Jain Dharm Prakash 1911 Pustak 027 Ank 04

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

૧૦૨
જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
નવમી નિર્જર ભાવના.” ૧ નિર્જરાના જે બાર પ્રકાર કહ્યા છે તે તપના ભેદથી સમજવા, કેમકે કારણ ભેદથી કાર્ય ભેદ લેખાય છે. સ્વતંત્રપણે તે નિર્જરા એક જ પ્રકારની છે.
૨-૩ કાષ્ટ અને પાષાણાદિક કારણોને લેથી જેમ એક પ્રકારને અમિ પણ અનેક પ્રકારને લેખાય છે, તેમ તપના ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારથી નિર્જરા ૫ બાર પ્રકારની કહી છે. પણ વસ્તુતઃ કર્મનિર્જરાસ્વરૂપ તે એક જ પ્રકારે છે.
૪ મોટા દુર્ધર પર્વતને વિદારનાર વજાની પેઠે નિકાશિત કર્મને પણ તોડવામાં જે અતિ તીક્ષણ છે તેવા અતિ આકરા અદ્ભૂત તપને અમારે નમસ્કાર છે.
૫ એ તપને પ્રભાવ કેટલે કહીએ? કે જેથી કઠોર કર્મવડે નિબિડ પાપવાળા એવા પ્રહારી જેવા પણ પાપને ક્ષય કર્મને શિઘ શિવપદને પામેલા છે.
૬ જેમ પ્રજ્વલિત કરેલો અગ્નિ સુવર્ણના શુદ્ધ વરૂપને પ્રકટાવે છે, તેમ તપ આત્માની સાથે લાગેલી કમરજનો સર્વથા હાય કરીને આત્મતિને પ્રગટાવે છે–આત્માને નિર્મળ કરે છે.
૭ પ્રસિદ્ધ એવા બહુ પ્રકારના બાહ્ય અને અત્યંતર દવાળા જે તપ વડે ખરી દઢતાથી ભરત મહારાજાની પેર બાહ્ય તથા અંતરંગ શત્રુવ જીતી શકાય છે, તથા જેનાથી પ્રગટ પ્રભાવવાળી અનેક લબ્ધિઓ અને સિદ્ધિઓ પ્રગટે છે તે સ્વર્ગ અને મેક્ષ સુખ આપવાને પ્રવીણ જગવંદ્ય તપને હું સદા વંદુ છું,
નવમ નિર્જરા અષ્ટક ૧-૨ હે આત્મન ! તુ તપનો મહિમા જે. એથી બહુ ભવ સંગિત પાપ જલદી હલકાં પડી જાય છે. જેમ પ્રખર પવનના યોગે ઘાટી પણ મેઘઘટા વિખરાઈ જાય છે તેમ તપ વડે ( ગમે તેવી ઘાટી) પાપપંક્તિ ક્ષતારમાં વિસરા થઈ જાય છે.
૩ જે દૂર થકી પણ વાંછિત અર્થને ખેંચી લાવે છે, અને જેથી શત્રુ પડ્યું મિત્ર થઈ જાય છે, તે આગમના પરમ રહસ્ય રૂ૫ તપને નિર્મળ ભાવથી તું જ !
૪ અનશન, ઉદરી, વૃત્તિ સં૫ ( નિયમિત ખાનપાનાદિક), રસત્યાગ, સંસીનતા (કુર્મ-કાચબાની પેરે અંગોપાંગને સંકેચી રાખવા તે ) અને કાયકલેશ (જાણી જોઈને દેહદમન કરવું તે),એવી રીતે છ પ્રકારનું ઉદાર બાદ્ધ તપ કહેલ છે.
૫ પ્રાયશ્ચિત્ત (દેષ શુદ્ધિ કરવી તે), વૈયાવૃત્ય (સંત સુસાધુ પ્રમુખની સેવા ચાકરી તા.( ગામ નારિ ) લિંગ (તo mગે મારિ..