Dvyasrayakavya Part 02

Author(s): Hemchandracharya, Abhaytilak Gani, Abaji V Kathavate
Publisher: Government Central Press Mumbai

Page 10

10
प्रस्तावः।
___ अस्मिन्व्याकरणे पाणिनीयव्याकरणतो बहूनि भेदस्थलानि वर्तन्ते । तानि च प्रायो यथामति प्रदयन्ते । १ लदन्ताः समानाः १. १. ७. पाणिनीये दीर्घलकारो नास्ति । २ कसमासेऽध्यर्धः १. १. ४१. ३ अर्धपूर्वपदः पूरणः १. १. ४२. सूत्रद्वयं पाणिनीये नास्ति । ४ लत ऋल अलभ्यां वा १. २. ३. पाणिनीये दीर्घलकाराभावात्
पक्षोदाहरणे लकार इत्यत्र ऋकार इत्येव भवति । ५ ऋणे प्रदशार्णवसनकम्बलवत्सरवत्सतरस्यार् १. २. ७. पाणि
नीये वत्सरशब्दो नास्ति। ६ अनाङ्माङो दीर्घाद्वा छः १. ३. २८. पाणिनीये तुगागमरिधा
नात्पूर्वावयवत्वम् । इह तूत्तरावयवत्वम् । ७ प्लुताद्वा १. ३. २९. पाणिनीये प्लुताद्विधिर्नास्ति । ८ शिट्याद्यस्य द्वितीयो वा १. ३. ५९. ख्षीरम् । क्षीरम् ॥
अफ्सराः । अप्सराः ॥ अपदान्तेऽप्यत्रोदाहृतम् । पाणिनीये तु
चयो द्वितीयाः शरि पुष्करसादेरिति पदान्त एवेति भाति । ९ भिस ऐस् १. १. २. अतिजरसैरित्युदाहृतं वृत्तिकृदनुसृतं किन्तु
भाष्यविरुद्धम् । १० नेमार्धप्रथमचरमतयायाल्पकतिपयस्य वा १. ४. १०. अयग्रहण
मधिकम् । पाणिनीये त्रयाः इत्येव । अत्र तु त्रये त्रयाः इति । ११ जरसो वा १. ४. ६०. पाणिनीये नैतत् । १२ नि वा १. ४. ८९. पाणिनीये नैतत् । किं तु कौमुद्यां नित्या
त्परादपि नुमः प्रागतृन्निति दीर्घः । प्रतिपदोक्तत्वात् । स्वाम्पि । निरवकाशत्वं प्रतिपदोक्तत्वमिति पक्षे तु प्रकृते तद्विरहान्नुमेव ।
स्वम्पि । इति रूपद्वयं साधितम् । १३ यजसृजमृजराजभ्राजभ्रस्जत्रश्चपरिव्राजः शः षः २. १. ८७.
पाणिनीये तु व्रश्वभ्रस्ज० ८. २. ३६. इत्यत्र छस्यापि षकार उक्तः।