________________
શુભ કિયાના કર્તા-ભોક્તા પ્રત્યેક આત્માને કેઈ એક પર માત્માની માયાના અંશ રૂપ જણાવે છે અને સાથે પિતાની મોહાંધતા પિષવા પિતાની પ્રવૃત્તિને પરમાત્માની દિવ્ય લીલા સ્વરૂપે જણાવે છે અને તે વળી પિતાની ભક્તિથી પરમાત્માની ભક્તિનું ફળ છે, એમ જણાવતા રહે છે. આ માટે સમજવું કે જેમ મદીરાનું પાન કરનારને સાચી સુઝબુઝ હેતી નથી, તેમ વિષયભોગની આકાંક્ષાવાળા લેભી આત્માઓમાં તેમજ પગલિક સુખના વિયેગના દુઃખથી ભય પામતા પામર છવામાં પણ તત્ત્વાતત્ત્વને વિવેક કરવાની સાચી સુઝબુઝ હોતી નથી.
આજ રીતે સ્યાદવાદ સિદ્ધાંતના દ્રષીઓમાં પણ સુખ -દુઃખની લાગણીઓથી ભરેલા પોતાના આત્માના શુદ્ધાશુદ્ધ સ્વરૂપને પણ યથાર્થ રૂપે જાણવાની શક્તિ હોતી નથી. તેથી જ તે તેઓ કુગુરુઓની મૃગજળ સમાન ચમત્કારિક માયાજાળમાં ફસાયેલા રહે છે અને આત્માર્થથી ભ્રષ્ટ થાય છે. આ સંબંધે કહેવત છે કે “દુનિયા ઝુકતી હે, ઝુકાનેવાલા ચાહીયે.” તેમજ “ગરજવાનને અક્કલ હોતી નથી.”
આથી આત્માર્થે સ્પષ્ટતયા એ સમજવું જરૂરી છે કે આ સંસારમાં વિવિધ કર્માનુસાર તેમજ પિપિતાના ક્ષપશમાનુસારે પ્રત્યેક ચૈતન્ય ગુણવાળા આત્મ દ્રવ્યનાં શુદ્ધાશુદ્ધ અનેક સ્વરૂપ છે. તે સઘળાને પણ સાપેક્ષભાવે સામાન્ય-વિશેષથી યથાર્થ જાણવાવાળું જે સમ્યગુજ્ઞાન છે, તેને આત્મ-હિતકર જાણવું. અને તે માટે સૌ પ્રથમ આત્મ
