Gyansara

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Divya Gyan Sangh

Page 67

જ્ઞાનસાર
ઉપાદાન હોવા છતાં નિમિત્તની મહત્તા અને શ્રેષ્ઠતાં ગણવામાં આવી છે. બાકી કર્મને ઉદય તે આવવાનો જ. એ વખતે ધ્યાન રાખી વિચાર કરવો રહ્યા કે આ ઉદય કેમ આવ્યા? જ્ઞાનની જાગૃતિમાં કયું કર્મ કેવી રીતે આવીને કઈ રીતે કામ કરાવી રહ્યું છે એની સમજણ આવે છે. અર્ને એ સમજણને કારણે એ વિચાર કરતે થાય કે આ ઔદોયિક ભાવોની અસર નીચે મને કેવા કેવા વિચારો આવી રહ્યા છે ! મારા જેવા માણસને આવા વિચારો કેમ? જયારે એ ઔદોયિક ભાવની અસર પૂરી થાય છે ત્યારે એ પાછો મૂળ સ્વભાવમાં, જ્ઞાનમાં આવીને ઊભું રહે છે.
આત્મા જેમ જેમ કર્મથી વધારે લદાય છે તેમ તેમ સંસારમાં વધારે પરિભ્રમણ કરતા ફરે છે; જેમ જેમ એનાં કમ ઓછાં થતાં જાય છે તેમ તેમ એ હળવો અને ગર બનતું જાય છે.
આત્માએ અંદર આ ખરાબ જડ કર્મ તત્ત્વ ભરી રાખેલું છે એટલે જ એ અપૂર્ણ છે. રસ્તાનો ભિખારી પોતાની ઝોળીમાં કાગળના ડૂચા ભરે, ડબલાં ભરે; પણ એની કિંમત value જેવા જાઓ તે કાંઈ નથી. સોની નોટ નાનકડી હોય પણ એ કેવી કિંમતી? પસ્તીના ઢગલે ઢગલા મૂકે તે પણ એની કિંમત ન થાય.
એમ આપણે કેટલું બધું ભેગું કર્યું, પણ તે પસ્તી જેવું. દેખાય ખૂબ પણ કામ કાંઈ નહિ લાગે. હમણાં ઉપડવાને વારો આવે તે બધું મૂકીને જવું પડે.
આમ ને આમ રહી જાય. એ ટળવળતે રહે, દેખતે રહે, દુભાતે રહે પણ એને કામ ન લાગે.