________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૦
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ છે. આવી રીતે ઉડાઉ તથા કંજુસ બને મનુષ્ય દુઃખી થાય છે; કરકસ, રની ટેવવાળા મનુષ્યને આમાંથી એકે બાબતની અડચણ આવતી નથી; પૈસે વાપરવામાં સુખ, અને મરતી વખતે પણ તે સુખી જ હોય છે; કેબેટ કહે છે કે “ દરેક મનુષ્યો પિતાનને દોલતની સંભાળ લેવી જ જોઈએ; ડહાપણથી અને કરકસરથી તેને ખર્ચ કરે, અને પિતાની આવકનાં પ્રમાણમાં ખર્ચ રાખવો.” ઇગ્લીશમાં કહેવત છે કે “ કરકસર મનુષ્યને પૈસાદાર કરે છે” માટે પિતાની જીંદગી આનંદમાં પસાર કરવા ઇચ્છતા દરેક યુવાનોએ કરકસરની ટેવ પાડવી તે બહુજ જરૂરનું છે.
( ૫ ) વખતને ઉપયોગ-( Economy of time )
દરેક મનુષ્ય આ વાત બહુજ ધ્યાન રાખવા જેવી છે; વખત એ છે એવી વસ્તુ છે કે જેની ખોટ કદી પણ પુરાતી નથી, જે વસ્તુ ગઈ. પાછી મળતી નથી, અને ઓછી થતી જ જાય છે; એક કહેવત છે કે : ખત અને ભરતી કેઇને માટે રાહ જોતી નથી ” એ વાત સત્યજ પાણીના રેલાની માફક ધસારા બંધ વખત ચાલ્યા જાય છે, અને ૨ આયુષ્યને ઓછું કરતા જાય છે. ગ્લાડસ્ટન કહે છે કે “ વખતની કરક કરશે તો તમારા સ્વમામાં પણ નહિ ધારેલો એવો માટે ફાયદો તમે મેલ શકશે; આ દુનિયામાં જે ચીજ મનુષ્ય પાસે યોગ્ય જથામાં છે, અને આ મોટે ભાગે મનુષ્ય ઉડાઉપણે ઉડાવી દે છે, તે વખત છે ” કદાચ છે. સંબંધમાં આપણે કરકસર કરીએ, પણ આપણે અજર અમર છી. એમ ધારીને વખતને ઉડાવી દઈએ તો તે કેટલી બધી મુર્ખતા કહેવાય
આજ તે બે કાલ ( ગઈ કાલને આવતી કાલ ) ની બે સુર * એ વિદ્વાનોનાં કહેવામાં કેટલી બધી સત્યતા રહેલી છે. જે વખત તે મજ, અને ભવિષ્યને વખત આપણા હાથમાં છે. માટે જે વખત આપણા હાથમાં હોય તેને સદુપયોગ કરે છે, પણ , .. નહિ ગુમાવે તેજ કર્તવ્ય છે; વખત એ ખરેખરી દોલત છે, “ના મળશે પણ ટાણું નહિ મળે” તે વાત અચસ્વ ધ્યાનમાં રાખવાની છે. મહાન આયુષ્યવાળા એનાં આયુષ્ય પણ પુરાં થઈ ગયા છે, તે આપણું
નું આયુષ્ય ચાલી જતા વાર શી લાગવાની ? અને છેલ્લીજ ઘડીએ આ વી રીતે ઉડાવી નાંખેલા વખતને શેચ થશે, માટે પહેલાથી જ ચેતવું લામ કારક છે. કાલ શું થશે તે જાણવાને જ્ઞાની સિવાય બીજું કઈ પણ શકિતવાન નથી; વળી જીંદગીમાં ઘણું કામ બજાવવાના છે, માટે જ વખત ગ્ય ઉપગ ન કરીએ તે ખરેખર આપણે પોતાની ફરજે સંપુ રીતે કદી પણ અદા કરી શકીએ જ નહિ; માટે પોતાના હાથમાં રહેલી દરેક પળને મેગ્ય ઉપયોગ કરી, તેને કટ જવા ન દેવી તે દરેક યુવાનોનું કર્તવ્ય છે.
અપૂર્ણ, નેમચંદ ગીરધરલાલ. ભાવનગર,
For Private And Personal Use Only
