________________
જ્ઞાનસાર
હું સત્ છું, શાશ્વત છું. વિવની બધી વસ્તુઓ બદલાઈ જાય તો ય હું નહિ બદલાઉં, બધી વસ્તુઓ જલી જાય તે ય હું નહિ જલું, બધું ખતમ થઈ જાય ત્યારે પણ હું રહેવાનો. સને કેઈ નષ્ટ કરી શકતું નથી, ભાંગી શકતું નથી, ખલાસ કરી શકતું નથી, મારી શકતું નથી. ત્રણે કાળમાં રહે તેનું નામ સત્.
કેવી રીતે રહે? આકાર બદલાઈ જાય; દેહ બદલાઈ જાય; નામ, ગામ અને મુકામ બદલાઈ જાય પણ સત્, રહે.
- આત્મા આ શરીરમાંથી ગયે પણ ક્યાં ગયે ? એક ઠેકાણેથી ગયા, પણ બીજે ઠેકાણે થયા ! વિશ્વમાંથી નથી ગયો. ચૌદ રાજલોકમાં જ છે. ' - આ જગતમાં આપણે આ બધું નવું સગપણ ઊભું કર્યું છે. બાળપણથી એ શીખવાડવામાં આવે છે. આ એક આપણુ છે, આપણે આ બધું લઈ બેઠા છીએ. આ સંસ્કાર ધીરેધીરે તીવ્ર બની ગયા છે. સંસ્કારને કારણે આપણે એ દેહમય બની ગયા છીએ. અને એટલે જ આખો દહાડો મર્યા કરીએ છીએ; જાતના નામે, ગામના નામે, કોમના નામે, કે પંથના નામે.
જે દિવસે આત્મા સત્ છે, શાશ્વત છે, રહેવાને છે એ સમજાય પછી સ્વજનના મૃત્યુમાં પણ નવાઈ ન લાગે. એ જાણી. ગયે કે જન્મ પહેલાં પણ જીવન હતું અને મરણ પછી પણ જીવન છે. જીવન મરતું નથી, દેહ મરે છે. જીવન તે શાશ્વત છે. એ જે જાણે છે એને કાંઇ અફસેસ નથી. - જે ઘડીએ તમે આ સમજી જાઓ પછી તમને આંચકો લાગે જ નહિ. સંસારના બનાવોથી વધારે વૈરાગ્ય આવે.
