________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-~-
~~-
~~-~~-~
ચંદરાજાના રાસ ઉપરથી નીકળતો સાર
રણું વળી આ પ્રમાણે આજીજી સાથે કહેતી હતી તે વખતે કેળાહળ સાંભળીને લોકોને પણ ત્યાં દેડી આવ્યા. અને વીરમતીએ હાથમાં લીધેલું પાંજરું જેમ તેમ કરીને છેડાવ્યું. એટલે વીરમતી પાછી સભામાં આવી. નટે આનંદ પામ્યા અને તેને પ્રસન્ન કરવા માટે શિવ કુંવરે ફરીને નાટક કરવું શરૂ કર્યું, શિવમાળા પણ વાંસ ઉપર ચડી અને પિંજરની સામી દષ્ટિ કરીને નાટક કરવા લાગી. " . - તે વખતે પિંજરમાં રહેલા કુર્કટે શિવમળા પક્ષીની ભાષા જાણે છે એમ જણ હોવાથી તેને પિતાની ભાષામાં કહીં કે-“હે શિવમાળ ! તું તારી કળામાં અત્યંત કુશળ છે તે સાથે પક્ષીઓની ભાષા પણ તું જાણે છે તેથી તેને હું મારું ગુહ્ય કહું છું તે સાંભળ-તું વાંસથકી જ્યારે ઉતરીશ ત્યારે વીરમતી તારા પર પ્રસન્ન થઈ તને દાન માંગવા કહેશે તે વખતે તું મને માંગી લેજે. બીજું કાંઈ માંગીશ નહીં. જેજે, કઈ પ્રકારના ધનને લેભમાં લેવાઈશ નહીં. હું તને પગે લાગીને કહું છું કે તું મારું વચન પ્રમણ કરજે. આ વાત ચુકીશ નહીં. મને અહીંથી મૃત્યુના ભયમાંથી બચાવજે–અભયદાન આપજે. હું તારો ઉપકાર જન્મ સુધી ભુલીશ નહીં. દ્રવ્ય તે આપણે બે મળીને તું કહીશ તેટલું મેળવીશું. અને મારી કર્મા પણ હું તારી પાસે આવ્યા પછી બધી કહીશ. આટલું યાદ રાખજે.”
* આ પ્રમાણે કુર્કટે મંદ સ્વરે પિતાની ભાષામાં શિવાળાને કહ્યું, તે બરા બર સમજી ગઈ અને નાટક પૂર્ણ કરી વાંસથી નીચે ઉતરી. ઉતરતજ પોતાના પિતાને એકાંતે લઈ જઈ કુટની કહેલી વાત કરી અને તેને માગી લેવા કહ્યું. શિવકુંવર પણું તરત સમજી ગયા. તેણે તે વાત કબૂલ કરી અને વીરમતી પાસે આવી તેને જશ બેલી દાન લેવા માટે તેને પ્રણામ કરી ઉભું રહેશે. તે વખતે પિતાને જશ બેલાવાથી વીરમતી તેને પર બહુ ખુશી થઈ. તેણે નટને પિતાની પાસે લાવીને કહ્યું કે- માગ, માર્ગ, હું તારા પર પ્રસન્ન થઈ છું. તે વખતે શિવકુંવરે અવસર પામીને વિનતિ કરી કે- “હે માતા! જે પ્રસન્ન થયા હો તે આ કુકડે આપ. મારે બીજા કશાને ખપ નથી. મારી પુત્રી કુકડાની ગતિ શીખે છે પણ સારા કુકડા વિના તેની હાંશ પુરી પડતી નથી. માટે આ કુકડે મને આપે. તમે વળી બીજે કુકડો લઈને પાળજે. હે માતા ! આપની કૃપાથી મારે દ્રષ્યાદિકની કાંઈ ખોટ નથી, વળી તેની જરૂર હશે તે અનેક રાજાઓ છે તેની યાચના કરીશ પણ આપ તે મને આ કુકડોજ આપે.''
શિવકુંવરનાં આવાં વચન સાંભળી વીરમતીએ કહ્યું કે-“હે શિવકુંવર! તે આ શું માગ્યું ? તું હાથી, ઘેડ, ધન, ધાન્ય, વસ્ત્ર, આભરણ ઈત્યાદિ માગ કે જે આપવાથી અમારી પણ જેશ થાય. પંખી આપવામાં અમારી પણ શોભા ની છે, જે ઇમે ઢામાં પંખી આપ્યાનું સાંભળ્યું નથી. વળી એ કુકડા વને
For Private And Personal Use Only