________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ્યાન વિષય. एकः परभवे याति जायते चैक एव हि ।। ममतोद्रेकतः सर्व संबंधं कल्पय त्यहो ॥ १ ॥ દયામત માઁ મર્ષિ વટ વીનાયા છે सथैक ममता वीजात प्रपंचस्यापि कल्पना ॥ २॥ माता पिता मे भ्राता मे भगिनी वल्लभा च मे । પુરા પુરા એ મિત્રાળ જ્ઞાતા સંતૃતારામ | ૨ इत्येवं ममता व्याधि वर्धमान प्रतिक्षणं । जन: शवनो तिनोछ छेतुं विना ज्ञान महौषधं ॥ ४॥ ।
જીવ એકલેજ પરભવમાં જાય છે, અને એકલો જ અહીં આવે છે, અને જીવ પિતે ભમતાના અતિશયપણા થકી સર્વ સંબંધની કલ્પના કરે છે. આ મારા બાપ છે, આ મારા ભાઈ છે, આ મારી માતા છે, આ મારી સ્ત્રી છે. આ મારી સાસુ છે, આ મારો સસરો છે, આ મારો પુત્ર છે, આ મારા મિત્રો છે, આ મારું કુટુંબ છે; એ પ્રમાણે મતિ કલ્પનાએ કરે સ્થાપના કરે છે, પણ તત્વતઃ કોઈ કોઈનું સગું નથી. નાનાં બાળક જેમ ઢીંગલા ઢીંગલીની રમત રમતી વખતે સ્ત્રી ભતારની કલ્પના કરે છે તેવી રીતે આ સગાં સંબંધીની પણ જૂહી કલ્પના જાણવી. એ સર્વ અજ્ઞાનપણાયકી થાય છે. જેમ વડનું ઝાડ વડના બીજથકી મોટી ભૂમિ પ્રત્યે વ્યાપે છે એટલે ઘણી ભૂમિમાં વિસ્તાર પામે છે તેમ એક ભમતારૂપ બીજથકી આવી મોટી પ્રપંચની કલ્પનાઓ ઉઠે છે. એ મમતારૂપ બીજને ધ્યાનરૂપ અગ્નિએ કરો નાશ કરવો ચગ્ય છે. સગાં સંબંધીની કલ્પના કરાવવાવાળો એ મમતારૂપી રોગ તેને સમ્યકજ્ઞાનરૂપ ઔષધ વિના કહાડવા લેક સમર્થ થતો નથી.” વળી આ ચેતન જન્મતી વખતે કોઇને સાથે લઈને આવ્યો નથી તે મરતી વખતે કોણ સાથે આવશે ?
હે ચેતન જાગ! અને ધર્મ કરવામાં ઉધમવંત થા. અજ્ઞાનરૂપી નિદ્રાને ત્યાગ કર અને મેહરૂપ ગોદડું દૂર કર. તું એક છે, તારું કોઈ નથી. જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રરૂ૫ રત્નત્રયીવડે કરી તું યુકત છે. તું સિંહ સમાન પરાક્રમી છે, પણ કર્મરૂપ પંજરમાં પડે છે તે શિયાળીયાની જે ગરીબ બેખે છે. એ કર્મરૂપ પંજર તને અનાદિકાળનું લાગ્યું છે. કર્મને કરે પણ
For Private And Personal Use Only
