________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ત્યાય વૃત્તિ બંધાતા નથી એ કઈ ઓછો લાભ નથી.
શાસ્ત્રકારોએ ધર્મના સ્થાનકોમાં દ્રવ્ય ખર્ચનારાઓને માટે જે જે મહત કુળ બતાવેલું છે જેમાં મુખ્ય જે સરેત મૂકેલી છે તે એજ કે ધર્મસ્થાનકોમાં અથવા ધર્મના ઉદયને માટે જે ધન ખર્ચવાનું છે તે વ્યાપાર્જિત દ્રવ્ય હોવુંજોઈએ. ન્યાયપાજિત દ્રવ્યથી જ મહ લાભ થાર્ય છે. તેજ દ્રવ્ય જે અન્યાયથી પિદા કરેલું હોય છે, અને ધર્મકાર્યમાં ખર્ચવામાં આવે છે તો તેના ઉત્તમ ફળની પ્રાપ્તિનો અભાવ તે બાજુ ઉપર રહ્યા, પણ ઉલટે તેનાથી તેને અનર્થને લાભ થાય છે. વિવેકવિલાસ નામના ગ્રંથમાં તે ગ્રંથના કર્તા શ્રી જિનદત્તસૂરિ મહારાજ તે એટલે સુધી જણાવે છે કે અન્યાયથી ઉપાર્જિત કરેલા દ્રવ્યથી જે જિનચૈત્ય બંધાવવામાં આવે છે તો તે દ્રવ્ય તેના કુળના નાશનું કારણ થાય છે.
જૈન ધર્મના એકંદર બંધારણનો પાયો ન્યાય ઉપરજ છે, અને ન્યાય જૈનધર્મને પ્રિય છે. ન્યાયી વૃત્તિ સિવાયનો માણસ જેન ધર્મની પ્રાપ્તિ કરી શકે કે કેમ ? તે શંકા જેવું છે.
જૈન ધર્મની વૃદ્ધિ ઈચ્છનાર, તેને ભાવવાની વાંચ્છા કરનાર અને તેની પ્રભાવનાના ઈરછકે તે ન્યાયી થવું જ જોઈએ. તેની ન્યાયી વૃત્તિ એજ જૈન ધર્મનું ભૂષણ છે અને બીજાના મનમાં ધર્મનું મહત્વ ઉત્પન્ન કરનાર છે. જેઓ જેનધમી હોવાનો દાવો કરે છે, અને પોતાનું વર્તન ન્યાયથી ઉલટી રીતે રાખનાર છે તે ખરેખર જૈન ધર્મના દ્રષી અને તેની હિલના કરાવનાર છે. તેઓ ધર્મને ભૂષણરૂપ ન થતાં. ઉલટા હિલના કરાવનાર, થાય છે. ધર્મની હિલના કરાવનાર પિતાના બધીબીજનો નાશ કરે છે એમ શાસ્ત્રકારોએ ફરમાવેલું છે. જેઓ ન્યાયથી ઉલટી રીતે વર્તનાર છે, તેઓ ધર્મના આગળ વધતા પ્રવાડને અટકાવવાને મોટા બંધારા તુલ્ય છે. કેમકે તેથી જેઓની ઈચ્છા ધર્મના શુભ આશયને સમજવાની અને અંગીકાર કરવાની હોય છે, તેને તેનાથી ભંગ થાય છે, અને તેઓની આત્મિક ઉન્નતિને અટકાવવાના કારણભૂત તેઓ બને છે. - ત્યારે વ્યાવહારિક અને પારમાર્થિક અને રીતે ન્યાયી પ્રવૃત્તિ ફળદાયી છે, તે પછી તે પ્રાપ્ત કરવાને આપણે દરેકે પ્રયત્ન કરવો જ જોઈએ. એટલે જેટલે અંશે તેમાં આપણે આગળ વધીશું તેટલે તેટલે અંશે આપણે પોતાની આર્થિક અને આત્મિક ઉન્નતિમાં વધારો કરી શકીશું. પ્રસંગવશાત્ શાસન પ્રભાવનાના કાર્ય કરવાને પણ શક્તિમાન થઈ શકીશું. એ કંઈ એ છે લાભ નથી.
વકીલ દલાલ લલ્લુભાઈ–વડોદરા.
For Private And Personal Use Only
