Jain Dharm Prakash 1903 Pustak 019 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

૧૦૨
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ,
જગ્યાએ પડ્યા ન રહે તે કેવી રીતે બને. તેમ અનંત કાળથી સસાથેમાં પરિભ્રમણ કરતાં જે અનતી પુણ્યની રાશી એકડી કરી કે જેના વડે મનુષ્ય ભવ પામી શકાયો તે મનુષ્ય ભવ જો એળે-નકામા-નિષ્ફળ ફોગટ-વ્યર્થ-ઈંદ્રીઓના વિષયની આસક્તિમાં-ચાર કષાયના વહિં પણામાં ગુમાવી દીધા તે પછી કરીને તેટલી પુણ્યની રાશી જે પાછી મેળવવી તે ઉપરના દૃષ્ટાંતમાં બતાવેલા પરમાણુઓની રાશીને એકડી કરવા કરતાં પણ અનતગુણું મુશ્કેલ છે કારણકે પુખ્ત પરમાણુની રાશી તે દેવશક્તિથી પણુ એકત્ર કરી શકાય છે પરંતુ આમાં તે નથી ચાલતી દેવશઢિત કે નથી ચાલતી ઈંદ્રની શક્તિ; નથી ચાલતી રાાની શક્તિ કે નથી ચાલતી ચક્રવર્તીની શક્તિ-બેમાંતે માત્ર માત્માની શક્તિ ચાલી શકે છે. તે શક્તિને તે ગુમાવી બેઠા ત્યારે હવે શીરીતે એવા દુર્લભ મનુષ્યભવ ક્રીને મળે તે વિચારે.
જ્યારે મનુષ્ય ભવની પ્રાપ્તિ આટલી બધી દુર્લબ છે ત્યારે પછી તે વાક્યને આદ્યસ્થાન મળવા જેટલુ એમાં મહત્વ છે એ સ્વતઃસિદ્ધ છે. કેટ લેક સ્થાને તેા એને ધુણાક્ષર ન્યાયની ઉપમા આપેલી છે. એટલે કામાં ૫ડેલા ધુણા જાતના જંતુ તેની ઉપરના ભાગને કાતરે છે તેથી અનેક પ્ર કારની આકૃતિ પડે છે તેમાં કથચિત્ અનાયાસે-એટલે પાડવાના વિચાર કયા શિવાય અક્ષર જેવી પણ આકૃતિ પડી જાય છે. તેમ આ પ્રાણીને મમુખ્ય ભવની પ્રાપ્તિ પણ પ્રયાસવર્ડ થતી નથી પણુ અનાયાસે થઇ જાય છે. અર્થાત્ પ્રયાસવર્ડ પણ એ સાધ્ય નથી. હવે જ્યારે એટલું મહત્વ એ વાયમાં રહેલુ છે ત્યારે આપણે તેટલુ મહત્વ સમજીએ છીએ ? એ વિ ચાર કરીએ.
“ આપણું સમજવુ, ”
આપણે જે પ્રકારનું મહત્વ શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતે મનુષ્ય ભવને આપેલું છે તેટલું તે શું પણ તેના ક્રેડમે અંશે પણ તેનું મહત્વ સમજતા નથી. આપણે પુળિક એવા જે પદાર્થાનુ મહત્વ સમજીએ છીએ તે ૫દાર્થને કાંઇ નુકશાન થાય, સર્વથા નષ્ટ થાય અથવા નકામેા થઇ પડે કે ખેાવાઇ જાય તે તેને માટે આપણે કેટલો બધો પસ્તાવા પ્રશ્ચાત્તાપ-વિમાસણ કરીએ છીએ. એટલુંજ નહીં પણ તે જો સુધરતે સુધારવાને માટે તેમ જ રીતે મેળવવા માટે પારાવાર પ્રયત્ન કરીએ છીએ. કે જેના પ્રમાણમાં અમૂલ્ય મનુષ્ય ભવના અમુક વિભાગરૂપ અમુક કાળ નિષ્ફળ જાય છે તે