________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સરલને પણ કપટી ૠણ છે. પાપી માણસ બીહને પાપી જાણે છે. દુરાચારી માણસ બીજાને દુરાચારી જાણે છે. લંપટ માણસ સાધ્વી શ્રીને પણ ફુલટા ૠણે છે. આ પ્રમાણે જગત્ પ્રવૃત્તિ છે, તેથી તેમાં તે કાંઇ આશ્ચર્ય થાય તેમ નથી, કારણ કે જેવું પોતાના અંતરમાં હોય છે, તેવુ જ બહાર દેખાય છે, પણ આશ્ચર્ય તે! તેમાં થાય છે કે પોતે ગુણી છતાં પણ કેટલાક એવા યુક્ત સ્વભાવવાળા હોય છે કે બીજાના ગુણ જોઇ શકતા નથી, સહન કરી શકતા નથી, અન્યથી થતી કેાઇની પ્રશ ંસા સાંભળી શકતા નથી. તેથી તેના ગુણમાં મિથ્યા દોષારોપણ કરીને પોતાના હૃદયમાં રહેલો દોષ પ્રગટ કરે છે. ખરા સુજ્ઞ તરતજ તેનો ભાવ સમજી ય છે અને તેના ગુણીપણામાં આ માટી ખેડ છે એમ વિચારી હૃદયમાં ખેદ પામે છે. શાસ્ત્રકાર આવા ગુણીની પ્રશ'સા કરવા નથી. તેતે અમ કહે છે કે જે ગુણી અન્યના ગુણને રાગી હોય, પોતાના વિશેષ ગુણ કરતાં પણ બીજાના સામાન્ય ગુણની-અપ ગુણની કિંમત વધારે આંકત હાય, શુદ્ધ અ ંતઃકરણથી તેની પ્રશંસા કરતા હાય, અનુમાદના કરતા હાય ને કરાવતા હોય તેવા પુરૂષનીજ કીર્ત્ત જંગમાં તાગૃત રહે છે, ફેલાય છે, વિસ્તાર પામે છે. માટે ગુના ઇચ્છક જનોએ પોતાનામાં અલ્પ ગુણ હેય કે વિશેષ ગુણ હાય, પણ તે તરફ ષ્ટિ નહીં કરતાં અન્ય મનુષ્યમાં રહેલા દાન, શીલ, સતાય, પરે.પકાર, દયાળુતા, નિરભિમાનીપણું, સરલતા, પ્રમાણિકતા, સત્યવાદીપણુ, લાક પ્રિયત!, વિનય, વૈરાગ્ય અને ક્ષમા વિગેરે ગુણાને ઘેાડા કે વત્તા પ્રમાણમાં જોઇ દુર્ષિત થયું, તેની પ્રશંસા કરવી, તેની ખ્યાતિ થતી જોઇને રાજી થવું અને તેનામાં તે તે ગુણ બન્યા રહે, વૃદ્ધિ પામે અને વિશેષ પ્રશ'સનીય થાય તેવી જિજ્ઞાસા રાખવી. આ પ્રમાણેના વર્તનથી વાસ્તવિક કહીએ તો તેવા ગુણગી પ્રાણીની પાતાની કીર્તિ થાય છે, મનુષ્ય માત્ર તેને વખાણે છે. પર’તુ એવી સહનશિતા રાખવી-રહેવી જેવી મુશ્કેલ છે, તેવીજ જરૂરની છે.
કત્તૌ મહાપુરૂષ પ્રાંતે એવી ઉપયુક્ત શિક્ષા આપે છે કે-હે ભવ્ય પ્રાણીઓ ! જ્યાં જ્યાં ગુરુ દેખા ત્યાં ત્યાં તે ગુણુ અલ્પ પ્રમાણમાં હૈય કે વિશેષ પ્રમ હ્યુમાં હોય પણ તેના પર રાગ કરે. ગુણગુણી અભિન્ન હોવાથી ગુણી ઉપર રાગ કરવા તેજ ગુણ ઉપર રાગ કર્યા બરાબર છે. અને તેમ કરવાથીજ તે ગુણુ પાતાનામાં ન હેાય તા પ્રગટે છે અને હેય તે વૃદ્ધિ પામે છે. આટલાથીજ ખસ ન કરતાં કાં કડુ છે કે-ગુણી ઉપર રાગ કરવાની સાથે નિર્ગુણી કે દુર્ગુણી ઉપર દ્વેષ ન કરશે. મનમાં એમ ન માની લેશે કે ગુણી ઉપર રાગ કરવે એટલે નિર્ગુણી ઉપર છે. કરવાનુ તે અાંપત્તિથી સિદ્ધ થઇ ગયુ. તમારે તે નિની ઉપર કે દુર્ગાણી ઉપર પણ દ્વેષ ન કરતાં સમચિત્તવાળા રહેવું, સમ
For Private And Personal Use Only
