________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધાર્મિક કળવણી.
૧૦૧
સર્વની ઉપર ઉપકાર'બુદ્ધિ હોવાથી જ આ પરીક્ષા કરવાની જરૂર પડી છે. કેમકે નાડી પરીક્ષા કર્યા વિના સર્વ દરદીઓને તે એક સરખું ઔષધ આપવામાં આવે તે આરામ થાડાને થાય ને વિનાશ ઘણાને થાય. તેથી સર્વાને આરામ કરવા માટેજ નાડી પરીક્ષા કરી વ્યાધિ ઓળખીને પછી દરેકને ચેાગ્ય ઔષધ યેાગ્ય અનુપાન સાથે ખાવાનું કહેવામાં આવે છે, એજ પ્રમાણે ગુરૂ પણ સર્વેની ઉપર સમાન ભાવવાળા હોવાથી સર્વના હિતને માટે ચેાગ્યતા અનુસાર અભ્યાસ કરાવે છે અથવા કરવાનુ મતાવે છે. ”
અધુએ ! આપણે ધાર્મિક વર્તન સિવાયના, ધર્મ વિરૂદ્ધ વર્તનવાળા, ભક્ષ્યાભક્ષ્યના કે પેયાપેયના વિવેક વિનાના માત્ર નામથી જૈન કહેવાતા વ્યવહારિક કેળવણી લેનારાએથી ખુશી થવાતુ નથી, તે આપણા કામનાજ નથી, તે ઉપર . આ રક્ષિતનું નાનુંસરખું દૃષ્ટાંત આપી મારૂ ભાષણ સમાપ્ત કરીશ. આર્ય - રક્ષિત બ્રાહ્મણના કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલા હેાવાથી તે કાશી વિદ્યાભ્યાસ કરવા ગયેલ, ત્યાં સંપૂર્ણ વિદ્યાભ્યાસ કરી, મહાત્ વિદ્વાન થઇને પેાતાને નગરે આવતાં ત્યાંના રાજાએ મેટા આડંબર સાથે હાથી ઉપર બેસાડીને તેને નગરપ્રવેશ કરાવ્યેા. ઘણ્ સન્માન આપ્યું, નગરજના પણ પિત થયા. તે આવુ સન્માન મેળવી પેાતાને ઘરે આ બ્યો. પાતાની માતાના ચરણમાં પડ્યો, માતાએ ખુશીખખર પૂછ્યા, પણ તેને હર્ષિત થયેલ ન જોઇ, તેથી આર્યરક્ષિતે પૂછ્યું કે- માતા ! મારા વિદ્વાન થઇને આવવાથી તમામ માણુસા ખુશી થયા ને તમે કેમ ખુશી થયા નહીં ?? માતાએ કહ્યું કે- હે પુત્ર ! તુ સંસારની વૃદ્ધિ કરે એવી વિદ્યા ભણીને આવ્યે તેમાં હું કેમ ખુશી થાઉં ?' પુત્રે પૂછ્યું કે ત્યારે હું શું ભણ્` કે જેથી તમે ખુશી થા?’ માતાએ કહ્યું કે‘ દ્વાદશાંગી ભણે તે હું ખુશી થાઉં કે જેથી તારો સસાર પરિત્ત થઈ જાય. ’ પુત્રે પૂછ્યું કે-‘ તેના ભણાવનાર કાણુ છે ને કયાં છે ?’ માતાએ કહ્યું કે- તારા મામા અમુક સ્થળે છે તે ભણાવશે. ’ પુત્ર વગર વિલંબે તેમની પાસે ગયા અને વદના નમસ્કાર કરીને વિનયપૂર્વક દ્વાદશાંગી ભણાવવા વિજ્ઞપ્તિ કરી. ગુરૂએ કહ્યું કે ઢાદશાંગીના અભ્યાસ કરવા હશે તે મુનિપણુ અંગીકાર કરવુ પડશે. ' આ રક્ષિતે તા માતા પાસે પ્રતિજ્ઞા કરી હતી કે દ્વાદશાંગી ભણી આવીને તમને પ્રસન્ન કરીશ. એટલે તેણે મુનિપણું સ્વીકાર્યું, અને અભ્યાસ કરવા માંડ્યો. અનુક્રમે સાડાનવ પૂર્વ ભણ્યા. ચારિત્રમાં સ્થિર થઈ ગયા. સમકિત નિશ્ચળ થયુ અને શાસનની અનેક પ્રકારે ઉન્નતિ કરી. આ દષ્ટાંત ઉપરથી સાર એ લેવાના છે કે વ્યવહારિક સાથે ધાર્મિક કેળવણી લઈને ધાર્મિક શ્રદ્ધા જેની દૃઢ થઈ હાય, અને જેનું વન જૈન ધર્મ વિરૂદ્ધ ન હોય તેને જોઈનેજ આપણે રાજી થવાનુ છે અને તેજ ખરા જૈન છે.
,
For Private And Personal Use Only
