Atmanand Prakash Pustak 101 Ank 06

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૪ ]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪
ધન્ય અક્ષયતૃતીયા
રજૂકર્તા :– દિવ્યકાંત સલોત
પધાર્યા.
ઘણાં ઘણાં વર્ષોની વાત છે. તે વખતે| વસંતોત્સવ ઊજવવા પરિવાર સાથે ઉદ્યાનમાં ભરતક્ષેત્રમાં લોકો ઘણા સુખી ને સંતોષી હતા. જોઈતી વસ્તુઓ કલ્પવૃક્ષો આપતાં. સૌ આનંદમાં સમય પસાર કરતા હતા. નિર્દોષ-પવિત્ર જીવન જીવતા હતા. તે કાળના મનુષ્યો યુગલિયા
કહેવાતા.
ધીમે ધીમે કાળનો પ્રભાવ બદલાયો. | વિચાર કરતા કરી મૂક્યા. લોકોમાં મારાપણાની ભાવના જાગી. પરસ્પર ઝઘડાઓ થવા લાગ્યા. વિમલવાહન પ્રથમ કુલકર થયા. તેમણે યુગલિયાને કુળની મર્યાદામાં રાખ્યા. સાતમા કુલક૨ નાભિ કુલકરનાં પત્ની મરુદેવાની કૂખે ઋષભકુમારનો જન્મ થયો. તેમના જન્મ સમયે લોકોમાં આનંદ આનંદ છવાયો રહ્યો. ઋષભકુમાર પ્રથમ રાજા થયા અને આદિનાથ કહેવાયા. કલ્પવૃક્ષોનો અભાવ થવાથી ઋષભકુમારે લોકોને કુંભારની કળા શીખવી. અને પછી તો ધીમે ધીમે ઘર બાંધવાની, ચિત્રકારની, વણકરની વગેરે અનેક કળાઓ શીખવી; માતાપિતા-પુત્ર-પુત્રી વગેરે વ્યવહાર શીખવ્યો.
એવામાં વસંતઋતુ આવી પહોંચી. વનસ્પતિઓ નવનવા પુષ્પો અને ફળોથી લચી રહી હતી. ઉદ્યાનો મઘમઘી રહ્યાં હતાં. ભમરાઓ ગુંજાવર કરી રહ્યા હતા. આમ્રુતરુ ઉપર બેઠેલી કોયલો મીઠા મધુર ટહુકાઓ કરી રહી હતી.
પક્ષીઓ કલ્લોલ કરી રહ્યાં હતાં. એ પ્રમાણે
ઋતુરાજ વસંતનું સામ્રાજ્ય ફેલાઈ રહ્યું હતું. મધુર મધુર પવનથી હવામાં તાજગી આવી રહી હતી. જ્યાં જુઓ ત્યાં આંખને આનંદ આપતાં મનોહર દશ્યો નજરે પડતાં હતાં. શ્રી ઋષભકુમાર
વસંતઋતુનાં વિધવિધ મનોહર દ્રશ્યો, બાળકોના કિલ-કિલાટ, સુંદરીઓનાં હાસ્ય વિનોદો ને નૃત્યો, યુવાનોની નિરંકુશ મસ્તી અને આનંદમય ઉત્તેજક વાતાવરણે ઋષભકુમારને
આ અને આવી ક્રીડાઓ મેં બીજે કોઈ સ્થાને જોઈ છે. ક્યાં જોઈ હશે એમ વિચાર કરતાં પૂર્વભવનાં દેવોનાં સુખ-વૈભવો અધિજ્ઞાનથી જાણ્યા અને મોહનાં બંધનો તૂટી ગયાં.
લોકોને વ્યવહારવિષયક વિદ્યાઓ
શીખવી દીધી છે. યુવરાજ ભરતને બહોંતેર કળાઓ ને બ્રાહ્મીને અઢાર લિપીઓ બતાવી છે. સુંદરીને ગણિતવિષયક જ્ઞાન આપ્યું છે. સ્ત્રીઓને ચોસઠ કળાઓ શીખવી છે. લોકો વ્યવહારમાં કુશળ થયા છે. ખેડૂતો ખેતી કરી નિર્વાણ કરે છે. ગોપાલકો જાનવરો પ્રત્યે સદ્ભાવ રાખે છે. એકબીજાનું રક્ષણ કરવાની ભાવના જાગી છે.માતાઓ પુત્ર-પુત્રીનું પાલન કરે, પિતાઓ પિતૃધર્મ પાળે, પતિ-પત્ની એકબીજાને માટે પ્રાણ આપે, સંસાર મંગળમય બનાવે અને જગતનો દિનપ્રતિદિન વિકાસ થાય તે માટે બધું વ્યવસ્થિત થયું છે.
ઋષભકુમારની વિચાર-ધારાઓ આગળ વધી. આત્માના હિતની ભાવના જાગી ઊઠી. સંસારની અસારતા સમજાણી. વિષયવાસના અને રાગદ્વેષના ત્યાગનો વિચાર ઉદ્ભવ્યો. ભવરૂપી કેદખાનામાંથી મોક્ષની ચિરંતર શાશ્વત