________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુખનું ભાજન થાય છે. કેમકે તેને કલેશનું પરિણામ જે મહા કડવું આવે છે તે અનુભવવું પડતું નથી. કે.
નિરંતર કલહ કરવાથી સ્ત્રીને અથવા પુરૂષને કલહ કરવાની ટેવ પડી જાય છે. તેથી તેઓ સહજની વાતમાં કલેશ કરી બેસે છે, ખમવું કે શાંત થઈને સાંભળવું અથવા આમ શા કારણથી કહે છે તેને વિચાર કરે તે સમજતાજ નથી. કલેશ કરતાં કરતાં ધી થવાની ટેવ પડે છે, એટલે સહેજની વાતમાં ક્રોધ આવતાં વાર લાગતી નથી. એમ કરતાં કરતાં ભાંડવાની ટેવ પડી જાય છે, એટલે ક્રોધના આવેશ આવી વાવ્યાવચ્ચને વિચાર કર્યા વિના અપશબ્દથી વ્યાપ્ત શબ્દરચના વાપરવા મંડી જાય છે. અને પછી વિવાદ કરવાની ટેવ પડી જાય છે. કઈ પણ હકીકત કહેતાં વાદેજ ચડે છે. ઠીક કહે છે કે અકીક કહે છે? તેને વિચાર કરતો નથી. અને બસ! આ તે મારી ઉપર આક્ષેપ કર્યો, આ તે મારૂં વાંકું બોલે, એમ માની વાદ કરવાજ મંડી પડે છે. કલહ કરનારા કલેશી માણસને આવી શ્રેણીબંધ કુટેવે વેડતી જાય છે. તેનું પરિણામ ઘણું અનિષ્ટ આવે છે અને તે તેને વગર બદયે સહેવું પડે છે. આ પ્રમાણેના ચિત્તમાં ઉતાપ ધરનારો મનુષ્ય જે સંસાર છોડી મુનિ થયેલ હોય તે તે દશામાં પણ ચિત્તમાં શાંતિ અને સહનશીલતા ન હોવાથી તે પિતાના સંયમને-ચારિત્રને પણ નિરર્થક કરી નાખે છે. અર્થાત ચારિત્રના મહાન ઉત્તમ ફળને તે ભક્ત થઈ શકતો નથી. ૫.
શાસ્ત્રકાર કહે છે કે કદિ કે પ્રતિકુળ સોગને લઈને કોઈની સાથે કલેશ થઈ ગ, તે પછી પણ બેમાંથી એક પહેલા જે ખમાવે તે લઘુ હોય તે પણ તેને ગુરૂ સમજ અને તેને આરાધક જાણવો. ઉપલક્ષણથી જે પ્રથમ ન ખમાવે તે ગુરૂ હોય તે પણ તેને લઘુ જા અને આરાધક ન જા . ઉપરાંત જે પછી પણ ન ખમાવે તેને તે કનિજ જાણે અને ચારિત્રને વિરાધક જાણવે. કેમકે સિદ્ધાંતકારનું વચન છે કે- વસનાર ૩ સામ=મણ પણાને સાર ઉપશામ-શાંતભાવ-ક્ષમા સ્વભાવ છે. ચારિત્રનું રહસ્યજ ઉપશમની પ્રાપ્તિ કરવી તે છે. તેથી કત્તાં કહે છે કે-જે કલહ શમાવે છે–પિતે તે કલહ કરતા નથી પણ જ્યાં કલહ થતા હોય ત્યાં પણ તેનું શમન કરાવે છે તેને ધન્ય ધન્ય છે. અર્થાત્ તે પ્રાણ વિશેષ ધન્યવાદને પાત્ર છે. ૬.
. હવે કળણ કરવાના અને ન કરવાના અથાત્ કહિ કરનારા અને ન કરનારા અધિકારી બતાવતા સતા કર્તા આ વિષયને ઉપસંહાર કરે છે.–નારદ જ્યાં ત્યાં જઈને કલેશ જગાડનાર, કલેશની ઉદીરણ કરનાર, સ્ત્રી-વભાવેજ જેને કલેશ વહાલો લાગે છે તે અને નિર્દક પુરૂષનું રિસ ( હૃદ્ય) એ જણ જ્યાં
For Private And Personal Use Only
