________________
-
જ્ઞાનસાર
આંચકે કે આઘાત લાગે એવા બનાવો બને, ત્યારે ચેતના વધારે પ્રાજ્ઞ બને. મનમાં થાય કે જ્ઞાનીઓ જે કહેતા હતા એ સાચું પડ્યું. અત્યાર સુધી પુસ્તકિયું જ્ઞાન હતું, હવે મને દર્શન થયું.
હું સત્ છું, મરવાને નથી, આ વિવેક જાગતાં આ દેહની મમતાને કારણે આજે જે દુઃખ થાય છે તે દૂર થશે. ખ્યાલ આવશે કે આત્માનું સ્વરૂપ દેહથી જુદું જ છે.
જે મર્યો છે તે જન્મ લેવાનો જ છે. મર્યો એટલે કાંઈ જતો નથી રહ્યો. “પાછો થયે”, અહીંથી ગયો પણ કયાંક પાછો થઈ ગયે, બીજે ઠેકાણે જન્મ લઈ લીધે, એમાં દુ:ખી થવાનું શું ? સત્નો અનુભવ થાય એટલે જીવન પ્રત્યેની મૂછ ઓછી થાય અને મૃત્યુને ભય નીકળી જાય.
સેનું એ સત છે. દાગીનાને ભાંગી નાખો, એગાળી નાખે પણ સેનું તો રહે જ ને? જૂનો દાગીનો તેંડાવી ન બનાવે. જૂનું ગયું, નવું થયું પણ સોનું તો રહ્યું છે. સેનું ત્રણે કાળમાં છે.
એમ આપણા દેહ બદલાતા જાય છે. જન્મ જન્માંતરમાં અનંત આકાર લેતા આવ્યા, પણ અંદરનું તત્વ તે જ તટસ્થ સ્વરૂપે છે.
મૂળતત્ત્વને સ્પર્શ થતાં હું કે કે કેવી નથી રહેતું: આત્મા સ્વસ્થ છે. પુ એટલે શહેર અને ઉષ એટલે વસવું. પિતામાં વસે તે પુરુષ. આત્મા સ્ત્રી નથી. પુરુષ નથી, નાન્યતર નથી. આત્મા તો આત્મા છે.
આત્માને પુરુષ કહ્યો છે એટલે પુરુષનો આકાર નહિ. આત્માના ગુણોને ખીલવવા માટે, વિકસાવવા માટે, મેળવવા