________________
અને ભિન્ન ભિન્ન સ્થાનનાં પ્રકરણે ઉપરથી આ તીર્થની વિશાળતા; “ગૌશાળા” “ગુરુકુળ,” “મેળા,” “દાન–પુણ્ય” વગેરે પ્રકરણ ઉપરથી આ તીર્થની લેકેપયોગિતા સાથે અઢારે વર્ણને પૂજ્ય–ભાવ અને “જાગીર વગેરે પ્રકરણે ઉપરથી સિરોહીના રાજવીઓ તથા જાગીરદાર વગેરેને આ તીર્થ ઉપર કેટલે ભક્તિ–ભાવ છે? તે સહેજે જણાઈ આવી શકે છે..
પવિત્રતા” પ્રકરણમાં મેં “ભગવાન મહાવીર સ્વામી છદ્મસ્થ કાળમાં મારવાડ અને ગુજરાતમાં વિચર્યા હતા ” એ ઉલ્લેખ કર્યો છે, તે કદાચ ઘણા વિદ્વાનને નવાઈ જે લાગશે અથવા ખટકશે. પણ મુંડસ્થલ મહાતીર્થના મળેલા લેખ ઉપરથી હું એ માન્યતા ઉપર આવ્યું છું અને આશા રાખું છું કે “ કિંવદન્તિ–દંતકથાઓ સર્વથા સત્યાંશથી વેગળી નથી હોતી તથા જૈન મંદિરમાં દાયેલા પ્રાચીન શિલાલેખો સાવ બેટા ન હોય” એ સિદ્ધાંત પર લક્ષ રાખીને જેઓ દીર્ધ દૃષ્ટિથી તટસ્થ રીતે વિચાર કરશે, તેઓ પણ મારી માન્યતાને જરૂર મળતા થશે.
“ કણે કીલક ઉપસર્ગની સ્થાપના” વાળા પ્રકરણમાં મેં, ભગવાનના કાનમાં ખીલા નંખાયાના તથા ચંડકૌશિક સર્ષના ડંખના ઉપસર્ગવાળા વગેરે સ્થાને સંબંધી ચર્ચા કરી છે. જે કે એ બને ઉપસર્ગો નાંદિયા અને બ્રાહ્મણવાડામાં જ થયા છે, એવી ચક્કસ મારી માન્યતા નથી, કારણ કે તે બન્ને ઉપસર્ગવાળાં સ્થાનેને ચેકસ નિર્ણય દૂઈઝંત તાપસાશ્રમ, કનકખલાશ્રમ, અસ્થિક (વર્ધમાન) ગામ, મોરાક
