________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૬
જૈન ધર્મમાં પ્રકાશ. અરિહંત દેવને સર્વે શુભ ઉપમા આપી શકાય છે, પરંતુ શાસ્ત્રકાર ખાસ કરીને મહાપ, મહામાહણ, નિર્યાત્મક અને સાર્થવાહની ઉપમા આપે છે. ૧ જેમ શેવાળ તેને આઠે પડેલી ગાયોનું સ્થાપના ભયથી રક્ષણ કરી તેને સ્વસ્થાને પહો. ચાડે છે, તેમ ભગવંત ભવ્ય રૂપ ગાયેના સમુદાયનું જન્મ જરા મરણના ભયથી રક્ષણ કરી મોક્ષરૂપ જે તેનું સ્થાન ત્યાં નિર્વિદને પહોચાડે છે, તેથી તે મહાપની ઉપમાને એમ છે. ૨ વળી તેમના ઉપદેશથી અનેક ભવ્ય જીવો મુનિપણું અંગીકાર કરી છકાય જીવોની ત્રિવિધે વિવિધ રક્ષા કરે છે, ત્રણ જગમાં અમરપડહ વજડાવે છે; તેથી એવા સર્વત્ર માહણ (ન હ) શબ્દને નિર્દોષ કરાવનારા પરમાત્મા મહામાહણની ઉપમાને ચગ્ય છે. ૩ નિર્ધામક એટલે વહાણને
ડેલ-કતાન જેમ વહાણની અંદર બેઠેલા મનુષ્યનું સમુદ્રના ઉપદ્રવથી રક્ષણ કકરી તેમના ધારેલા બંદરે પહેચાડે છે, તેમ અરિહંત પણ ભવસમુદ્રમાં પડેલા ભવ્ય અને તેમની ભવસ્થિતિ પરિપકવ થયે તેમાંથી ઉદ્ધાર કરી, શુદ્ધ માર્ગમાં જેડી દઈ, ચારિત્રરૂપ પ્રવાહમાં બેસાડી, ઘાતિકર્મરૂપ ઉપદ્રવનો સર્વથા ક્ષય કરી સિદ્ધરથાનમાં પહોચાડે છે, તેથી તેઓ અપૂર્વ નિમકની ઉપમાને યોગ્ય છે. ૪ વળી જેમ વાહ પિતાની સાથે આવેલા સામાન્ય વેપારીઓના માલ વિગેરેનું રક્ષણ કરી, અબી બંગાવી તેમને તેમના ધારેલા બંદરે પહોંચાડે છે, તેમ ભગવંત ૫ણ ભવાટવીમાં પડેલા અને તેમાં રખડતા રઝળતા ભવ્ય ને શુદ્ધ માર્ગના ઉપ• • દેશવ ધર્મ પાડી ભવાટવી એળગાવી મોક્ષરૂપ નગરે પહોંચાડે છે, તેથી તેઓ સાહની ઉપમાને ચગ્ય છે. આ ચારે ઉપમા જેમને પુરેપુરી રીતે ઘટે છે એવા અરિહંત દેવને હું વિવિધ વિવિધ નમસ્કાર કરું છું.
વળી જે પરમાત્મા ઉપર બતાવી ગયેલા આઠ પ્રાતિહાર્યોવડે નિરંતર અલંગ ફો હોય છે, જેમની વાણી પાંત્રીશ ગુણવડે શેભતી હોય છે અને જે સર્વ જગના
ને ઉપદેશ આપે છે તેવા અરિહંત પરમાત્માને હું અને વચન કાયાવડે
અહીં પ્રસંગોપાત્ અરિહંતની વાણીના ૩૫ ગુણ બતાવવામાં આવે છે–૧ જે હેકાણે જે ભાષા બેલાતી હોય તે ભાષા અર્ધમાગધી સહિત બેલે. ૨ એવે ઉંચે સ્વરે દેશના આપે કે જેથી એક જન પ્રમાણ સમવસરણમાં બેઠેલા સર્વ જીવે એક પારખી રીતે સાંભળે. ૩ શામીક તુચ્છ ભાષા ન બેલે–પ્રઢ ભાષા બેલે. ૪
ઘની જેવી ગજવવાળી ગંભીર વાણી બોલે. એ સાંભળનાર દરેક શબ્દ શિશ નિજ સમજી શકે તે બેલે સાંભળનારને સંતોષ ઉપજે, માનભરેલી લાગે એ વીસરલા બોલે. છ સર્વે સાંભળનાર એમ સમજે કે પ્રભુ અમને ઉદ્દેશીનેજ લે છે,
For Private And Personal Use Only