________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધાર્મિ ક કેળવણી.
વિચારે શબ્દથી અને વર્તનથી બાળકને સમજાવવા જોઇએ, તેનું સીંચન કરવુ ોઇએ. ખાળકને ધર્મશ્રદ્ધાવાળુ કરવા ઇચ્છનારા માબાપાએ પેાતે પ્રથમ ધાર્મિક વર્ત્તનવાળા થવુ એઇએ. બાળક જેવુ ર્જાશે તેવુ થશે. તમે જે તેની બાલ્યાવસ્થામાં તેને અજ્ઞાન સમજીને પણ ધર્મવિરૂદ્ધ વર્તન કરશે તે તેની તેવી છાપ આળક ઉપર પડ્યા વિના રહેશે નહિ. તેથી ઉત્તમ ગામાપાએ ખરેખરૂં સર્જન રાખવુ જોઇએ. જે કુટુંબમાં ભઠ્યાભક્ષ્યને, પેયાપેયના, કૃત્યાકૃત્યના વિવેક હાય છે તે કુટુંબના માળંકા પ્રાયે તેવા વિવેકવાળાજ થાય છે, માત્ર આગળઉપર માડી સંગતિના ચેપ ન લાગે તેટલી જ તેને માટે સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે.
૯૯
આ મનુષ્ય જીદગીનું સાધ્યમિન્દ્વ-કેન્દ્રસ્થાન ધર્મજ છે. તેનાવડેજ મનુપ્યમાં મનુષ્યત્વ આવે છે. એ હાથ એ પગ વિગેરે અગાપાંગવડે મનુષ્યાકૃતિ હોવાથી તે મનુષ્ય કહેવાતા નથી, પરંતુ તેનામાં મનુષ્યત્વ હાવાની જરૂર છે. તેનાવડેજ તે મનુષ્ય કહેવાય છે. આહાર, મૈથુનાદિ તે પશુઓ પણ કરે છે. તેની જેમ ખાવા પીવામાં આનંદ માનનારા અને ઇંદ્રિયાનાવિષયમાં ચકચૂર મની સતતિની વૃદ્ધિ કરનારા મનુષ્યે ઘુષ્ય સંજ્ઞાને લાયક નથી; મનુષ્ય સંજ્ઞાને લાયક તે તે છે કે જેઓ ધાર્મિક વ નવડે પેાતાના મનુષ્યજન્મને સફ્ળ કરે છે. આ દુનીઆમાં અનેક મનુચૈા જન્મે છે ને મરે છે પણ તેની કોઇ ગણના કરતુ નથી, કારણ કે મહેાળા ભાગ તા મનુષ્યજન્મ પામી પ્રથમ મેળવેલ પુણ્ય ભોગવી–પુજી ગુમાવી બેસી ખાલી હાથે પાપના પુંજ સાથે લઇને ચાલ્યા જાય છે, અને પછી પશુ વિગેરેની હલકી જીંદગી ભગવે છે. બહુ અલ્પ મનુષ્યેાજ માબાપ તરફથી ધાર્મિક સંસ્કારા પામી, ધાર્મિક કેળવણી સારી રીતે લઇ, ધર્મ સંબંધી જ્ઞાન મેળવી, તેનાવડે શ્રદ્ધા દઢ કરી વન શુદ્ધ રાખી સદ્દગતિના ભાજન થાય છે.
For Private And Personal Use Only
અહીં મારે કહેવુ જોઇએ કે માત્ર અમુક ધાર્મિક સૂત્રના અક્ષરમાત્ર અભ્યાસ કરવે તેનુ નામ ધાર્મિક કેળવણી નથી, ધાર્મિક કેળવણી તે ખાસ ન્તુદીજ વસ્તુ છે. અનેક શાસ્ત્રા તેના સાધન છે. તે શાસ્ત્રોના પાતાની યાગ્યતા અનુસાર ગુરૂ સમીપે અભ્યાસ કરી તેનુ રહસ્ય સમજવુ તે ધાર્મિક કેળવણી છે. આપણા ઉછરતી વયના એ વ્યવહારિક કેળવણી કે જે માત્ર આજીવિકાને માટે અથવા દ્રવ્યની પેટીએ કે તેન્ડુરીએ ભરવા માટેજ ઉપયાગી છે તે મેળવવા માટે વર્ષોના વર્ષોં ગાળે છે. ગુજરાતીમાં ૫-૭ વર્ષ, મેટ્રીક સુધીના ૭ વર્ષ, ગેયુએટ થવાના ૪ વર્ષ, એમ લગભગ ૧૮ કે ૨૦ વર્ષ ગાળે છે, ત્યારે ધાર્મિક કેળવણી માટે તેટલા માસ પણ ગાળતા નથી. હું ખાત્રીથી કહી શકું છું કે ગ્રેજ્યુએટ થવા જેવી બુદ્ધિવાળા વિદ્યાથી જે એ વર્ષ ધાર્મિક અભ્યાસ કરવામાં વ્યતીત કરે અને
