________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રશ્નાત્તર રત્નમાળા.
૧૧૭
૫૩ સજમ આતમ સ્થિરતા ભાવ, ભવસાયર તરવા કે નાય— આત્મપ્રદેશમાં રત્નજ઼્યાતિની જેમ સહજે વ્યાપી રહેલા જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રાદિક સદ્ગુણુસમુદાય, તેમાંજ અકૃત્રિમ પ્રેમભાવે ૨મણુ કરવુ તેજ સયમ છે. જેમ ઓટવડે લસાગર સુખે તરી શકાય છેતેમ ઉકત સયમને સેવવાવડે આત્મા સુખે જન્મ જરા અને મરણ સંખથી અનંત અને અગાધ દુઃખરૂપ જળથી ભરેલા આ સસારસમુદ્રના પાર પામી શકે છે. હિંસા, અસત્ય, અદત્ત, અબ્રહ્મ અને પરિગ્રહથી નિવર્તી ઇંદ્રિયા ઉપર કાબુ રાખી, મન વચન અને કાયાના કુત્સિત (માડા) વ્યાપારને તજી, અહિંસાદિક ઉત્તમ સાધનસંતતિને પરમાર્થ ભાવે સેવવી, એ આસ્થિરતારૂપ સંયમગુણુની આરાધના માટેજ છે અને તેથીજ ભવસમુદ્રને તરો મેાક્ષપુરી માં પહેાંચવું સુલભ થાય છે; એથી વિપરીત હિંસા અસત્યાદિક અસંયમને અન ન્યભાવે સેવવાથી આત્મભાવ અત્યંત અસ્થિર થઈ મલીનતાને પામે છે, અને તેથી તે અરડુટઘટિકાના ન્યાયે લવચક્રમાં ભટકયાજ કરે છે,
૫૪ છતીશક્તિ ગોપવે તે ચાર.ઉકત સયમ ગુણને સેવવા માટે અને અસયમથી નિવર્તવા માટે જે પેાતાની છતી શકિતના સદુપયેાગ ન કરે, તેના ગેરઉપયાગ કરે તેજ ખરેખર ચાર સમજવેા, લેાકપ્રસિદ્ધ ચાર અન્યને અધારામાં છેતરી પરદ્રવ્ય સહુરે છે, અને તે ગુપ્ત સ્થળે ગોપવે છે, અને આ આત્મચાર તો પેતાનાજ અંતઃકરણને છેતરી આત્મસાધનની અમૂલ્ય તકથી પેાતાનેજ વંચિત રાખીને અજ્ઞાનવર્ડ પાતે પોતાનું જ સર્વસ્વ ગુમાવી દે છે, અને તે અમૃલ્ય તક ગુમાવી દીધાથી પુનઃ મહાપશ્રિમે પણ તે ખાટને પૂરી પાડી શકતા નથી. આનું નામ આત્મ
નચક્તા.
૫૫ શિવસાધક તે સાધકિાર..—પ્રમાદ તજી અપ્રમત્તપણે સિંહની જેમ શૂરવીર થઇ સયમ આચરણવડે જે મામા સાથે છે તેજ ખરા સાધુની ગણનામાં આવે છે. ખાકી સાધુવેષ ધારણ કરી પવિત્ર સયમાચરણુ સેવવાને અ ઇલે જે અસયમવડે વેષવિડંબના કરે છે તે સાધુનામને કલ'કિત કરે છે. ઉત્તમ પુરૂષ! જે જે પ્રતિજ્ઞા કરે છે તેના પ્રથમથીજ પુરતા વિચાર કરી જેના સુખે નિર્વાહુ થઇ શકે એમ હાય તેવીજ પ્રતિજ્ઞા પેતે અંગીકૃત કરે છે, અને તે પ્રાણાંત સુધી પાળે છે, તેમાં કદાપિ પણ પાછી પાની કરતા નથી; તેવી રીતે સકળ મુમુક્ષુ જને એ સચમ પાળવારૂપ જે પ્રતિજ્ઞા પાતે સંઘ સમક્ષ અગીકૃત કરી છે તેને વિવેકથી જીવિત્ત પર્યંત નિવાઁદ્ધ કરવા,તેમાં લગારે પ્રમાદ ન કરવા એ તે મહાશયાનું મુખ્ય કર્તવ્ય છે, અને એમાંજ સ્વપરનું ર્હુિત સમાયલ' છે.
૫૬ અતિ દુય મનકી ગતિ જોય—જેમ બધી ઇંદ્રિયામાં જિહ્વા ઇં
For Private And Personal Use Only
