________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યુવાનને માહ્ય સન્માર્ગ.
૧૧૭
તનવાળા મનુષ્યનું તે તેઓ અનુકરણ કરે છે; બુદ્ધિ મગજમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે, ત્યારે સદ્ધર્તન શુદ્ધ અંતઃકરણની ઉત્પત્તિ છે; અને તેજ અંત:કરણ એક મિત્ર તરીકે દરેક શુભ વા અશુભ કાર્ય પરત્વે રેગ્ય સલાહ આપે છે; વળી ધનવાન મનુષ્યજ સર્તન વાળો હોઈ શકે એમ નથી; તેમ સુવર્તન વાળા મનુષ્યને ધનની જરૂર પણ નથી; સ્માઈલ્સ કહે છે કે “ નબળા મનવાળા, સ્વઅંકુશવિનાના અને અનિયમિત જુસ્સાવાળા મનુષ્યના હાથમાં રહેલો પૈસો માત્ર એક લાલચ અને જાળ છે; અને તે તેને તથા બીજાને મડાન અનર્થનું કારણ થઈ પડે છે.” આવો મનુષ્ય પોતાની જાતને, જ્ઞાતિને, કુટુંબને, દેશને, અને સર્વને સુધારી શકે છે; સાંભળ્યા કરતાં જે જોયું હોય તેનું અનુકરણ કરવાનો સ્વભાવ દરેક મનુષ્યને હવાથી જેજે દેશમાં આવા શુદ્ધ વર્તનવાળા મનુષ્યો હોય છે તે તે દેશ તરતજ સારી સ્થીતિ ઉપર આવી શકે છે. એક વિદ્વાન કહે છે કે “દરેક માણસ પસાદાર, ડાહ્યા અને વિદ્વાન થવાને બંધાયેલો નથી; પણ દરેક મનુષ્ય પ્રમાણિક ( સુવર્તન વાળો ) થવાને બંધાયેલ છે. ” આવું જ વર્તન મનુષ્યને ઉંચી
સ્થીતિએ પોંચાડે છે, અને સન્માર્ગ ઉપર તેને ઘેરી લાવે છે; જેમ જેમ સહર્તન વાળા થવાની ટેવ વધારીએ તેમ તેમ તેમાં ફાયદાકારક વધારો થયા કરે છે. આ ટેવ જાતિ તપાસ, સ્વઅંકુશ. અને સ્વઅભ્યાસથી બહુ વધારી શકાય છે,
ચારે તર૬ કિષ્ટિ ફેરવી જતાં માલૂમ પડશે કે વ્યભિચાર, છેતરપિંડી, લુચ્ચાઈ, સ્વાર્થીપણું વીગેરે દુર્ગુણે કદાચ પહેલાં લાભકારક દેખાતા હશે, પણ આખરે નાશકારક અવસ્થાએ પહોંચાડે છે, અને આખરે સુવર્તન વાળનોજ જય થાય છે; તે મનુષ્ય અદ્રશ્ય, અને ધીમે ધીમે પણ એકસરી. તે આગળ વધ્યાજ કરે છે માટે દરેક યુવકને પોતાની યુવાવસ્થામાં સકર્તન રાખવું જરૂરનું છે અને સક્રિમમાં આગળ વધવામાં સહાયકારક છે.
( ૨ ) મિત્રતાની અસર– Influence of friendship .
“ જેવી સેબત તેવી અસર” દરેક મનુષ્ય ઉપર થાય છે, અને લેકામાં પણ તે મનુષ્યની તેવી જ છાપ પડે છે, સુસબતમાં ફરનાર પુરૂષ સારોજ થાય તેમાં કોઈ શક છેજ નહિ; વિરક્તની સાથે ફરનાર વિરકત, ભગીની સાથે ફરનાર ભોગી, વ્યસનીની સાથે ફરનાર વ્યસની, અને સદાચારીની સાથે ફરનાર સદાચારી જ થાય છે; એક સંસ્કૃત કવિ કહે છે કે “હલકા મનુષ્ય સાથે કરવાથી બુદ્ધિ હલકી થાય છે; સરખા સાથે કરવાથી હોય
For Private And Personal Use Only
