________________
૫૦
જૈન દર્શનનું | સૂ. ૧૦૦ (૧૦૯) મહાવ્રતને સ્વીકાર વહેલામાં વહેલો આઠ વર્ષની ઉમરે થઈ શકે,
વેદાનુસારી ધર્મ પ્રમાણે મનુષ્ય સંન્યાસ લેવા પૂર્વે બ્રહ્મચર્યાશ્રમ, ગૃહસ્થાશ્રમ અને વાનપ્રસ્થાશ્રમમાંથી પસાર થવું એ રાજમાર્ગ છે, જ્યારે જૈન મતે સિદ્ધાન્તની દષ્ટિએ તે આવું કશું જ બંધન નથી. મહાભારતના શાન્તિપર્વ (અ. ૨૭૧)માં પિતા પુત્રને સંવાદ છે. તેને મણિતાર્થ જૈન મતને મળતું આવે છે. વિશેષમાં “ઘોષ વિર તણાવ ઘa” એવું જાબાલ ઉપનિષદ્દ (૪)નું વાક્ય પણ આ બાબતનું સમર્થન કરે છે. આ પ્રથાની વિચારણા વ્યાવહારિક દૃષ્ટિએસામાજિક અને રાષ્ટ્રીય દષ્ટિએ પણ કરવા જેવી છે.
(૧૧૦) આસવનું રોકાણ તે “સંવર” છે.
કર્મ–બંધનાં કારણેને એટલે જેટલે અંશે રોકાય તેટલે તેટલે અંશે “સંવર' કહેવાય, અને તેટલા પ્રમાણમાં સંસારી આત્માની ઉન્નતિ સધાતી જાય.
નવાં કર્મને આવતાં અટકાવવાથી મેક્ષને માર્ગ મેકળે થાય છે. સાથે સાથે જૂનાં કર્મને ખેરવી નાંખવાનું કાર્ય કરાય તે સંસારી આત્મા કર્મની પકડમાંથી મુક્ત બને.
૧ આ પ્રમાણેને પાઠ ઉપનિષદુવાક્યકામાં છે.
૨ આને અર્થ એ છે કે જેને જે જે વૈરાગ્ય ઉદ્ભવે તે તે જ દિવસે પ્રવજાપો પ્રહણ કદીક્ષા લે
