________________
SUTRA 24.
सद्दन्धयः- उज्जोओ पहा छायातवे इ वा । वण्णरसगन्धफासा पुग्गलाणं तु लक्खणं ।। एगत्तं च पुहत्तं च संखा संठाणमेव च । संजोगा य विभागा य पज्जवाणं तु लक्खणं ॥
283
We have already referred to the scientific view of Jaina Acaryas with regard to the production of sound on pages 68 and 69.
The following is the classification of sounds :
शब्दो द्वेधा भाषालक्षणविपरीतत्वात् । भाषात्मक उभयथा अक्षरीकृतेतरविकल्पात् । अभाषात्मको द्वेधा, प्रयोगविस्रसानिमित्तत्वात् । ( तत्र वैखसिको बलाहकादि - प्रभवः) । प्रयोगश्चतुर्धा, ततविततघनसौषिरभेदात् ॥
284
Expressed in the form of a table, we have:
शब्द
(3)
(1) भाषात्मक
अक्षरात्मक (4) अनक्षरात्मक
(7)
(5) प्रायोगिक
(8) वितत
(2) अभाषात्मक
283. Uttarādhyayana sutra, 28.12-13.
284. Tattvārtha-rajavārtika on sūtra 5.24.
127
(9)
(6) वैस्रसिक
(10) सुषिर
(1) Bhasātmaka - Sound incorporated in languages.
(2) Abhāsātmaka -- Sound which does not find place in any language.
(3) Aksarātmaka - Articulate utterance or speech.
( 4 ) Anaksarātmaka - Sounds made by creatures or by the
