________________
૧૦
સાથે જ “મત્તિ-શ્રુતાવષયો વિષય ' એટલે પ્રથમનાં. ત્રણ મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન અને અવધિજ્ઞાન જો આત્માથ સ'ખ'ધી દ્રવ્ય-ભાવથી આશ્રવ–સવર તત્ત્વમાં યથા ખેંચાપાદેયતા રહિત હાય તેા તે મિથ્યાજ્ઞાન હોઈ આત્મહિતકર નથી, એમ પણ સ્પષ્ટ જણાવેલ છે. વળી પણ મિથ્યાદૃષ્ટિના મિથ્યાજ્ઞાનના લક્ષણની સ્પષ્ટતા કરતાં જણાવેલ છે કે “ સવલતો વિરોષાત ચવુછોપવૈહન્મત્તવપૂ” આથી સમજવુ` કે સ-અસદ્ ભાવમાં હિતાહિતના વિવેક વગરનું સ્વેચ્છાનુસારી ઉન્માદી જ્ઞાન તે મિથ્યાજ્ઞાન હોઈ આત્માથ સાધક હાતુ નથી. કિન્તુ આત્માર્થે કથાચિત્ ખાધક હોય છે. આ સબધે મિથ્યાદષ્ટિ-ભવાભિનંદ્રી આત્માઓની. ધમક્રિયા સંબંધી શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે—
“ આદારોધિ-વૃદ્ધિ,-ગૌરવતિબંધત: । भवाभिनंदी यां कुर्यात्, क्रियां साध्यात्मवैरिणी ||
શાસ્ત્રમાં ભવાભિનઢી જીવાના જે અગિયાર લક્ષણે જણાવેલ છે તે માંહેથી આહારને અર્થે, પૂજાવાને અર્થે, વસ્ત્ર-પાત્રાદિકને અર્થે કે ગૌરવ વધારવાને અર્થ ઇત્યાદિ કાઈ પણ લક્ષણની મુખ્યતા સહિત જે જે આરાધના કરાતી હાય છે તે સઘળી એ અધ્યાત્મભાવની વિરણી જાણવી.
પ્રથમ જણાવ્યા મુજબ આત્માર્થ સાધક યથા (સમ્યક્) જ્ઞાન તેમજ અયથાર્થ (મિથ્યા) જ્ઞાનને અનુલક્ષીને સાધક–ખાધક પ્રવૃત્તિ-નિવૃત્તિમાં જે-જે પ્રકારે જે-જે જીવે જોડાયેલા છે; તેનુ કિંચિત્ સ્વરૂપ નીચે મુજબ જાણુવું..
