________________
જ્ઞાનસાર
પ્રથમ અષ્ટકમાં આત્માની પૂર્ણતાને એ ખ્યાલ આપવામાં આવ્યો છે.
દરેક શકિતનું બીજમંત્ર હોય છે, એ શકિતને નિમંત્રવા બીજમંત્ર કામ લાગે છે. “” એ સરસ્વતીને બીજમંત્ર છે. માતા સરસ્વતી દેવીને નિમંત્રણ આપીને ગ્રંથકાર આગળ વધે છે. -
ઈન્દ્રને બીજો અર્થ આ પણ થાય. ભૌતિક સુખની છેલ્લામાં છેલ્લી પરાકાષ્ટા એટલે ઈન્દ્ર. પણ એ ઈન્દ્રને ય આંતરિક શ્રી –લક્ષ્મી છે કે નહિ તે તે એક પ્રશ્ન જ છે.
અહીં તે આંતરિક શ્રીની વાત ચાલે છે. એટલે ચેતનાની આંતરિક લક્ષ્મીના સુખમાં મગ્ન એવો આ આત્મા પૂર્ણ જ જુએ. આપણે આત્મા કે છે? આંતરિક શ્રીના સુખમાં મસ્ત છે. એ સામાન્ય કે 'તુચ્છ નથી. આંતરિક શ્રી આપણા આત્મામાં ભરેલી છે પણ એ શ્રીની કેને અનુભૂતિ થાય છે ?.
જે આત્મા સત્, ચિત્ અને આનંદની પૂણી અનુભૂતિ સ્વમાં કરે છે તેને થાય છે.
આ ત્રણ શબ્દો આપણા આત્માની ઓળખ આપે છે. તું કે છે ? તારું સ્વરૂપ શું છે?
• સત્, ચિત્ અને આનંદ એ મારું રૂપ છે, મારું સ્વરૂપ છે. મારામાં એ છે અને હું એને સ્વામી છું.
માણસ જ્યારે પિતાનું સ્વરૂપ ભૂલી જાય છે ત્યારે એ બીજી જ વસ્તુને વળગી પડે છે. જે વસ્તુને માણસ લાંબા કાળથી વિચાર કરતો હોય તે ધીમે ધીમે એ થઈ જાય છે.
