોય તો તે દિશાએ આપણે પ્રગતિ કરવાનાં કાર્ય કે ભાવનાને છેડી દેવા જોઈએ. એક સિદ્ધાન્ત તરીકે આ બાબત બહુ સારી લાગે છે, પણ વ્યવહારૂ રીતે તેમ ઘણીવાર થતું જોવામાં આવતું નથી. જ્યારે માણસનું મન એકદેશીય થઈ જાય છે ત્યારે સર્વવ્યાપી વિચારે તેના મનમાં ઘણીવાર આવતા નથી, અને કદી આવે છે તો તે પૂરતી અસર કરતા નથી, અથવા કેટલીકવાર પિતાના મનમાં જ ગેટ વાળી પિતાને અનુકૂળ નિર્ણય કરી લેવામાં આવે છે. આ પ્રમાણે ન થાય તે માટે ખાસ સાવધ રહેવાની જરૂર છે. એગ્ય રીતે વિચાર કરવામાં આવે તો દેશના હિતને વિધિ આવે તે રીતે કોમહિત થઈ શકે એમ બનવું જ અશક્ય છે; છતાં પણ કોઈવાર એવો પ્રસંગ આવી જાય છે કે જેમાં ઉપર ઉપરની નજરે જોતાં બંને હિતને વિરોધજ જણાય. એવા પ્રસંગે મહાનું ખાતર વિભાગને ભેગ આપ યુક્ત ગણશે.
આ વિચાર ચાલે છે તે દરમ્યાન એક નાની પણ ઘણું અગત્યની વાત કરે
For Private And Personal Use Only
