________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ન માં પ્રકાશ.
આ મનુષ્ય ભવ ઘણા દુર્લભ છે, મહા મુશીબતે મળે છે અને મળ્યા પછી જે માંના સપચાગ ન ધાય તે તેથી ઘણી હાનિ થવા ઉપરાંત એવી પરિસ્થિતિ ફરીવાર ઉત્પન્ન કરતાં સેકડો હજારો કે કરાડે વરસે વહી જાય છે. તેનું કારણ એ છે કે અનુષ્યભવમાં આત્મકા બહુ સ્પષ્ટતા પૂર્વક ચાલે છે. તે આત્મકાય ખરાખર ચાલે તા મનુષ્યભવ સફળ થાય છે અને જો તેના ગેરલાભ લેવાય અથવા આત્માની અવમાંત થાય તેવા જીવનક્રમ પ્રાપ્ત કરવામાં આવે તે મનુષ્યભવ નિષ્ફળ થાય છે. મનુષ્યભવ નિષ્ફળ થયા કે સફળ થયે તેની ખાસ લક્ષ્યપૂર્વક ગણતરી કરવાનું રણ એ છે કે અનંત ભવચક્રમાં જે કે શાત્ર આ એક ભત્ર છે. તથાપિ આ ત્યાં જે આત્માની ઉત્કાન્તિ વધારી દેવામાં આવે તે તેના રસ્તા બહુ સીધે સરળ અને આગળ વધતે (progressive ) થઇ આવે છે, પણ જો એમ ન કરવામાં આવે તે તેની અસર અનત ભવા સુધી પહેાંચે છે. આ હકીકત જરા વધારે પ કરીએ તા ધમની જરૂરીઆત સ્પષ્ટ થઇ જશે.
આત્માને કસથી તે ભારે કરવામાં આવે તે તેની પ્રગતિ અટકી પડે છે અને તે પાછા હઠે છે, સરારમાં રગદોળાય છે, ખરડાય છૅ, લેપાય છે અને નીચે ઉતરતા Øય છે. આત્માને તે! સહેજ ગુણા પ્રગટ કરવાના માર્ગીમાં આ મનુષ્યભવમાં સૂકવામાં આવે તે તેની ઉત્ક્રાન્તિ વધે છે, તેના વિષ્યના મગ સરળ થાય છે અને સર્વ કર્મમાક્ષ પ્રાપ્તિના તેના અંતિમ સાધ્ય તરફ તેનુ પ્રયાણ થાય છે. હવે તે આપણે પ્રત્યેક આત્માઓ અથવા તેના મનુષ્ય રૂપે, તરફ જરા બારીકીથી બેશુ ચ્છને તેના અભ્યાસ કશુ તે આપણને જણાઈ આવશે કે તે અમુક પ્રતિના માણસ છે. આપણે જેના સહવાસમાં વધારે આવ્યા હાઇઍ તે અમુક સચેગામાં કેવી રીતે કામ કરશે તે આપણે તેના સાધના જ્ઞાનથી અનુમાન કરીને કહી શકીએ છીએ. વાર્ય, ક્રોધ, અભિમાન, મત્સર, સરળતા, નમ્રતા, સ્પષ્ટ વાકયતા, દીર્ઘદર્શિતા, કપટ, લુચ્ચાઇ, તરકટ, ઢોંગ, સત્ય, પ્રમાણિક વર્તન આદિ અનેક ગુણા અમુક વ્યકિતમાં કેટલાં છે અને કેવાં છે તેનું આપણને પરિચયથી જ્ઞાન થાય છે અને તેથી અમુક ચોગામાં તે કેવી રીતે કામ કરશે તે આપણે ઘણે ભાગે પ્રથમથી કહી શકીએ છીએ. તમારે એક દેશસેવાનું કામ હાય અને તરે અમુક માણસ પાસે પૈસા લેવા વએ તે પ્રથમથી કડ઼ી શકશે કે તે તમારી વિપિના કેટલા અને કેવા ઉત્તર પશે, કારણ કે તેની જાહેર સેવાની કિ ંમત અને ધન પ્રતિ ઉદ્વાર કે લાભવૃત્તિના વડને કાંઇક ખ્યાલ હોય છે. આજ પ્રમાણે સ્વાર્થ, સરળતા આદિ રાવ ખતને મારી આવું. હવે આવુ જે પ્રથમથી તમને અનુમાનવડે પરિાયશ્ચાત્ જ્ઞાન
છે તે પ્રત્યેક આત્માની ઉત્ક્રાન્તિને લઈને થાય છે. જેને આત્મા અથવા જે અહી જેટલા ઉત્ક્રાન્ત થયેલા હોય તેટલે અંશે તે વર્તન કરે છે. જેની ઉત્ક્રાન્તિ ઘેંડી થયેલી હોય તે તે સામાન્ય વર્તન કરે છે, જે ઉન્નત દશાએ પહેાંચેલ હાય છે
For Private And Personal Use Only
