________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અનધિક-દીનાક્ષર શ્રત,
૧૪૩
મ
કરેલી નેત્રમાં અંજન જવાની સળીવડે અકારની ઉપર બિંદુ કરી દીધો. એટલે “ગ્રીવતાં કુમાર:* કુમારે આંધળા થવું-એમ થયું. આ પ્રમાણે કરીને તેણીએ પાછો તે લેખ ક્યાં હતો ત્યાં મુકી દીધો. પછી રાજાએ ત્યાં આવીને વગરવાએજ તે પત્ર વીડીને લેખવાહકને આપી દીધો. લેખવાહકે કાગળ ઉજયિની લઈ જઈને કુમારની પાસે બેઠેલા અધિકારીને આવે. તેણે વાંચી જતાં પ્રત્યક્ષવિરૂદ્ધ હકીકત જણાવાથી પ્રગટ ન વાં. કુમારે બહુજ આગ્રહ કર્યો એટલે તેણે વાંચ્યું. તેમાં લખેલી હકીકતને અર્થ સમજીને કુમારે કહ્યું કે- મૈર્યવંશમાં ઉત્પર થયેલા એવા જે અમે તેની આજ્ઞા આ પૃથ્વી પર કોઈ ખંડિત કરતું નથી તે શું હુંજ મારા પિતાની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરું? એ વાત બને જ નહીં.” એમ કહીને તરતજ પરિજનવર્ગે અનેક પ્રકારે નિવાયા છતાં તેમના હાહાકાર વચ્ચે તેણે તપાવેલી લેતાની સળી બંને આંખમાં આંજી દીધી, જેથી તે તરતજ બંધ થઈ ગયું. ત્યાર પછી તે વ્યતિકર રાજાએ લો એટલે તેને ઘણે ખેદ થે. પણ બની ગયેલી હકીકતમાં નિરૂપાયાપણું હેવાથી કાંઈ કરી શક્યો નહિ. પછી યુવરાજયોગ્ય ઉજ્જયિનીમાંથી ફેરવીને તેને યોગ્ય કોઈ બીજું ગામ આપી ત્યાં રહેવાની ગોઠવણ કરી. તે ગામમાં રીને કુણાલકુમારે અતિ ઉત્કૃષ્ટ ગીતકળાને અભ્યાસ કર્યો. તેને અન્યદા પુત્ર થ. પછી પુત્રને રાજ્ય અપાવવા માટે કુણાલકુમાર પાટલીપુત્રે ગયે. અને શહેરમાં ગાયન કરતે ફરવા લાગ્યો. તેની ગીતકળાની બહુ પ્રશંસા સાંભળીને રાજાએ તેને બોલાવ્યા. ત્યાં જઈ પડદામાં રહીને તેણે પિતાની ગીતકળા બતાવી; તેથી રાજા બહુ પ્રસન્ન થયા. એટલે તેણે કહ્યું કે- માગ, તું જે માગીશ તે હું આપીશ” એટલે કુણાલકુમાર બ.
चंदगुत्तपपुत्तो छ, विंदुसारस्स नत्तुन । असोगसिरिणो पुत्तो, अंधो जायइ જાળ ! “ચંદ્રગુપ્તને પ્રવ, બિંદુસારને પત્ર અને અશકશ્રીને પુત્ર જે અંધ છે તે કાકણ માગે છે. ક્ષત્રિીની ભાષામાં કાકણ એટલે રાજ્ય થાય છે એટલે રાજ્ય માગે છે. ” પાટલીપુત્ર નગરમાં ચાણકયે સ્થાપન કરેલ પ્રથમ મિર્યવંશી રાજા ચંદ્રગુપ્ત, તેનો પુત્રબિંદુસાર અને તેને પુત્ર અશેકશી હોવાથી કુણાલે કહ્યા પ્રમાણે તે ચંદ્રગુપ્તને પ્રપલ, બિસારને પાત્ર અને અશોકથીને પુત્ર થતું હતું. કુશાલે કહેલી ગાથા સાંભળીને રાજાએ તરતજ પડદો દૂર કરી નાખ્યો અને પોતાના પુત્ર કુણાલને જોઈ આશ્ચર્ય પામી તેની સવિશેષ હકીકત પૂછી એટલે તેણે પિતાને તે વ્યતિકર કહ્યા. રાજાએ તેની વાત સાંભળીને પૂછયું કે “તું રાજ્ય માગે છે તે હું આપીશ પણ તું અંધ હોવાથી રાજ્યને શું કરીશ?”
For Private And Personal Use Only
