________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આમ વિચારણા-ધર્મભાવના. 'आत्म विचारणा-धर्म भावना.
(પ્રાસંગિક સ્કરણાઓ.). (લખનાર-મોતીચંદ ગીરધરલાલ કાપડિયા બી, એ. એલ, એલ, બી. સીરીટર. )
ચારે તરફ અવલોકન કરવાનો આ કાળ છે. એક પછી એક બનાવે એટલી ઝડપથી બનતા જાય છે કે તે બનાવનાં કારણો અને પરિણામેપર વિચાર કરવાને સમય મળે તે પહેલાં તો બીજા અનેક બનાવોનજરમાં આવે છે અને લક્ષ્ય એક સ્થાન પર ન રહેવાને કારણે પૂર્વ પૂર્વને બનાવેથી મળત ધડે ઘણુવાર નકામે થઈ જાય છે-અસર વગરને થઈ જાય છે-નહિવત્ બની જાય છે. વર્તમાન સમયમાં જે ભયંકર યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે, સેંકડો મનુષ્યને દરરોજ આહુતિ અપાવવાના જે વૃત્તાંત દરરોજ સવારે ઉઠીને વાંચીએ છીએ તેણે હૃદયને એવાં બહેરાં બનાવી દીધો છે કે એ જાણે દરરોજ બનતો અગત્ય વગર સામાન્ય બનાવ હોય તેમ ચાલી જાય છે. પાંચ વરસપર એક ટાઈટેનીક સ્ટીમરમાં પંદરસે માણસે જળશરણ થયા તે વખતે સર્વત્ર મહા ક્ષોભ થઈ ગયે હતે, શોકની એક પ્રચંડ ઉર્મિ અમેરિકા યુરોપ અને એશીઆમાં પ્રસરી રહી હતી અને દિવસો સુધી એજ વિષય ઉપર ઉહાપોહ તે અનુભવ્યો હતો. અત્યારે દરરોજ પંદરથી વીશ હજાર મનુષ્ય વિના અપરાધે મરે છે છતાં તે તરફ થવી જોઇતી અનભિરૂચિ, ગ્લાનિ કે ખેદ જણાતા નથી. તેનાં આંતરકારણે તપાસી વિવેકપૂર્વક તેનું પૃથક્કરણ કરવાની ખાસ આવશ્યકતા એટલા માટે છે કે એથી ભાવી જીવન વ્યવહારની અનેક કુંચીએ તેના ગર્ભમાંથી મળી આવવી સંભવિત છે.
કથાનુગ અથવા ઇતિહાસને અભ્યાસ મુખ્યત્વે કરીને આપણા જીવનકમનિર્ણયમાં અમુક પ્રજા કે વ્યક્તિ, રાજા કે ગુરૂઓ કેમ વત્યા હતા તે પરથી દેરાતાં
અનુમાનેને લઈને ખાસ સાથે મનાય છે. નવા નવા બનાવ જાણવાની ખાતર કે જિજ્ઞાસા તૃપ્ત કરવાની ખાતર જે કથા કે ઈતિહાસનું વાંચન થાય તે તેને ખરે આશય તેથી સિદ્ધ થતું નથી એ સ્પષ્ટ હકીકત છે. ભૂતકાળના ઈતિહાર કરતાં પણ વર્તમાન કાળને ઈતિહાસ ઘણુ રીતે સ્પષ્ટ અનુમાનના પ્રસંગે પ્રાપ્ત કરી આપે છે, જે કે એમાં પૂર્વબદ્ધ વિચાર અને મને વિકારને કાંઈક વિશેષ અવકાશ મળે છે છતાં એનું વાસ્તવિક ઉગીપણું શંકા વગરનું છે. આપણે વર્તમાન યુદ્ધને અંગે કેટલાક વિચારે અવકાશ કરશું. અહીં જે હકીકત રજુ કરવાની છે તે રાજ્યદ્વારી નજરે નથી, પણ જીવનના પ્રથમ ઉપગી તત્વ ધમની નજરે રધુ કરવાની છે. તે હકીકત લક્ષ્ય પર લાવીએ તોજ આ માસિકમાં યુદ્ધના વિષયને લઇ આવવાનું સપ્રજન ગણી શકાય.
For Private And Personal Use Only
