Jain Dharm Prakash 1913 Pustak 029 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

માટે મિત્રો આ હિતશિક્ષા, મનન કરો સહ પ્રીતે; ધર્મ કર્મ ને દુલ મજદા, ચલ પૂર્વજ રાત. ધમર ૧૯ નામ સુધારે તજી સુધારે, સાચે સંપ જેપથી શુભ નીતિ પશે. સાંકળચંદ સંચજે. અધમ, ૨૦
श्री ज्ञानसार सूत्र विवरण.
નિર્માદ. (૨૭)
મધ્યસ્થતાને ધારણ કરનાર સત્વવંત પ્રાણી સત્ય પક્ષનો જ સ્વીકાર કરે છે. તેમ કરતાં તે કશે ભય લેખતા નથી. નિર્ભયપણે તે સત્ય વાતજ માને છે અને કરે છે. તેમજ વળી જેમની અનાદિ ભય સંજ્ઞા તૂટી ગઈ છે અને તેથી જ જે નિર્ભયપણે વિચરે છે, એવા સત્પર ધારે તેટલું નિષ્પક્ષપાતપણુ દાખવી શકે છે. આ રીતે પૂર્વાપરે સંબંધવાળું નિર્ભયાક હવે શાસ્ત્રકાર વખાણે છે.
यस्य नास्ति परापेक्षा, स्वभावाद्वैतगामिनः ।।
તો જિં જ મઝાન્તિ-ચારિતસંતાનનાનાં છે ? A ભાવાર્થ-જેને કેાઇની કંઇપણ પરવા નથી એવા એક સરખા ઉદાસીન સ્વભાવવાળા મહાપુરુષને ભયબ્રાંતિજન્ય કષ્ટ પરંપરા હાયજ કેમ ? મધ્યસ્થદઇ મહાપુરૂષ સદા નિર્ભય-લાયબ્રાંતિથી મુકતજ રહે છે. ૧
વિવેવ–મધ્યસ્થતા કહે કે નિપાતપણે કહે કે રાગદ્વેષ રહિત સમભાવ કહે તે પ્રાપ્ત થવાથી પારકી આશા તૃણુ બહુધા છેદાઈ જાય છે, તેથી જ નિસ્પૃહ-પૃહારહિતપણે શુદ્ધ ચારિત્ર ધર્મમાંજ રમણતા કરે છે–પરપુદગલિક ભાવમાં પસાર કરતાજ નથી તેને મૂઢ-અજ્ઞાની–પપૃહાવંત પ્રાણની જેમ નાના પ્રકારના ભય સંબંધી તેમજ વિવિધ પ્રકારની આધિ વ્યાધિ અને ઉપાધિ સંબંધી કચ્છની પરંપરા પ્રાપ્ત થતી જ નથી. કણ માત્ર પરસ્પૃહાવડે હેતભાવ-રાગદ્વેષ કરવાથી જ થાય છે. આ બાબત શાસ્ત્રકારેજ અન્યત્ર કહ્યું છે કે --
qg a કુ. નિg a gવું ! एतदुक्तं समासेन, लक्षणं मुग्वदुःवयोः "
(નિવૃતp ) મતલબ કે પારકી આશા–તૃષ્ણાજ મહા દુઃખદાયી છે અને નિરાશાભાવનિ-વૃડતા જ મારું ખાય છે. એ રીતે સંપથી સુખદુ:ખનું ક ન આવે અને તેના વિશે . આ શાકાર ચમન જ છે,