________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
૩૭ તેજત માન તે પુરૂષ મહંત-જે માન માનવીઓમાં સામાન્ય નિયમ મુજબ જોવામાં આવે છે, અને જેના વેગે જેને બધા જોખમમાં ઉતરવું પડે છે, તેમજ જેથી પરિણામે નરકાદિક દુર્ગતિમાં પણ જવું પડે છે. તે દુઃખદાયી માન–અભિમાનને જે તે હેટા મહંત પુરૂષ છે. અભિમાન તજવાને ઉપાય નાતાજ છે. જ્યાં સુધી આપણે પર્ણતા પામ્યા નથી, ત્યાંસુધી અભિમાન કેમ કરી શકાય? તેમજ પૂર્ણતાને પામેલાને અભિમાન કરવાની શી જરૂર હોય? મતલબ કે
છે કે અપર્ણને અભિમાન કરવાને અવકાશજ રહે નથી. તેમાં પણ જે તાવથી પર્ણતા પામેલા છે તે તે કદાપિ પણ અભિમાન કરતાજ નથી, એટલું જ નહિ પણ અભિમાન તજીને નમ્રતા ગુણને સેવવાથી જ પર્ણના પમાય છે, અને જે અપણ છતાં અભિમાન-મિથ્યા અમિમા સેવે છે તે પર્ણતા પામી શકતા નથી, એ ટલું જ નહીં પણ હોય તે પણ હારીને પાયમાલ થઈ જાય છે. માટે સહુથી શ્રેષ્ઠ માર્ગ એ છે કે જેમ જેમ ગુણની વૃદ્ધિ થતી જાય તેમ તેમ નમ્રતાની વૃદ્ધિ થવી જોઈએ—જેમ જેમ નમ્રતા અધિક તેમ તેમ ગુણવૃદ્ધિમાં ગતિ શીઘ અને જેમ જેમ તેમાં ખામી તેમ તેમ ગુણવૃદ્ધિમાં પણ ખામી સમજવી. “લઘુતા ત્યાં પ્રભુતા” અને “પ્રભુતાથી પ્રભુતા દૂર' એ નિયમ છે. તેથી જ રાવણ અને દુર્યોધન જેવાના પણ બેહાલ થયા, અને રામચંદ્ર તથા પાંડવોને અસ્પૃદય થયો.
૩૮ સૂરવીર જે પ વારે-જે કામવિકારને નિવારે અને વિષયવાસનાને નિર્મૂળ કરે તે જ ખરેખર શુરવીર એટલે બહાદુર છે, અને જે કામવિકારને વશ થઈ સ્વ૫ર હિતથી ચૂકે છે તે ડરપેક યા કાષર છે. લાખો માણસની સામે રહી રમાં યુદ્ધ કરનાર કઈક સુભટો હોય છે, પણ એક અબળા-સ્ત્રીના નેત્રકટાક્ષને
છે અને અનેક સ્થળે માર તથા અપમાન પામે છે તેમજ પ્રાંત મલીન વાસનાથી મરીને નિચ ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. માટે દરેક સ્ત્રી પુરૂ કામવિકારને વશ કરી સ્વમર્યાદા સાચવવા સાવધાન રહેવું જોઈએ. કામવિકારને વશ કરનાર પુરૂષનુંજ શીલરત્ન દીપી નીકળે છે. શીળરત્ન એજ મનુષ્યજાતનું ખરું ભૂષણ છે. સંતોષી સ્ત્રી પુરૂજ શીલરત્નને આદરી શકે છે. પર્વે એવાં અનેક સ્ત્રી-પુરૂષ ર હતાં. તેમનાં પવિત્ર નામ અદ્યાપિ પર પ્રભાતમાં ગવાય છે. તેવા પવિત્ર
પુરૂષોનું અનુકરણ કરી મન વચન કાયાની શુદ્ધિથી શીળરને સાચવવા અને અનુકશે વિષયવાસનાને નિર્મળ કરવા આત્માથી સજજનેએ યત્ન કરે જોઈએ.
૩૯ કાયર કામ રાણા શિર ધારે–વિયવિકારને વશ થઈ વિવેક
For Private And Personal Use Only
