Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આCHuiઠ પ્રકાશ SHREE ATMANAND PRAKASH
Vol-4 * Issue-6
APRIL-2004
ચૈત્ર
એપ્રિલ-૨૦૦૪ આત્મ સંવત : ૧૦૮ વીર સંવત : ૨૫૩૦ વિક્રમ સંવત : ૨૦૬૦
પુસ્તક : ૧૦૧
|
ह्यल्पं कुरु चानल्पं भव सौम्यश्च सात्विकः । स्वप्रशंसामकुर्वाणः प्रशस्यो भव कर्मणा ।।
થોડું બોલ અને ઘણું કર. સૌમ્ય તથા સાત્ત્વિક બન, અને આત્મપ્રશંસા નહિ કરતાં કાર્યથી પ્રશંસનીય થા. ૭
Speak less and do more. Be gentle as well as virtuous. And abandoning self-praise be praise worthy by work. 7
(કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૧૨ : ગાથા-૭, પૃ ઇ-૨૪૭)
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
33RR
AURRRRRRRRRRRRRRR.
પાણી...પાણી...પાણી...
છે
પાણીના બે સ્વભાવ સતત યાદ રાખો :–
પહેલો એ છે કે -એ કોઈપણ જગ્યાએ ગોઠવાઈ જવા તૈયાર હોય છે. એ ગમે તેવા આકારના વાસણમાં પોતાની જાતને સમર્પિત કરી દે છે.
એ લોટામાં રહી શકે છે તો ગ્લાસમાં પણ રહી શકે છે, તપેલીમાં રહે છે તો આ માટલામાં પણ રહે છે.. ! એ ક્યારેય કોઈ ચોક્કસ આકારના વાસણની હિમાયત ૨ કરતું નથી.
આપણે પણ આવો ગુણ કેળવવાની જરૂર છે.
ઠંડી ઓછી હોય ત્યાં જ હું તો રહી શકું. ઉનાળામાં પંખા વિના ચાલે જ છે નહિ. . . સવારના પહોરમાં ચા પીધા વિના ચેન ન પડે. . . રાતના એરકંડીશન ઓરડો
ન હોય તો મને ઊંઘ જ ન આવે. . અમુક વ્યક્તિ સાથે મને ન ફાવે.. હું કહું તો 8 તો થવું જ જોઈએ...!
આવી અનેક પ્રકારની વિચિત્ર માન્યતાઓને લઈને આપણે જીવન જીવી રહ્યા એ છીએ અને એટલા માટે જ ડગલે ને પગલે મનમાં સંકલેશો પેદા થયા કરે છે. મેળવવી છે આ ત્રાસમાંથી મુક્તિ ? ચાર સૂત્રો યાદ રાખો..
| ચાલશે... ફાવશે... ભાવશે... ગમશે..! પછી માણો જીવનનો આનંદ, ઉદ્વેગ તો ભાગી જ જશે. બીજો સ્વભાવ છે. 85) શીતળતાનો..!
એને ગમે તેટલું ગરમ કરોને છેવટે ઠરવાનું જ. એને ઠંડું પાડવા મહેનતની જરૂર નહીં પડે. | સામી વ્યક્તિ ગમે તેટલો પ્રયત્ન કરે તપાવવાનો, અરે ! કદાચ તપી પણ જવાય તો ય છેવટે ઠરતાં શીખો.
એક બીજાની ભૂલોને ભૂલીશું તો જ ઠરાશે અને જે ઠરશે તે જ તરશે.
&&&&&&&&
BURAXR888888888888888888888888888888888888888888
( અભિષેક એક્સપોર્ટ)
અભિષેક હાઉસ, કદમપલ્લી સોસાયટી, જીવન ભારતી સ્કૂલ સામે, નાનપુરા, સુરત-૩૯૫૦૦૧
ફોન : ઓ. (૦૨૬૧) ૨૪૬૦૪૪૪ ફેક્સ : ૨૪૬૩૬૫૭ 88888888888888888888888888888888888
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪]
ટ્રસ્ટ રજી. ન. એફ-૩૭ ભાવનગર
શ્રી શ્રી જેન આત્માનંદ સભા ભાવનગરનું મુખપત્ર
આભાછંદ (ફક્ત સભ્યો માટે)
પ્રકાશ સભાના હોદ્દેદારશ્રીઓ :
તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ (૧) પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ-પ્રમુખ (૨) દિવ્યકાંત મોહનલાલ સલોત–ઉપપ્રમુખ
અનુક્રમણિકા (૩) જશવંતરાય ચીમનલાલ ગાંધી–ઉપપ્રમુખ (૪) મનહરલાલ કેશવલાલ મહેતા-માનમંત્રી][(૧) ક્ષમામૂર્તિ પ્રભુ મહાવીર (૫) ચંદુલાલ ધનજીભાઈ વોરા–માનદ્મંત્રી
–ભાનુમતિ દલાલ ૨ | (૬) ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ-માનમંત્રી ]] (૨) ધન્ય અક્ષયતૃતીયા (૭) હસમુખરાય જયંતીલાલ શાહ–ખજાનચી
રજૂકર્તા : દિવ્યકાંત સલોત |
(૩) મનુષ્ય સ્વર્ગ પણ રચી શકે છે સભા પેટ્રન મેમ્બર ફી રૂ. ૧૦૦૦=૦૦
રજૂઆત મુકેશ એ. સરવૈયા ૮ ! સભા આજીવન સભ્ય ફી રૂા. પ૦૦=૦૦
| (૪) એક અણમોલ અનુપમ અને અદ્ભુત
ગ્રંથમણિ બત્રીશ બત્રીશી'ની રોમહર્ષક શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વાર્ષિક જાહેરાત દર : વિશદ વિવેચના ટાઈટલ પેઈજ આખું રૂા. ૫OOO=00
–ગુણવંત છો. શાહ ૧૦ આખું પેઈજ રૂા. 3000=OO (૫) શ્રી સિદ્ધક્ષેત્ર જૈન બાલાશ્રમ અર્ધ પેઈજ રૂ. ૧૫૦૦=૦૦
–ચંપકલાલ ટી. દોશી ૧૫ પા પેઈજ રૂ. ૧૦૦૦=૦૦ (૬) અષ્ટાપદ-કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા
–-કાંતિલાલ દીપચંદ શાહ ૧૬ ! શૈક્ષણિક ઉત્તેજન, જ્ઞાનખાતું, સભા નિભાવ | (૭) સમાચાર સૌરભ
૧૯ ફંડ, યાત્રા પ્રવાસ આદિમાં વ્યાજું ફંડ માટે
| (૭) પં. ભદ્રંકરવિજયજી મ.ના પ્રવચનો ૨૨ ડોનેશન સ્વીકારવામાં આવે છે.
હંમેશા બીજાનું ભલું ઇચ્છો. બધાની સાથે માલિક તથા પ્રકાશન સ્થળ :
||પ્રસન્નતાપૂર્વક રહો. ધૈર્યપૂર્વક બીજાના ગુણો જુઓ.
| એવા એવા ઉમદા નિસ્વાર્થ વિચારોનું સેવન શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
| સ્વર્ગદ્વારને માટે ઇચ્છવાલાયક છે. જે બીજાની સાથે ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ પ્રેમભાવ રાખે છે તેને જીવનમાં સુખ અને શાંતિ મળી ફોન નં. (૦૨૭૮) ૨૫૨૧૬૯૮ રહેશે.
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪
મામૂર્તિ પ્રભુ મહાવીર
લે. ભાનુમતિ દલાલ આ અવની ઉપર તીર્થંકર પરમાત્માઓ, | ઉપદ્રવો ખરેખર વાંચતા વાંચનારનાં રૂવાં ઊભા અવતારી પુરુષો, સંતપુરુષો, ધર્માત્માઓ અને થઈ જાય છે એવા ભયંકર ઉપસર્ગો ક્ષમાના મહાન ઋષિમુનિઓ વિશ્વના કલ્યાણ માટે | અવતાર સમા એ પ્રભુએ મનથી જરાપણ ગુસ્સો જમ્યા અને અનેકોનું ભલું કરી ગયા, અને કર્યા વિના સહન કર્યા પછી વચન અને શરીરથી એથીજ માનવહૃદયમાં તે મહાપુરુષોનું સ્થાન સામનો કરવાની વાત જ ક્યાં રહી ? ચંડકૌશિકે અમર રહ્યું છે. આ ધરતી ઉપર સત્તાધીશો, ક્રોધથી પ્રભુને દંશ માર્યો પણ પ્રભુએ તેના પ્રતિ અધિકારીઓ કે સામ્રાજય સ્થાપકો પણ આવ્યા કરૂણા વરસાવી અને પ્રેમ ભરપૂર હૈયે ઉદ્ધારના ને ગયા. ભલે ઇતિહાસના પાને તેમના નામ | માર્ગ દેખાડ્યો. આવા કષ્ટો સહન કરવા માટે લખાયાં પણ જનતાએ હૃદયને સિંહાસને તો ભગવાને પોતાના મનોબળ અને શરીરને કેટલું પરમાત્માને, ત્યાગીઓને, સંતોને કે કેળવ્યું હશે? ધર્માત્માઓને જ બેસાડ્યા છે.
આ બધા પ્રસંગોમાં પ્રભુ મેરુપર્વતની આ કાળના છેલ્લા તીર્થકર કરૂણાસાગર| જેમ મન, વચન અને કાયાથી અચળ રહેતા. પ્રેમ-પ્રતિમા શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે લોકોના| અરે ! પ્રભુની દયા અને કરુણા કેવી ટોચે પહોંચી કલ્યાણ માટે જન્મ લીધો અને વિશ્વને શાંતિનો | હતી કે જે જે વ્યક્તિ તરફથી પ્રભુને યાતના અને મુક્તિનો માર્ગ બતાવ્યો.
કરવામાં આવતી તે વ્યક્તિ ઉપર ગુસ્સો કરવાને ચૈત્ર શુદિ તેરશનો દિન એ પ્રભુબદલે એ વ્યક્તિ માટે એમને ઉલટી દયા મહાવીરનો જન્મદિવસ છે. તેથી એ દિવસ | ઉભરાતી કે રખે મારા નિમિત્તે કોઈપણ જીવે મહામંગલકારી લેખાય છે અને સરકારે પણ તેને તકલીફ ન થાય કે દુઃખી થઈ અશુભ કર્મ જાહેર તહેવાર તરીકે માન્ય રાખ્યો છે. આ પવિત્ર ઉપાર્જન કરી દુર્ગતિનો અધિકારી ન બને ! એ દિવસની ઉજવણી જૈનોના તમામ ફિરકાઓ ઘણે | દયાના કારણે કરુણાના અવતાર સમા પ્રભુની સ્થળે સાથે મળીને કરે છે અને તે દિવસે પ્રભુના આંખમાં અશ્રુ આવી જતાં. આ એમની કેવી ગુણાનુવાદ, ભક્તિ વગેરે કરી સહુ કોઈ પ્રેમ અને ઉચ્ચ પ્રકારની કરુણા અને સાચી ભાવદયા? ભક્તિભાવથી શ્રદ્ધજલી અર્પે છે.
આવી કઠોર સાધનાને પરિણામે ભગવાન મહાવીરે માનવજાતિના અનંતકાળથી લાગેલા ઘાતકર્મનાં આવરણોને કલ્યાણ માટે સાડાબાર વર્ષ સુધી અખંડ સાધના | ભેદીને પ્રભુએ પોતાના આત્માને સંપૂર્ણ દર્શનકરી. એ સાધના દરમ્યાન દેવોએ, મનુષ્યોએ જ્ઞાન-ચારિત્રથી શુદ્ધ નિર્મળ અને પવિત્ર બનાવ્યો તેમજ હિંસક પશુ-પક્ષીઓએ આપેલી ભયંકર અને અખિલ વિશ્વના ત્રણેયકાળના સૂક્ષ્મ અને યાતનાઓ સમભાવે સહન કરી. સંગમદેવ, સ્થૂલ ભાવોને એકી સાથે જોઈ શકે એવું શૂલપાણી યક્ષ અને ગોપાલકના તીવ્ર ઉપસર્ગો-| સંપૂર્ણજ્ઞાન-કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું અને ભગવાન
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪] સર્વોત્તમ ચારિત્રવાન બન્યા.
તૃષ્ણા વધતી જાય છે. કોઈ પણ રીતે પરિગ્રહ પ્રભુએ આપબળે પુરુષાર્થ. તપશ્ચર્યા | વધારતા તે અટકતો નથી. એટલું જ નહિ પણ ઉપસર્ગો અને કષ્ટો સહન કરી પોતાના આત્માને ખોટી રીતે લાખો મેળવી હજાર દાનમાં આપી પરમાત્મા બનાવ્યો. આપણને પણ પ્રભુના અંદરના અહંને પોષે છે. અને સમાજમાં મોટો સિદ્ધાંતો મળ્યા. એમનાં વચનામતો મળ્યાં છતાં થઈને ફરવામાં ગૌરવ અનુભવે છે. પણ શ્રદ્ધાના અભાવે કે સન્માર્ગે ચાલવાના પુરુષાર્થના નીતિમત્તા અને સંસ્કારમાં તે પાછળ પડતો જાય અભાવે એમને બતાવેલા માર્ગે આગળ વધતા છે. જીવનની સમતુલા જાળવવા પ્રભુ મહાવીરનું નવાં. નહીંતર પ્રભુના આત્મા જેવો જ આપણે જીવન ચક્ષુ સમક્ષ રાખીશું તો અવશ્ય પ્રેરક આત્મા છે આપણે પણ સંસારમાં આવી પડતાં બનશે. કષ્ટો કે યાતનાઓ સમભાવે સહન કરીએ, જીવનને ઉર્ધ્વમાર્ગે લઈ જવું હોય તો એમના જેવી તપશ્ચર્યા કરી કર્મમળનો નાશ | પ્રભુએ જે શ્રદ્ધાથી, જે શાંતિથી અને જે સમતાથી કરીએ, એમના જેવી સહુ જીવો પ્રત્યે કરુણા, દયા સન્માર્ગ અપનાવ્યો અને પછી બોલ્યો તે સહુ કોઈ અને મૈત્રીભાવ રાખીએ અને એમના જેવા ગુણો અપનાવે તો જરૂર તે આત્મકલ્યાણનો અધિકારી મેળવવાનો પુરુષાર્થ કરીએ તો આપણે પણ | બનવા સાથે આત્માને મહાન બનાવી શકશે. એમના માર્ગે ચાલીને એમના જેવો કોઈ જનમમાં ભગવાન સહુને કહે છે કે “તમારા પણ થઈ શકીએ. એ માટે જરૂર છે, સમ્યક્દર્શન, | જીવનના વહેવારોને અહિંસામય બનાવો અને સમ્યજ્ઞાન અને સમ્મચારિત્રના ગુણો | તમારી વાણીને અનેકાંતદષ્ટિવાળી એટલે કે ખીલવવાની અને ક્ષમા, કરુણા, તપ, ધ્યાન અને યથાર્થ સત્યવાળી બનાવો તો પરસ્પર સંપ, અપ્રમાદ ભાવ વગેરે ગુણોનું આચરણ કરવાની. | સંગઠ્ઠન વધશે અને મૈત્રી ભાવના વિકાસ પામશે
વર્તમાન જીવનમાં માનવના હૃદયે ક્યાંયે અને તમે જીવન જીતી જશો.” શાંતિ નથી. આજની પરિસ્થિતિ ચારે બાજુથી
(સભાના મુખપત્ર “શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ અકળાએલી છે. માનવીઓના મનની દશા ચિત્ર
પુસ્તક નં. ૬ર માંથી સાભાર) વિચિત્ર અને તંગ બનતી જાય છે. છતાં માનવીની |
વિકિ
S
શ્રી જૈત આત્માનંદ સભા દ્વારા પ્રકાશિત
“આત્માનંદ પ્રકાશ'રૂપી જ્ઞાન દીપક સદા તેજોમય રહે તેવી હાદિર્ક શુભેચ્છાઓ... ' બી સી એમ કોરપોરેશન
(હોલસેલ ફાર્માસ્યુટીકલ ડીસ્ટ્રીબ્યુટર્સ) નં. ૧, કલ્પના સોસાયટી, નવરંગપુરા પોસ્ટ ઓફિસ પાછળ, નવરંગપુરા, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૯
ફોન : ૦૭૯-૬૪૨૭૨૦)
,
,
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૪ ]
www.kobatirth.org
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪
ધન્ય અક્ષયતૃતીયા
રજૂકર્તા :– દિવ્યકાંત સલોત
પધાર્યા.
ઘણાં ઘણાં વર્ષોની વાત છે. તે વખતે| વસંતોત્સવ ઊજવવા પરિવાર સાથે ઉદ્યાનમાં ભરતક્ષેત્રમાં લોકો ઘણા સુખી ને સંતોષી હતા. જોઈતી વસ્તુઓ કલ્પવૃક્ષો આપતાં. સૌ આનંદમાં સમય પસાર કરતા હતા. નિર્દોષ-પવિત્ર જીવન જીવતા હતા. તે કાળના મનુષ્યો યુગલિયા
કહેવાતા.
ધીમે ધીમે કાળનો પ્રભાવ બદલાયો. | વિચાર કરતા કરી મૂક્યા. લોકોમાં મારાપણાની ભાવના જાગી. પરસ્પર ઝઘડાઓ થવા લાગ્યા. વિમલવાહન પ્રથમ કુલકર થયા. તેમણે યુગલિયાને કુળની મર્યાદામાં રાખ્યા. સાતમા કુલક૨ નાભિ કુલકરનાં પત્ની મરુદેવાની કૂખે ઋષભકુમારનો જન્મ થયો. તેમના જન્મ સમયે લોકોમાં આનંદ આનંદ છવાયો રહ્યો. ઋષભકુમાર પ્રથમ રાજા થયા અને આદિનાથ કહેવાયા. કલ્પવૃક્ષોનો અભાવ થવાથી ઋષભકુમારે લોકોને કુંભારની કળા શીખવી. અને પછી તો ધીમે ધીમે ઘર બાંધવાની, ચિત્રકારની, વણકરની વગેરે અનેક કળાઓ શીખવી; માતાપિતા-પુત્ર-પુત્રી વગેરે વ્યવહાર શીખવ્યો.
એવામાં વસંતઋતુ આવી પહોંચી. વનસ્પતિઓ નવનવા પુષ્પો અને ફળોથી લચી રહી હતી. ઉદ્યાનો મઘમઘી રહ્યાં હતાં. ભમરાઓ ગુંજાવર કરી રહ્યા હતા. આમ્રુતરુ ઉપર બેઠેલી કોયલો મીઠા મધુર ટહુકાઓ કરી રહી હતી.
પક્ષીઓ કલ્લોલ કરી રહ્યાં હતાં. એ પ્રમાણે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઋતુરાજ વસંતનું સામ્રાજ્ય ફેલાઈ રહ્યું હતું. મધુર મધુર પવનથી હવામાં તાજગી આવી રહી હતી. જ્યાં જુઓ ત્યાં આંખને આનંદ આપતાં મનોહર દશ્યો નજરે પડતાં હતાં. શ્રી ઋષભકુમાર
વસંતઋતુનાં વિધવિધ મનોહર દ્રશ્યો, બાળકોના કિલ-કિલાટ, સુંદરીઓનાં હાસ્ય વિનોદો ને નૃત્યો, યુવાનોની નિરંકુશ મસ્તી અને આનંદમય ઉત્તેજક વાતાવરણે ઋષભકુમારને
આ અને આવી ક્રીડાઓ મેં બીજે કોઈ સ્થાને જોઈ છે. ક્યાં જોઈ હશે એમ વિચાર કરતાં પૂર્વભવનાં દેવોનાં સુખ-વૈભવો અધિજ્ઞાનથી જાણ્યા અને મોહનાં બંધનો તૂટી ગયાં.
લોકોને વ્યવહારવિષયક વિદ્યાઓ
શીખવી દીધી છે. યુવરાજ ભરતને બહોંતેર કળાઓ ને બ્રાહ્મીને અઢાર લિપીઓ બતાવી છે. સુંદરીને ગણિતવિષયક જ્ઞાન આપ્યું છે. સ્ત્રીઓને ચોસઠ કળાઓ શીખવી છે. લોકો વ્યવહારમાં કુશળ થયા છે. ખેડૂતો ખેતી કરી નિર્વાણ કરે છે. ગોપાલકો જાનવરો પ્રત્યે સદ્ભાવ રાખે છે. એકબીજાનું રક્ષણ કરવાની ભાવના જાગી છે.માતાઓ પુત્ર-પુત્રીનું પાલન કરે, પિતાઓ પિતૃધર્મ પાળે, પતિ-પત્ની એકબીજાને માટે પ્રાણ આપે, સંસાર મંગળમય બનાવે અને જગતનો દિનપ્રતિદિન વિકાસ થાય તે માટે બધું વ્યવસ્થિત થયું છે.
ઋષભકુમારની વિચાર-ધારાઓ આગળ વધી. આત્માના હિતની ભાવના જાગી ઊઠી. સંસારની અસારતા સમજાણી. વિષયવાસના અને રાગદ્વેષના ત્યાગનો વિચાર ઉદ્ભવ્યો. ભવરૂપી કેદખાનામાંથી મોક્ષની ચિરંતર શાશ્વત
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪ ]
[ ૫
ટાઢને સહન કરવામાં પ્રભુ પાછું વાળી જોતા નથી. નિદ્રાનો પ્રભુએ ત્યાગ કર્યો છે. પ્રભુ તો એક જગ્યાએ રહેતા નથી. ધ્યાનમાં લીન રહે છે. આત્મચિંતન અને આત્મશાંતિ માટે પ્રયત્નશીલ
સુખની અભિલાષા જાગી ઉઠી. જ્ઞાનરૂપી આત્મપ્રકાશને મેળવવા અધીરાઈ વધી ગઈ અને મોહમાયાનાં પડલ ખૂલી ગયાં. વૈરાગ્યભાવના ભાવતાં ભાવતાં આત્મામાં અજવાળાં પ્રગટયાં અને લોકાંતિક દેવોની પ્રાર્થના સાંભળતાં હોય તેમ બોલી ઉઠ્યાં : ‘ભવ્ય જીવોને મોક્ષમાર્ગનું પ્રભુએ મૌન ધારણ કર્યું છે અને મિદર્શન કરાવવા ને ધર્મતીર્થ પ્રવર્તાવવા આવું છું, | વિનમિ પ્રભુની સેવાભક્તિ કરે છે તો પણ પ્રભુ તો આવું છું !’ શાંત ચિત્તે આત્મધ્યાનમાં લીન છે.
છે.
પુત્ર ભરતને રાજ્યથી ધુરા સોંપીને બાહુબલિકુમારને તક્ષશિલાનું તેમજ બીજા પુત્રોને જુદા જુદા દેશો આપીને સાંવત્સરિક દાન આપી ચૈત્ર માસની વદ આઠમ—ગુજરાતી ફાગણ વદ | આઠમના દિવસે ચાર મુષ્ઠિલોચ કરી, છઠ્ઠના તપસ્વી પ્રભુ સર્વ સાવદ્ય વ્યાપારોનો ત્યાગ કરી જગતમાં ધર્મનું સામ્રાજ્ય સ્થાપવા અને શાશ્વત સુખનો માર્ગ બતાવવા ચાલી નીકળ્યા.
હજારો સ્ત્રી-પુરુષો, બાલકો, વૃદ્ધો, રાજપુરુષો, કુટુમ્બીજનો અને માનવમેદની પ્રભુને જોઈને અભિનંદે છે. વંદના કરે છે. કોઈ કોઈની આંખમાં અશ્રુઓ આવી રહ્યાં છે. હવે આપણું શું થશે ? આપણી કોણ રક્ષા કરશે ? વિગેરે વિચરતાં પ્રભુની પાછળ પાછળ જાય છે. પણ પ્રભુને તો ત્યાગ અને વૈરાગ્યનો એવો તો રંગ લાગ્યો છે કે તેઓ પોતાના ધ્યાનમાં ચાલ્યા જ જાય છે. બસ ચાલ્યા જ જાય છે.
|
આ વખતે પ્રભુને મન:પર્યવજ્ઞાન ઉત્પન્ન | થયું. ત્રણ જ્ઞાન જાણ તો હતા. પ્રભુએ દીક્ષા લીધી ત્યારે પ્રભુના વિરહ સહન ન કરી શકવાથી કચ્છ-| મહાકચ્છ અને પ્રસેનજિત વગેરે ચાર હજાર પુરુષોએ પ્રભુ સાથે દીક્ષા લીધી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તાપ
ક્ષુધા અને પિપાસાના પરિસહને સહન
કરતા પ્રભુ ગામે ગામ, જંગલે જંગલ વિચરે છે. કોઈ સ્થળે નિરવ નિર્દોષ આહાર મળતો નથી. પ્રભુને શું આપવું તે ભોળા લોકો જાણતા નથી. પ્રભુ તો ધૈર્યના સાગ૨ છે. પોતાના ધ્યેયમાં મક્કમ છે, જગતની કોઈ વસ્તુ પ્રભુને ધ્યેયથી ચળાવી શકે તેમ નથી. મેરુ ચળે પણ પ્રભુનો નિશ્ચય ચળે તેમ નથી જ નથી. એક દિવસ ગ્રામાનુગામ વિહાર કરતાં પ્રભુ હસ્તીનાપુર નગરી આવી પહોંચ્યા. નગરીનાં ભાગ્ય જાગી ઊઠ્યાં. ભગવાનને જોઈને નગરજનો દોડી આવ્યા. બાળકને ધવરાવતી માતા દોડી આવી, કામ કરતા લોકો દર્શન માટે ટોળે મળ્યા. વેપારીઓના વેપાર પડ્યા રહ્યા. ખેડૂતોએ ખેતર સૂના મૂક્યાં. ગાયોને ચારતા ગોવાળો દોડી આવ્યા. રમતાં બાળકો આનંદથી નાચી ઊઠ્યાં. પ્રભુ પધાર્યા. ચાલો દર્શને ચાલો, કરતી માનવમેદની ઊમટી પડી. પ્રભુનાં મહામૂલા દર્શનનો લાભ કોણ જતો કરે ?
પણ પ્રભુને ઉઘાડે મસ્તકે, અડવાણે પગે, કશાં રાજચિહ્નો વિના એક ધ્યાને, એક દૃષ્ટિએ ચાલ્યા જતા જોઈ નગરજનોનાં હૈયાં હચમચી ગયાં. નયનોમાંથી અશ્રુધારાઓ ચાલી નીકળી. ક્ષુધાને તો પોતે જીતી ગયા છે. તેમ પ્રભુ પૃથ્વીપતિને શી ખોટ હતી ? શા માટે પ્રભુ આવાં આહાર લેતા નથી.
દુઃખો સહન કરતાં હશે ? પ્રભુને શું જોઈતું હશે ? અમે પ્રભુને શું આપીએ જેથી પ્રભુ શાંતિ પામે ?
તરસને પણ પ્રભુ ભૂલી ગયા છે.
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૬ ]
www.kobatirth.org
નગરજનો પ્રભુને પગે
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪ વિનવવા | વિશાળ ચોકમાં આવ્યા. ત્યાં તો ત્રણ જગતના નાથ અને નગરજનો ત્યાં જ આવી પહોંચ્યાં. શ્રેયાંસકુમાર તો પ્રભુના શરણમાં નમી પડ્યા. હર્ષાશ્રુથી પ્રભુના ચરણ પખાલ્યા પુનઃ પુનઃ નમસ્કાર કર્યા. પૂર્ણચન્દ્રના તેજસ્વી શીતળ પ્રભાયુક્ત શાંત અને ધ્યાનમગ્ન પ્રભુમુખનું દર્શન કરી પોતાની જાતને ધન્ય માનવા લાગ્યા.
“
અશ્રુભીની આંખે કોઈ કહે છે : પ્રભુ, સ્નાન કરવા જળ, પહેરવા વસ્ત્રો અને શયન માટે શય્યા તૈયાર છે, પધારો ! પધારો !
લાગ્યા :–
પ્રભુ ! પધારો ! અમારાં આંગણાં પાવન કરો ! આપના આ દૃશદેહને જોઈને અમને દુઃખ
થાય છે. અન્ન-જળ લઈ આરામ કરો.
!
કોઈ તો કહે છે : અમારાં ભાગ્ય જાગ્યાં આપ પધાર્યા ! મારે ત્યાં પધારો ! મારી રૂપરૂપનાં
રાશિ સમાન કન્યારત્નને ગ્રહણ કરો.
કોઈ તો હાથી, કોઈ અશ્વ, કોઈ રથ અને કોઈ પાલખીને માટે પ્રાર્થના કરે છે.
પ્રભુ તો જાણે કશું સાંભળતાં જ ન હોય તેમ એક ધ્યાને મૌન-શાંતિચિત્તે રાજમાર્ગ પર
ચાલ્યા જ જાય છે, અરે, તે શું સમજવું ? પ્રભુ કેમ કશું બોલતા નથી ? અર્ધમિયેલાં નયને પ્રભુને ચાલ્યા જતા જોઈ નગરજનો નિરાશ વદને ઊભા ઊભા સજળ નયને વિચારે છે ઃ નાથને શું જોઈતું હશે કેમ જાણી શકાય પ્રભુની ભાવના ? અરે, સર્વસ્વ સમર્પણ કરતાં પણ પ્રભુની વાંછના પૂરી શકાય તો કેવું સારૂં !
નગરજનોનો આ કોલાહલ રાજમહેલમાં
પહોંચ્યો. મહારાજા ભરતના પૌત્ર અને રાજા સોમપ્રભના પાટવીકુમાર, શ્રેયાંસકુમા૨ રાજસભામાંથી બહાર આવ્યા. તપાસ કરતાં જાણ્યું કે ત્રણ જગતના પૂજ્ય એવા પોતાના જ પ્રપિતામહ પૃથ્વીનાથ શ્રી ઋષભદેવ ગામેગામ વિચરતા અત્રે પધાર્યા છે. ભગવાનનું નામ સાંભળી ભરી સભાને છોડી ચાલી નીકળ્યાં, ભગવાનનાં દર્શને. ન લીધુ છત્ર, ન પહેર્યા ઉપાહન, ઉઘાડે માથે ને અડવાણે પગે ઉત્સુકતા અને આનંદની ભાવના ભાવતા રાજમહેલના
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રભુના મુખચંદ્રનું દર્શન કરતાં શ્રેયાંસકુમારનું હૃદય કમળ ખીલી ઊઠ્યું. એ હૃદયમાં પ્રકાશ પથરાયો. જન્મ જન્માન્તરમાં
સ્મરણો જાગી ઊઠ્યાં.
ઓહો ! આ તો પ્રભુ-હું તેમનો પૂર્વનો સારથી ! આજે તમે અમારા પ્રપિતામહ, એ જ તીર્થંકર-અરિહંત ત્રણ જગતના નાથ !
શ્રેયાંસકુમા૨નો આત્મા આનંદથી નાચી
ઊઠ્યો. આત્મામાં લાખ લાખ દીવડા પ્રગટ્યા અને પ્રભુને જોઈને વિચાર આવ્યો : અહા ! પ્રભુએ તો વર્ષ દિવસથી પારણું નથી કર્યું. મારાં ધન્ય ભાગ્ય, ધન્ય જીવન, ધન્ય ઘડી કે પ્રભુ મારું આંગણિયે પારણું ક૨શે !
બરાબર એ જ સમયે ખેતરોના કોલૂમાં તૈયાર થયલા ઇક્ષુરસના ઘડાઓ આવી પહોંચ્યાં, શ્રેયાંસકુમારે જાણ્યું, કે બેંતાલીસ દોષથી મુક્ત આ નિર્દોષ શેરડીનો રસ પ્રભુના પારણા માટે યોગ્ય છે.
દેવાધિદેવ ! પ્રભો ! જગવત્સલ ! કરૂણાનિધિ ! દીર્ઘ તપસ્વી ભગવાન્ ! આ રસ સ્વીકારો !
પ્રભુએ કરપાત્ર લંબાવ્યું. શ્રેયાંસકુમાર આનંદને ઉલ્લાસથી શેરડીના રસના ઘડા ઠાલવવા લાગ્યાં. શ્રેયાંસકુમારના હર્ષનો પાર નથી. હસ્તીનાપુરના પૌરજનોનાં હૈયાં આનંદસરોવરમાં ઝુલવા લાગ્યાં છે.
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨00૪]
[૭ વર્ષાન્ત ૩૬૦ દિવસે પ્રભુએ ઇક્ષરસનું હજારો ને લાખો વર્ષો પછી આજે પણ એ પારણું કર્યું.
| તપશ્ચર્યાને અને એ ધન્ય દિવસનો મહિમા જૈન નગરજનોનો જયજયકારનો નાદ ગુંજી | સંઘને મન મહાન, પવિત્ર અને ઉજ્જવળ છે. ઊઠ્યો. પંચ દિવ્ય પ્રગટ્યાં, વાતાવરણ એ પવિત્રતા અને ઉજ્વળતાની જવલંત દુંદુભીનાદથી ગાજી ઉઠ્યું. આનંદ-મંગળના નાદો | જયોત ચિરંતન પ્રકાશિત રાખવા માટે અનેક જૈન ગાજી ઊઠ્યા. વૈશાખ શુકલા અક્ષયતૃતિયાનો એ | પૂજય સાધુ-મુનિરાજો અને પૂજ્ય સાધ્વીજી દહાડો ઇક્ષુરસના દાનથી અમર થઈ ગયો. | મહારાજો અને હજારો જૈન ભાઈ બહેનોએ ઉગ્ર ત્રિલોકના નાથનો અભિગ્રહ પૂર્ણ થયો. | અને દીર્ઘ તપસ્યાનો ચીલો ચાલુ રાખ્યો છે.
ઘેર ઘેર ઉત્સવ મંડાયો. શેરીએ શેરીએ | જૈન સંસ્કૃતિની તપ, ત્યાગ અને આનંદ આનંદ છાઈ રહ્યો. આબાલવૃદ્ધ બધાના | સંયમની જ્યોતને સદાય ઝળહળતી રાખનાર સૌ હર્ષનો પાર નથી.
કોઈ તપસ્વી આત્માઓને અમારાં અનેકશઃ વંદન પ્રભુએ પારણું કરી શ્રેયાંસકુમારને તારી હો ! દીધા, દેવોને પણ દુર્લભ દાન શ્રેયાંસકુમારે પ્રભુને ધન્ય એ તપશ્ચર્યા ! ધન્ય એ ઇક્ષરસ ! દીધું. દેવોને પણ દોહ્યલું મુક્તિદાન પ્રભુએ ધન્ય એ શ્રેયાંસકુમાર ! ધન્ય એ અક્ષયતૃતીયા ! શ્રેયાંસને આપ્યું.
ધન્ય તપસ્વીઓ !
દૂરીયાં..નજદીકીયાં બન ગઇ.
LONGER-LASTING
TASTE
pasando
TOOTHPASTE
મેન્યુ. ગોરન ફામપ્ર..લિ.
સિહોર-૩૬૪ ૨૪૦ ગુજરાત |
થ | રટ
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ 2008
મનુષ્ય સ્વર્ગ પણ રચી શકે છે
શરીર મગજને અનુસરે છે. તે જાણીબૂજીને ] રહેવાનું. અશુદ્ધ હૃદયથી શુદ્ધ જીવન પણ અશુદ્ધઆજ્ઞાપાલન કરતું હોય કે સ્વભાવથી કરતું હોય પણ અપવિત્ર બની જાય છે. સાથે સાથે શરીર પણ પાપી મગજની બધી ક્રિયાઓનું આજ્ઞાપાલન કરે છે. | બને છે. મન તો ફૂવારા રૂપ છે, જેનાથી કર્મ અને
જ્યારે દૂષિત વિચારોનો પ્રવેશ થયો કે શરીરના | જીવન પ્રગટ થાય છે. જો એ મનરૂપી ફૂવારે શુદ્ધપતનનો આરંભ થઈ ચૂક્યો છે, એમ જાણો. એવી | પવિત્ર હોય તો બધું પવિત્ર જ છે. વ્યક્તિ જલદી રોગગ્રસ્ત બને છે. એનાથી ઊલટું | જ્યાં સુધી વિચારોમાં પરિવર્તન થશે નહિ જયાં મનુષ્યના વિચારો સુંદર અને શુદ્ધ થાય કે તુરત ત્યાં સુધી કેવળ ભોજનમાં પરિવર્તન કરવાથી ચાલશે જ શરીરમાં યૌવન અને રૂપ ઝળકી ઊઠે છે. જેમ નહિ. જયારે મનુષ્યોનો વિચાર પવિત્ર હોય તો તેને વિચાર પરિસ્થિતિઓ ઊભી કરે છે તેમ વિચારો પવિત્ર ભોજનની ઇચ્છા રહેશે. અને તેને કોઈ પણ રોગ અગર સ્વાથ્ય પેદા કરે છે. એટલે કે રોગ અને રોગ થશે નહિ. સ્વાશ્યની જડ આપણા વિચારોમાં છે. અશુદ્ધ
શુદ્ધ વિચારોથી આદત પણ શુદ્ધ બને છે. જે વિચારની સાથે જ શરીર અસ્વસ્થ થવાનું.
લેવા સાધુ પુરુષ શરીરની સ્વચ્છતા જાળવતો નથી તે વિચારોમાં વિકાર એ જ મનુષ્ય રોગી છે તેવું |અસલમાં સાધુ નથી. જેણે પોતાના વિચારોને દૃઢ પ્રદર્શિત કરે છે. એવું જોવામાં આવ્યું છે કે જેવી રીતે
| અને પવિત્ર કરી લીધા છે, તેને બીમારી ફેલાવવાળા ગોળી વાગવાથી મૃત્યુ થાય છે તેવી રીતે ભયજનિત
કીડાઓનો ડર નથી. જો તમે શરીરની રક્ષા કરવા વિચારોથી પણ મૃત્યુ થાય છે. ઘણા મનુષ્યો એ
માગતા હો તો મગજની હોશિયારી રાખો, અને પ્રકારે મરતા રહ્યા છે. પણ ગોળી વાગવાથી જેમ
| સાવધાન બનાવી રાખો. જો તમે નવું શરીર ઇચ્છતા તુરત મૃત્યુ શરણ થાય છે તેવી રીતે નહિ. જે લોકો
હો તો તમારા વિચારો સુંદર બનાવો. વિચારોમાં અરે બીમાર પડી જઈશું' એવા ભયથી ડરતા રહે છે
ઇર્ષા, દ્વેષ, નિરાશા, ઉત્સાહભંગ વગેરે ભાવો એ તેવા લોકો જલદી બીમાર પડે છે. ચિંતાથી શરીરનું
શરીરને અવસ્વસ્થ, નીરસ અને નકામું બનાવી દે અધ:પતન થાય છે અને એવા લોકોની એવી દશા
છે. હૃદયમાં અને મુખાકૃતિમાં કઠોરતા એ થઈ જાય છે કે, તે રોગોને એકદમ ગ્રહણ કરી લે છે.
કુવિચારોને આભારી છે. મુખાકૃતિ પર ઉપસી જો મનમાં અપવિત્ર વિચાર આવે તેનો ધિક્કાર
| આવેલી કરચલીઓ તે મૂઢતા, વિષયવાસના અને કરવામાં ન આવતાં તેને ઉત્તેજન આપવામાં આવે
દંભને આભારી છે. તો શરીરના સ્નાયુઓનો સર્વનાશ થઈ જવાનો એ નિર્વિવાદ છે.
૯૬ વર્ષના એક બહેન હતા. જેની મુખાકૃતિ
| એક નાની ઉંમરની છોકરી જેવી ચમકતી અને સુંદર અને શુદ્ધ વિચાર મનુષ્યના શરીરમાં
ભલીભોળી હતી અને એક ભાઈ હતા જેની બળ અને શીલ પેદા કરે છે. આ શરીર એકદમ
જુવાનીમાં મુખાકૃતિ પર કરચલીઓ પડી ગઈ હતી. મુલાયમ અને લોચા જેવું છે. તેના પર વિચારોનો જેવો
આ પ્રમાણેનો તફાવત તુરત પારખી શકાય છે. પેલી પ્રભાવપડશે તેવું તેબની જશે. જ્યાં સુધી મનુષ્ય ગંદા |
| બહેન હસમુખ અને પ્રસન્ન રહેતી હતી, જયારે બીજો વિચારોને મનમાં સ્થાન આપશે ત્યાં સુધી તેના પરુષ વિષયાસક્ત અને વાસનાઓથી ભરપૂર શરીરનું રક્ત વિષમય બની રહેવાનું અને અશુદ્ધ રહેતો.
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪].
જયાં સુધી રહેવાના મકાનમાં તડકો અને | શરીરને નિરોગી રાખવાને માટે પ્રસન્નચિત્ત હવા સારી રીતે ન આવી શકે ત્યાં સુધી તે સુંદર અને રહેવું એ ઉમદા ઉપાય છે. દુઃખ અને ચિંતાને દૂર સ્વચ્છ રહી શકે નહિ. એવી આપણા મગજને | કરવાને માટે દયાભાવથી અધિક બીજી કોઈ શક્તિ તાજગી બક્ષે તેવા આનંદદાયક, ગંભીર અને નથી. જે હંમેશાં જ દ્વેષ, ઇર્ષા, સંદેહ અને મૂઢતાના હિતકારક ભાવ સ્વતંત્રતાપૂર્વક ન આવવા દઈએ . | વિચારો કરતાં રહેશે, તેનાથી જ ઘેરાયેલા રહેશે તે તો આપણું શરીર પુષ્ટ, સુંદર અને ગંભીર બની | મનુષ્ય પોતાના માટે જ પોતાનું કારાગાર બનાવી શકશે નહિ.
રહ્યો છે, એમ કહેવાશે, માટે હંમેશા બીજાનું ભલું વદ્ધ પુરુષોના ચહેરા પર જે કરચલીઓ પડી | ઇચ્છો. બધાની સાથે પ્રસન્નતાપૂર્વક રહો. ધૈર્યપૂર્વક જાય છે તે દયાભાવ, દઢ અને પવિત્ર વિચારોથી પણ બીજાના ગુણો જુઓ. એવા એવા ઉમદા નિસ્વાર્થ પડે છે. અને વિષયવિકારોથી પણ પડે છે એ કોણ | વિચારોનું સેવન સ્વર્ગદ્વારને માટે ઇચ્છવા દાયક છે. નથી જાણી શકતા? જે જીવનભર સચ્ચરિત રહે છે |જે બીજાની સાથે પ્રેમભાવ રાખે છે તેને જીવનમાં તેનો ચહેરો ડૂબતા સૂર્યની જેમ ગંભીર અને શાંત સુખ અને શાંતિ મળી રહેશે. દેખાય છે. એક દાર્શનિક મહાપુરુષનું મૃત્યુ થયેલું.
રજૂઆત : મુકેશ એ. સરવૈયા મૃત્યુશષ્ય તરફ જોવાથી જ ખબર પડી જાય છે કે, તે
(જિંદગી જીતો પુસ્તકમાંથી સાભાર.) વૃદ્ધ નથી, પણ તેનું આયુષ્ય અધિક હશે. જેવી રીતે શાંતિમય એનું જીવન રહ્યું એ પ્રકારે તેનું મૃત્યુ શાંતિમય થયું.
શ્રી ભાવનગર નાગરિક સહકારી બેંક લિ. ૧૪, ગંગાજળીયા તળાવ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન : ૨૪૨૯૦૭૦, ૨૪૩૦૧૯૫
: શાખાઓ : ડોન, કૃષ્ણનગર, વડવા, પાનવાડી, રૂપાણી, સરદારનગર, ભાવનગરપરા, રામમંત્રમંદિર, ઘોઘારોડ, શિશુવિહાર.
તા. ૧-૧-૨૦૦૪ થી અમલમાં આવતા ધિરાણનાં ઘટાડેલાં વ્યાજના દરો ધિરાણ મર્યાદા. વ્યાજનો દર | ધિરાણ મર્યાદા
વ્યાજનો દર રૂા. પ0000/- સુધીનું ધિરાણ ૧૧.૦ ટકા હાઉસીંગ લોન રૂ. ૮ લાખ સુધી ૭૨ હતા ૧૦ ટકા રૂા. ૫OOOO/- થી રૂ. ૨ લાખ સુધી ૧૨.૦ ટકા |
૭૨ હપ્તાથી વધુ ૧૧ ટકા રૂ. ૨૦૦૦૧/- થી રૂ. ૫ લાખ સુધી ૧૩.૦ ટકા, સોના લોન રૂા. ૧ લાખ સુધી
૧૨.૦ ટકા રૂા. ૫OOO૦૧/- થી રૂ. ૨૦ લાખ સુધી ૧૪.૦ ટકા, મકાન રીપેરીંગ રૂા. ૭૫૦૦૦/- સુધી ૧૧.૦ ટકા
INSC/KVP રૂા. ૧ લાખ સુધી ૧૧.૦ ટકા તા. ૧-૧-૨૦૦૪ થી ઘટાડેલા વ્યાજનાં દરો નવા ધિરાણમાં તેમજ રીન્યુઅલ ધિરાણને લાગુ પડશે. જ રેગ્યુલર હતો ભરનારને ભરેલ વ્યાજનાં ૬ ટકા વ્યાજ રીબેટ આપવામાં આવે છે. કિ બેન્કની વડવા - પાનવાડી રોડ શાખામાં વહેલા તે પહેલાના ધોરણે પસંદગીનાં લોકર ભાડે આપવામાં આવે છે.
વધુ વિગત માટે હેડઓફિસ તથા શાખાનો સંપર્ક સાધવો. મનહરભાઈ એચ. વ્યાસ વેણીલાલ એમ. પારેખ
નિરંજનભાઈ ડી. દવે - જનરલ મેનેજર મેનેજિંગ ડિરેકટર
ચેરમેન
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦]
[[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪
એક અણમોલ અનુપમ અને અદભુત ગ્રંથમણિ બત્રીશ બત્રીશી'ની રોમહર્ષક વિષદ વિવેચના
જૈનોના ૪૫ આગમો, ૧૮૦ ઉપનિષદો, ૨૨ ગીતાઓ, ૨૭ પુરાણો, ૩) સ્મૃતિઓ, ૧૪ સંહિતાઓ, ૧૬ નિઘંટુ ગ્રંથો વગેરે ૧૦૫૦
આધ્યાત્મ ગ્રંથોના સંદર્ભ અને અવતરણો. જિનશાસનના ગગનને પોતાના| વર્તમાનકાલીન વિદ્ધતિભૂષણ પૂ. મુનિરાજશ્રી જ્ઞાનલોકથી પ્રકાશિત અને પ્રભાવિત કરનાર | યશોવિજયજી મહારાજે ‘નયનલતા' નામક અસંખ્ય ધર્મપુરુષો થઈ ગયાં. તેમાં ય અંતિમ પ્રભુનું સંસ્કૃત ટીકા (૫૦ હજાર શ્લોક પ્રમાણે) અને તેના મહાવીરદેવના શાસનને અતિઉત્તમ રીતે | ઉપર ઢાત્રિશંકા પ્રકાશ નામક ગુજરાતી વિવેચના અજવાળનારા ધર્મપુરુષોની શ્રેણિમાં અગ્રસ્થાને / અથાગ પરિશ્રમ બાદ તૈયાર કરી છે. વિરાજમાન ૩૫૦ પૂર્વે થયેલા પૂ. મહામહોપા-| ૫૦ હજાર શ્લોક પ્રમાણ અભિનવ ધ્યાયશ્રી યશોવિજયજી મહારાજ જૈન ઇતિહાસના | નયનલતા' સંસ્કૃતવિવરણમાં નૃસિંહની ગર્જના પૃષ્ઠો ઉપર સુવર્ણાક્ષરે સમલંકૃત બન્યા છે. | છે. આત્મોન્નતિનો ઘુઘવતો મહાસાગર છે, તો
જૈન ઇતિહાસમાં ‘લઘુ-હરિભદ્ર' તરીકે આકાશને આંબી જતા હૃદયોર્મિના ઉછરંગો છે. સુપ્રસિદ્ધ, મહામહોપાધ્યાય શ્રીમ યશોવિજયજી | ખળખળ વહેતાં, અધ્યાત્મનું સુમધુર સંગીત મ. ખરેખર પ્રકાંડવિદ્વાન અને સમર્થસાહિત્યસર્જક | રેલાવતાં ઝરણાં છે. અનેક સ્થળે ભાવનાનો હતા. તેઓશ્રી ગંગાનદીના તીરે સાક્ષાત્ માતા | ધસમસતો પ્રવાહ છે. તો બીજી બાજુ સર્વ ધર્મો શારદાની કૃપાનું વરદાન પામ્યા હતા.' પ્રત્યે ઔદાર્યભાવ છે. ખંડનના કુઠારાઘાત નહિ
તેમની અનેક કતિઓમાં ‘દ્વાáિશદ-| પણ મંડન-સમન્વય-સમવતારનો હળવો-કોમળ દ્વત્રિશંકા' એક અણમોલ, અનુપમ અને અદૂભુત સ્પર્શ છે. પૂ. ન્યાયાચાર્ય ઉપાધ્યાય શ્રીમદ્ ધર્મગ્રન્થ છે. ૩૨-૩૨ શ્લોકોમાં એક-એક યશોવિજયજી મહારાજાએ આ ''દ્વત્રિશ વિષયની ચર્ચા કરતો ૩૨-પ્રકરણમય ગ્રન્થ એટલે ધાત્રિશિકા” નામના અદ્ભુત ગ્રન્થમાં ૩૨-૩૨ જ ‘દ્વત્રિશદ-દ્રાવિંશિકા ! જેને ગુજરાતી | શ્લોકોની બત્રીસ બત્રીસીઓ સંસ્કૃત-ભાષામાં ભાષામાં ‘બત્રીસ-બત્રીસી' તરીકે ઓળખાવાય રચેલી છે. જુદા જુદા બત્રીસ વિષયોનો સાંગોપાંગ
| અને સૂક્ષ્મ બોધ કરાવી આપનારો આ મહાન આ મૂળ ગ્રન્થ (=૩૨-૩૨ શ્લોક સ્વરૂપ) | ગ્રન્થ છે. અન્ય શબ્દોમાં કહીએ તો... “યોગ. ઉપર પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજે જ “તત્વાર્થ- આગમ અને ન્યાય એ ત્રણેયનો આ શિરમોર દિપીકા” નામક ટીકા રચી છે.
સમો ગ્રંથ છે.” આવો... આપણે બત્રીસે આ “બત્રીસ-બત્રીસી' ગ્રન્થ ઉપર બત્રીસીઓના અતિસંક્ષિપ્ત સારને અવગાહીએ.
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪ ]
[ ૧૧
(૧) દાન-બત્રીસી : યોગ્યકાળે અલ્પદાન તદુપરાંત મદ્યપાન, માંસભક્ષણ અને પણ ઉપકારી છે... જેમ કે વરસાદમાં અલ્પ મૈથુનસેવન વગેરે કઈ રીતે દોષાધાયક છે ? તેનું દાણાની વાવણીથી પણ અનાજની વૃદ્ધિ થાય છે. | સચોટ નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું છે.
ભગવાને દીક્ષા વખતે એક વર્ષ સુધી દાન આપ્યું. તેથી સામાન્ય લોકોએ પણ ધર્મના અવસરે દાન કરવું જોઈએ.
(૨) દેશના-બત્રીસી : દેશના = ધર્મોપદેશ ડોન, ક્યારે કેવી રીતે અપાય ? તે બાબતન તથા પાત્ર-અપાત્રનો ઊંડાણપૂર્વક વિચાર આ ‘‘દેશના બત્રીસી''માં સુંદર રીતે રજૂ કરવામાં આવેલ છે. |
(૪) જિનમહત્વ-બત્રીસી : યથાર્થ માર્ગદર્શક હોવાથી અરિહંત પરમાત્મા મહાન છે.
વસ્ત્રમાં રહેલો નાગમણિ પ્રભા દ્વારા પ્રગટ થાય છે તેમ આંતરિક અસાધારણ ગુણોના કારણે બાહ્ય વિશિષ્ટ રૂપનો અભ્યુદય પરમાત્મામાં થાય છે.
(૯) કથા-બત્રીસી : નવમી બત્રીસીમાં ગ્રંથસાર-શ્રીએ કથા, કથાના પ્રકાર, કથાના (૩) માર્ગ-બત્રીસી : માર્ગ એટલે રસ્તો. લક્ષણ, કથા કહેવાનું ફળ, ધર્મકથાના અધિકારી, મોક્ષનો માર્ગ બે પ્રકારે છે. (૧) ભગવાન સર્વજ્ઞ | ધર્મકથા ક૨ના૨ની સાવધાની ઇત્યાદિ બાબતોને જિનેશ્વરદેવનું વચન અને (૨) નિર્દભ સંવિગ્ન | મુખ્ય પ્રમેયરૂપ વણી લીધેલ છે. ગીતાર્થોનું આચરણ. આ અંગેની તલસ્પર્શી વિચારણા એટલે માર્ગ-બત્રીસી.
(૫) ભક્તિ-બત્રીસી : ટૂંકસારઃ ‘વીતરાગ તીર્થંકર મહાન છે' માટે જ તેમની સર્વોત્કૃષ્ટ ભક્તિની પ્રેરણાત્મક વાત પૂ. ઉપાધ્યાયજી મ. આ બત્રીસીમાં વર્ણવે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૮) વાદ-બત્રીસી : આઠમી બત્રીસીમાં પૂ. ઉપાધ્યાયજી મ.વાદ અંગેની વિચારણા રજૂ કરતાં વાદના પ્રકાર, અધિકારી, ફલ, વિષય વગેરે દર્શાવે છે. શુષ્કવાદ, વિવાદ અને ધર્મવાદએમ ત્રણ પ્રકારનો વાદ છે.
|
(૬) સાધુસામગ્ર-બત્રીસી : સાધુજીવનની સંપૂર્ણ સફળતા શેમાં ? તેનું વિસ્તૃત પ્રતિપાદન આ બત્રીસીમાં આવે છે.
(૧૦) યોગ-લક્ષણ બત્રીસી : ૧૦મી બત્રીસીમાં યોગ, યોગનું લક્ષણ, યોગના પ્રકાર, યોગના કાળ, યોગના અધિકારી, અનાધિકારીના લક્ષણ, યોગના મુખ્ય ઘટકો, નિશ્ચય-વ્યવહારથી યોગનું સ્વરૂપ, યોગનું ફળ વગેરે બાબતોને મુખ્યતયા વણી લીધેલી છે. મોક્ષની સાથે સંબંધ કરાવે એવી પ્રવૃત્તિને યોગ કહેવાય.
(૧૧) પાતંજલયોગલક્ષણ-બત્રીસી : ૧૧મી બત્રીસીમાં પાતંજલ યોગદર્શનમાન્ય યોગલક્ષણની વિચારણા કરેલ છે.
(૧૨) પૂર્વસેવા-બત્રીસી : પૂર્વસેવા એટલે સાધનાનો પ્રાથમિક ઉપાય, પાંચ પ્રકારની પૂર્વસેવા છે. ગુરૂપૂજન, દેવાદિપૂજન, સદાચાર, તપ અને મુક્તિઅદ્વેષ.
માતા-પિતા-કલાચાર્ય-સ્વજનો-જ્ઞાનવૃદ્ધવયોવૃદ્ધ વગેરે સજ્જનોને ત્રણ સંધ્યા સમયે નમન બત્રીસીમાં પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજે ભક્ષ્ય-| કરવું. તેમની નિંદા ન સાંભળવી તે ગુરૂપૂજન અભક્ષ્ય વગેરેની વ્યવસ્થા દર્શાવી છે.
(૭) ધર્મવ્યવસ્થા-બત્રીસી
સાતમી
કહેવાય.
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪ (૧૩) મુક્તિ-અદ્વેષ બત્રીસી : ગ્રંથકાર | દર્શનમાં ભગવદ્અનુગ્રહ કેવા સ્વરૂપે માન્ય છે? કહે છે કે ભોગતૃષ્ણાનો અંતરમાં સળગતો | તેનું સચોટ નિરૂપણ ૧૬મી બત્રીસીમાં કરેલ છે. દાવાનળ મોક્ષસાધનાને સળગાવી નાખે છે. માટે (૧૭) દેવ-પુરુષકાર-બત્રીસી : નસીબ મોક્ષસાધનાને ટકાવવામાં, સફળ કરવામાં | બળવાન કે પુરૂષાર્થ બળવાન? આ સમસ્યાનું ભોગત-ષણાનો વિરોધી એવો મુક્તિ અષ |
બરોથી અવી મુક્તિ અહ૧] સચોટ સમાધાન મેળવવા માટે સદીઓથી લાખોમહત્વનો ભાગ ભજવે છે.
કરોડો લોકો સતત પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે. માત્ર - (૧૪) અપુનબંધક-બત્રીસી : ચૌદમી, આસ્તિક જ નહિ, નાસ્તિક લોકોના મનમાં પણ બત્રીસીમાં ધર્માધિકારી તરીકે અપુનબંધકનું આ સમસ્યા અવાર નવાર ઊભી થતી હોય છે. વિસ્તારથી નિરૂપણ ગ્રંથકારશ્રીએ કરેલ છે. | નાસ્તિક લોકો પણ ‘Wish you best of luck,
આવા જીવનો પરિણામ આંશિક રીતે | "OH ! My bad luck !" વગેરે શબ્દપ્રયોગ મોક્ષને અનુકુળ હોય છે ગુરુસેવા વગેરે કરવા દ્વારા જાણે-અજાણે કર્મનો તો સ્વીકાર કરતા જ પાછળ તેના અંતઃકરણમાં મુખ્યતયાહોય છે. ૧૭મી બત્રીસીમાં ઉપરોક્ત સમસ્યાનું આત્મકલ્યાણનો આશય હોય છે. આવો જીવ, સુંદર સમાધાન આપેલ છે. ભદ્રક પ્રકૃતિવાળો હોવાથી શાંત અને ઉદાત્ત બને (૧૮) યોગભેદ-બત્રીસી : યોગછે. જે ક્રોધ વગેરેથી હેરાન ન થાય તેને “શાંત’ | વિશારદોએ અધ્યાત્મ, ભાવના, ધ્યાન, સમતા કહેવાય છે. જેનું અંતઃકરણ ઉમદા હોય છે, અને વૃત્તિસંક્ષયને યોગ કહેલ છે. ઉચિત પ્રવૃત્તિથી ઉદાત્ત કહેવાય.
યુક્ત જીવનું ભગવાનના વચનાનુસારે થતું (૧૫) સમ્યગ્દષ્ટિ-બત્રીસી : રાગદ્વેષનાગુ તત્વચિંતન કે જે મૈત્રી વગેરે ભાવોથી સંયુક્ત હોય, અતયત તીવ્ર પરિણામ (ઋગ્રંથિ) ને ભેદનારત ચિતન અધ્યાત્મ કહેવાય. મેત્રી આદિ ચારેય સમ્યગ્દષ્ટિ કહેવાય. તે ધર્મશ્રમણકામના,
ભાવના અધ્યાત્મમાં ઉપયોગી છે. સ્થિર, અખંડ, શુક્રૂષા, ધર્મરાગ અને ગુરુદેવાદિની પૂજા-આ|
એકવિષયક, પ્રશસ્ત બોધને ધ્યાન કહેવાય. ત્રણ ચિન્હ દ્વારા ઓળખાય છે.
ઈષ્ટ-અનિષ્ટ રૂપે માનેલા વિષયોમાં સમકિતીને ભાવથી ચારિત્રને વિશે વધ | વિવેકદ્રષ્ટિથી તુલ્યતાબુદ્ધિ લાવવી તે સમતા રાગ હોય છે. કર્મવશ કદાચ તેની પ્રવત્તિ કહેવાય. પરંતુ એ. સી. માં રહીને સેન્ટ-પર્યમ ચારિત્રથી વિપરીત પણ હોય. યથાશક્તિ દેવી લગાવીને, ડનલોપની ગાદીમાં બેસીને, પાનઅને ગુરુની પૂજા કરે છે. તેમાં તે પોતાનાં મસાલા ચાવતા ચાવતા, સ્વપ્રશંસા સાંભળીને ભોગસુખની ખણજ પોષતો નથી. આ ત્રણ ચિહ્નો
કેળવેલી સમતાને મિથ્યાસમતા જાણવી. ધ્યાન દ્વારા સમકિતીનું અનુમાન કરી શકાય.
વિના સમતા નથી અને સમતા વિના ધ્યાન નથી.
બન્ને પરસ્પર પૂરક છે. (૧૬) ઇશાનુગ્રહવિચાર-બત્રીસી : દરેક આસ્તિક દર્શનકારે કોઈને કોઈ સ્વરૂપે,
' (૧૯) યોગવિવેક-બત્રીસી : ૧૯મી ભગવાનના અનુગ્રહ-કરુણાકૃપા-દયાને સ્વીકારે |
બત્રીસીમાં ત્રણ પ્રકારના યોગ બતાવેલ છે, છે. પરંતુ ભગવાનનો અનુગ્રહ એટલે શું? જૈન |
| ઇચ્છાયોગ, શાસ્ત્રયોગ અને સામર્થ્યયોગ,
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪]
[૧૩ (૨૦) યોગાવતાર-બત્રીસી : પાતંજલ-| ગયા. તેમણે તે અતીન્દ્રિય પદાર્થોનો નિર્ણય દર્શનમાં બતાવેલ યોગના વિવિધ પ્રકારોનો | પોતાની બુદ્ધિના બળે જ સચોટપણે કરી લીધો હોત. જૈનદર્શન માન્ય યોગમાં સમવતાર કરવાનું | માટે આગમમાં નજર કરતા સાધકે કુતર્કનો મહત્વનું કાર્ય ૨૦મી બત્રીસીમાં પૂ. ગ્રન્થકારશ્રીએ આગ્રહ છોડી દેવો જોઈએ. તો જ સાચા ધર્મની કરેલ છે.
પ્રાપ્તિ થઈ શકે. સવિતર્ક, નિર્વિતર્ક, સવિચાર અને
| (૨૪) સદ્ગષ્ટિ-બત્રીસી ટૂંકસાર: છેલ્લી નિર્વિચાર-આ ચાર સમાપત્તિમાંથી છેલ્લી | જ યોગદ્રષ્ટિઓ ગ્રન્થિભેદ થયા પછી મળે છે. નિર્વિચાર સમાપત્તિનો અભ્યાસ પ્રકૃષ્ટ થતાં ચિત્ત | પર્વની ૪ યોગદ્રષ્ટિઓ ગ્રન્થભેદ થયા પહેલાં વાસનાથી શૂન્ય અને સ્થિર એવા પ્રવાહને યોગ્ય| ચરમાવરતમાં મળે છે. બને છે. તેમાંથી ઋતંભરા પ્રજ્ઞા પ્રગટે છે.
પાંચમી સ્થિરદ્રષ્ટિ'માં જીવને ‘પ્રત્યાહાર' (૨૧) મિત્રા-બત્રીસી : ટૂંકસાર : મિત્રાનું પ્રાપ્ત થાય છે. “ભ્રમ' નામનો દોષ દૂર થાય છે દષ્ટિમાં અહિંસાદિ યમને મેળવનાર સાધક |
| અને સૂક્ષ્મબોધ' નામક ગુણ પ્રગટે છે– અહોભાવથી ગુણાનુરાગદ્વારા સુસાધુના આલંબને ,
છઠ્ઠી ‘કાન્તાદ્રષ્ટિમાં રહેલા જીવને પાસે યથાર્થ રીતે અધ્યાત્મમાર્ગે આગેકૂચ કરે છે.
પ્રકૃષ્ટ આત્મબળ હોય છે તથા શુભ અધ્યન સાયોની (૨૨) તારાદિત્રય-બત્રીસીઃ તારા નામની સ્થિરતા પણ લાંબી હોય છે. આવા યોગીના બીજી યોગદ્રષ્ટિમાંત યમ વગેરે આઠયોગાંગમાંથી | મનમાંથી બ્રેષ-વાસના-સ્વાર્થ જેવા ભાવો ઓગળી ‘નિયમ'નો લાભ થાય છે. નિયમમાં પાંચ વસ્તુનો | જતાં દીર્ઘ સમય સુધી તેમની પ્રશસ્ત ધારણા ટકે છે. સમાવેશ થાય છે : શૌચ, સંતોષ, સ્વાધ્યાય, તપ ! તેથી મુખાકૃતિની સૌમ્યતા, શરીરની કાંતિ વગેરે અને ઈશ્વરપ્રણિધાન. ત્રીજી બલા દ્રષ્ટિમાં| વિકસે છે. આથી તે લોકપ્રિય બને છે. તત્વશ્રવણની પ્રકૃષ્ટ ઈચ્છા સ્વરૂપ ગુણ અહીં પ્રગટે |
સાતમી “પ્રભાદ્રષ્ટિમાં યોગીઓને થતો છે. મનની બીજે ભટકવાની પ્રવૃત્તિ રવાના થાય
શુદ્ધ આત્મ-તત્વાનુભવ મધ્યાહ્નકાલીન સૂર્યપ્રકાશ છે. બલા દ્રષ્ટિવાળા જીવને આસન સિદ્ધ થાય છે.
સમાન હોય છે. ચોથી દીપાદ્રષ્ટિમાં પ્રાણાયામ નામનો યોગ હોય
આઠમી “પાદ્રષ્ટિમાં “સમાધિ' નામનું છે. આવા જીવો અશાંતિ-ઉકળાટ વિનાના અર્થાત્
અષ્ટમ અંગ મળે છે. મન નિર્વિકલ્પ હોય છે. આ પ્રશાંતવાહિતાસભર હોવાથી તેમનું મન
દ્રષ્ટિ સમાધિનિષ્ઠ હોય છે. યોગસાધનામાંથી ઉઠી જતું નથી.
(૨૫) કલેશતાનોપાય-બત્રીસી : મોક્ષમાં (૨૩) કુતર્કગ્રહનિવૃત્તિ-બત્રીસી: ર૩મી |
| જવાની ભારે ઇચ્છા હોવા છતાં તેમાં કંઈક નડે છે. બત્રીસીમાં કુતર્કના ત્યાગ ઉપર ભાર આપેલ છે. | કુતર્ક મિથ્યા-અભિમાનને વધારે છે. તેથી કુતર્કમાં
| આ નડતરરૂપ તત્વને ‘કર્મ” “અવિદ્યા” “અદ્રષ્ટ'
| અને ‘પાશ' એમ વિભિન્નદર્શનો ઓળખાવે છે. તે આગ્રહ રાખવો તે મોક્ષાર્થી સાધકો માટે અયોગ્ય | છે. જો અતીન્દ્રિય પદાર્થનું સ્વરૂપ સુધીના
| સંલેશ પેદા કરાવે છે. સુદીર્ઘકાળમાં જબ્બરતાર્કિક-શિરોમણિ પુરૂષો થઈ છે
જૈન સિદ્ધાન્ત પ્રમાણે સમ્યજ્ઞાન અને | સદનુષ્ઠાનઃક્રિયા જ કર્મરૂપી કલેશને દૂર કરવાનો
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪ સચોટ ઉપાય છે. જ્ઞાન અને ક્રિયાના સુમેળથી (સ્ટ) વિનયબત્રીસી : વિનયસંકલેશરૂપી આગથી છૂટીને સુરક્ષિતપણે બત્રીસીમાં નિયમના પ્રકારો, વિનયનું ફળ, મુક્તિનગરમાં પહોંચી જવાયછે.
વિનયની આવશ્યકતા, વિનયનો મહિમા વગેરે (૨૬) યોગમહાભ્ય-બત્રીસી : ૨૬મી| બાબતોનું હૃદયંગમ નિરૂપણ કરે છે. એકાદ શ્લોક બત્રીસીમાં યોગનો મહિમા વર્ણવેલ છે. યોગના | આપનારા વિદ્યાગુરુનો પણ કાયમ (વિનય' અભાવે શાસ્ત્રો પણ પંડિતોને સંસાર વૃદ્ધિ કરવો જોઈએ. વિનયથી જ સમ્યજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય કરાવનાર થાય છે.
છે, પરિણમે છે અને વૃદ્ધિગત થાય છે. વિનયનું યોગરૂપી કલ્પવૃક્ષથી આ લોકમાં લબ્ધિઓ
1 ફલ સ્પર્શજ્ઞાન છે. તે સમાધિનિષ્ઠ ચિત્તમાં જન્મે મળે છે. પલકોમાં અભ્યદય અને અંતે પરમાત્મપદની પ્રાપ્તિ થાય છે.
(૩૦) કેવલિભુક્તિ-બત્રીસી : પતંજલિ ઋષિના “યોગ-સૂત્ર”|
વિનયયુક્ત સંયમની આરાધના કરતાં ગ્રન્થાધારે તથા જૈનદર્શનના આધારે યોગફળનું કરતાં હળુકર્મી બનેલો ઉપાસક કેવળજ્ઞાનને પામે નિરૂપણ અહીં કરેલ છે.
છે. કેવળજ્ઞાની નિયતિવશ જીવોની યોગ્યતા (૨૭) ભિક્ષુ-બત્રીસી : ભીખ માંગીને | પ્રમાણે ધર્મદેશના આપીને લોકોપકાર કરે છે. ભૂખ ભાંગે તે ભિખારી જિનાજ્ઞા મુજબ ભિક્ષા |
દેહધારણાર્થે કવલાહાર (ભોજન) પણ કરે છે. દ્વારા દેહનિર્વાહ કરી સાધના સાધીને ||
| ઇત્યાદિ બાબતોનું હૃદયંગમ વર્ણન ૩૦મી આત્મગુણની ભૂખ ભાંગે તે ભિક્ષુ અર્થાત્ જૈન |
| બત્રીસીમાં મળે છે. સાધુ. તે અખંડ-નિર્મળ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરે છે.
(૩૧) મુક્તિ-બત્રીસી ૩૧મી બત્રીસીમાં તેના ઉપાયરૂપે ગુરુવચન પારતન્ય સતત પરેમમુક્તિના સ્વરૂપ અંગે વિવધ દર્શનશાસ્ત્રોના આરાધે છે. તે પાંચ મહાવર્તામાં સદા રક્ત રહે છે. | મંતવ્યો સ્વરૂપ અંગે વિવિધ દર્શનશાસ્ત્રોમાં તે કષાયમુક્ત હોય છે. પરિગ્રહથી અને મંતવ્યો દર્શાવી જૈનદર્શન મુજબ પરમમુક્તિનું ગૃહસ્થસંબંધથી પણ મુક્ત રહે છે. તે ઇન્દ્રિવિજેતાનું સ્વરૂપ ગ્રન્થકારશ્રીએ બતાવેલ છે. હોય છે. તથા લાલસાથી રહિત અને સત્કાર- જૈન મતે સર્વકર્મક્ષય=મુક્તિ. પૂજાની ઇચ્છા વગરના હોય છે.
(૩૨) સજ્જનસ્તુતિ-બત્રીસી : ૧ થી ૩૧ (૨૮) દીક્ષા-બત્રીસી : ટૂંકસાર : દીક્ષા બત્રીસીમાં વિવિધ વિષયોનું વિશદ પ્રતિપાદન એટલે જેનાથી કલ્યાણનું ‘દાન અને અકલ્યાણનો કરીને છેલ્લી બત્રીસીમાં સજ્જનોની સ્તુતિ કરેલી ક્ષય' થાય છે તે જ્ઞાનીગુરુનો હાથ પકડીને | છે. ચાલનારો અજ્ઞાની શિષ્ય પણ ભવાટવીને પસાર
–ગુણવંત છો. શાહ કરીને મુક્તિનગરમાં પહોંચી જાય છે. દીક્ષા તો | (ગુજરાત સમાચાર તા. ૨૮-૧૧-૦૩માંથી સાભાર) મોક્ષગામી વીરોનો માર્ગ છે. શરીરને પંપાળવું તે ઝેરી સાપને પંપાળવા સમાન છે. તેથી શરીરનો કસ કાઢવામાં દીક્ષાર્થી ઉત્સાહિત હોય છે.
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪]
[ ૧૫
જૈન સમાજમાં ગૌસ્વ ધરાવતી અને ૯૯માં વર્ષમાં પ્રવેશ કરતી શ્રી સિદ્ધોત્રા બાલાશ્રમ-પાલીતાણા
એક વર્ષનો વિચાર કરો તો દાણા વાવો, | રાજમહેલની અટારીએ પહોંચી અને પાલીતાણાના વર્ષોનો વિચાર કરો તો વૃક્ષ વાવો; પ્રજાવત્સલ મહારાજાશ્રી બહાદુરસિંહજીએ બાલાશ્રમને સદીઓનો વિચાર કરતા હો તો,
આ ભવ્ય પ્લોટ ભેટ આપતા ૧૯૯૦માં આ ભવ્ય સંકુલ કેળવણીનું વાવેતર કરો.” | સાકાર બન્યું. કારણ કે સદીઓ પછી આ વાવેતર નવા મૂલ્યો ! સંસ્થાનું સ્વતંત્ર મકાનનું સ્વપ્ન સાકાર થતા સાથે સમાજની કાયા પલટ કરશે. આવા ઉમદા વિચારો | કાર્યકર, આગેવાનો તેમજ જૈન સમાજનાં ઉત્સાહ, અને સિદ્ધાંતો સાથે દેવોને પણ પ્રિય એવી પૂનિત ધરતી | ઉમંગની લહેર ઊઠી. “વિદ્યામંદિર માત્ર ઇંટ કે ચૂનાના જેમની હવામાં આધ્યાત્મિક અને ધર્મની ભાવના ગુંજતી | પથ્થરોથી નહી પરંતુ ચારિત્ર્ય સંસ્કાર અને જીવનઘડતર રહે છે એવા ગરવા ગિરિરાજની ગોદમાં પરમકૃપાળુ એટલે વિદ્યામંદિર” એની પ્રાણપ્રતિષ્ઠા એટલે પરમાત્મા આદીનાથની છત્રછાયામાં વર્ષો પહેલાં સેવા વિદ્યાર્થીઓનું ઘડતર કરવામાં સંસ્થાના ભૂતપૂર્વ મૂર્તિ શ્રી ચુનીલાલ નારણદાસ કાનુની પ્રેરણાથી જ ગૃહપતિ શ્રી કુલચંદ હરીચંદ દોશી, શ્રી વીરચંદ ફલચંદ વિદ્યાર્થી માટે શરૂ થઈ હતી. આ સંસ્થા વટવૃક્ષ સમાન] દોશી તેમજ સંસ્થાના સેવાભાવી સત્યનિષ્ઠ કાર્યકરોથી બની જ્ઞાનગંગાની ગંગોત્રી વહાવતી. આ વિદ્યામંદિર | આ સંસ્થા ઉત્તરોત્તર પ્રગતિ કરી રહી છે. માનનીય ચૈત્ર સુદ ૧૦ ને બુધવાર તા. ૩૧-૩-૨૦૦૪ના પ્રમુખ શ્રી જાદવજીભાઈ સોમચંદ મહેતા, ઉ.પ્ર. શ્રી શુભદિને ૯૯ માં વર્ષમાં મંગલ પ્રવેશ ર્યો છે. | ભુપતરાય હીરાચંદ દોશી ટ્રસ્ટી શ્રી અનોપચંદ
વર્ષોથી હજારો વિદ્યાર્થીઓના જીવનને | પિત્તામ્બરદાસ શાહ, જંયતીલાલ જાદવજી મહેતા, નવપલ્લવિત કરી ધાર્મિક શિક્ષણ, વ્યાવહારિક શિક્ષણ ઉત્તમચંદ છગનલાલ ગાંધી, મંત્રીશ્રી ભુપતરાય સી. શારિરિક, બૌદ્ધિક, સામાજિક, સાંસ્કૃતિક, યોગ અને મહેતા, કિશોરકુમાર એ. શાહ, શાન્તિલાલ 'એચ. કોમ્યુટર જેવા વિવિધ શિક્ષણો દ્વારા વિદ્યાર્થીઓના | શાહ, તેમજ સ્થાનિક કમિટિના માનદ્ સભ્ય શ્રી જીવન નવી કેડીએ કંડારી સાથોસાથ સમાજ અને દેશ- વેણીલાલ પી. દોશી, શાંતિભાઈ જી. મહેતા. ભક્તિની ભાવના એમના દિલમાં પ્રવર્તતિ રાખી છે. | ભાવનગર વાળા જીતેન્દ્રભાઈ આઈ શાહ, રમેશભાઈ સમાજને ચરણે અનેક સંયમી આત્માઓ, વ્યાપારી, એમ. શાહ, તથા ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થીઓ કાર્યકર મિત્રો ડૉકટરો, ઇજનેરો તથા સમાજ સેવકોની ભેટ ધરી છે. અને શુભેચ્છકોની સંસ્થા પ્રત્યે આગવી સેવા ધગશ, ૯૯ વર્ષની આગવી મંજીલ સાથે શિક્ષણક્ષેત્રે |
ખંત અને શિક્ષણ પ્રત્યેની તેમની ભાવના સાથે પ્રેરણાથી આલેખતા ઇતિહાસના સોપાન ઉપર સુવર્ણ અક્ષરે નામ
સંસ્થા ઉત્તરોત્તર વિકાસ પામી રહી છે. અંકિત કર્યું છે.
આવતા વર્ષે સંસ્થા ૧૦૦ વર્ષ પૂરા કરી શિક્ષણ એ સમાજના ઉત્કર્ષનું પ્રથમ સોપાન છે. | શતાબ્દી ઉજવણી અંગે આજથી તૈયારી ચાલી રહી છે. વિવિધ શિક્ષણના પ્રચાર અને પ્રસરતા માધ્યમથી,
ત્યારે ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થીઓને પોતાના નામ, એડ્રેસ સમાજ સંસ્કારી, સમૃદ્ધ અને સમાજ ઉચ્ચત્તમ શિખર |
ટેલીફોન નંબર સંસ્થાને મોકલી આપવા વિનંતી :કરી શકે છે કાર્યકરોની નિષ્ઠા-પૂર્વકની સેવા અને ચંપકલાલ ટી. દોશી (ગૃહપતિશ્રી) ભાવનાથી સંસ્થાના બાળકોમાં શિસ્ત અને અભ્યાસની
* શ્રી સિદ્ધક્ષેત્ર જૈન બાલાશ્રમ તીવ્ર તાલાવેલી પ્રતિભા ઝળકી ઉઠી. જેની છાપ તળેટી રોડ, પાલીતાણા-૩૬૪૨૭૦ ફોન નં. ૨૩૩૮
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪
અષ્ટાપદ-કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા
યાત્રિક : કાન્તિલાલ દીપચંદ શાહ
અષ્ટાપદ-કેલાસ માનસરોવર યાત્રામાં મેં કાંઈ જોયું જાણ્યું અને અનુભવ્યું તે બધું વાંચકોને મારા લેખો મારફત જણાવ્યું જે વાચકોને જે કાંઈ જીજ્ઞાસા થઈ હોય તે મને પત્ર લખી તથા રૂબરૂ મળી શકે છે. (મારું સરનામું – કાન્તિલાલદીપચંદ શાહ, પ્લોટ નં. ૬ શીલ્પીનગર, ભાવનગર ૩૬૪૦૦૧, ફોન નં. ૨૪૨૮૦૪૨)
તે ઉપરાંત મારી પાસે અષ્ટાપદ કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા ઉપરના બે યાત્રિકોના અનુભવોનાં સુંદર લેખો આવ્યા છે જે તેમના શબ્દોમાં જ ઉતારું છું.
૧. જૈન ધર્મના ઇતિહાસમાં પહેલીવાર | વ્યાસ આદિ તેમની સાથે હતા. દરેક જણાએ એક જૈન મુનિએ અષ્ટાપદ કૈલાસ માનસરોવર યાત્રાનું જ સ્વરમાં મંગળ પાઠ કરી પ્રભુના ચરણોમાં કરી હોય. જૈન ધર્મનાં ઇતિહાસમાં આચાર્ય શ્રી એમની શ્રદ્ધા વ્યક્ત કરી. લંડનથી પધારેલા ધીરજ રૂપચંદજીએ ભગવાન ઋષભદેવની નિર્વાણ ભૂમિ | પુનિતાબેન શાહ તથા ભાવના જૈન વિગેરેએ પ્રભુ પવિત્ર કૈલાસ અષ્ટાપદ પર્વતની હિમાચ્છાદિત, આદિનાથની નિર્વાણ સ્થળપર આરતી ઉતારવાનું ચુલિકાઓ ઉપર જૈન ધ્વજ લહેરાવી ભક્તામર | સદ્ભાગ્ય પ્રાપ્ત કર્યું. પરમાર્થ ઋષિકેશ દ્વારા સ્તોત્ર દ્વારા આદિનાથ શ્રી ઋષભદેવ ભગવાનના સંયોજીત “વિશ્વ મૈત્રી પ્રસારણ”ના આ ભક્તિભાવ પૂર્વક દર્શન કર્યા. ઘણું કરીને જૈન અભિયાનમાં માનપુરા પીઠના શંકરાચાર્ય સ્વામી ઇતિહાસમાં આ પહેલી ઘટના છે કે એક દિવ્યાનંદ તીર્થ, પરમાર્થ આશ્રમના પ્રમુખ શ્રી જૈનમુનિએ નિર્વાણ ભૂમિ તથા માનસરોવરની ચિદાનંદ સરસ્વતી અને અન્યોની સાથે શ્રી યાત્રા કરી. અત્યાર સુધીમાં આ પવિત્ર ભૂમિમાં રૂપચંદજીએ સાનિધ્ય પ્રદાન કર્યું. કોઈ મુનિ તથા શ્રાવક યાત્રા કરવા ગયા હોય.
(જેન જગત, સપ્ટે. ૨૦૦૩ના હિન્દી અંક માંથી) વળી ત્યાં કોઈએ પવિત્ર ભૂમિમાં જઈને જૈનધ્વજ લહેરાવીને ભક્તામરના પાઠ કર્યા હોય. આચાર્ય | જૈન સાહિત્યમાં શ્રી કૈલાસને જ શ્રી રૂપચંદજી પહેલા મુનિ છે કે જેમને
અષ્ટાપદ કહે છે. માનસરોવરની સિંધુ નદી સુધી સંતોની સાથે | જઈને યાત્રા કરી અને પ્રાકૃતિક સ્થંભ પર જૈન |
જૈનોના પ્રથમ તીર્થંકર શ્રી આદિનાથ ધર્મની ધ્વજા ફરકાવીને જૈન ધર્મના અહિંસા અને
ન, વૃષભદેવ શ્રી કૈલાસ પર નિર્વાણ પામ્યા હતા એવું મૈત્રિનો સંદેશો આપ્યો. આ યાત્રામાં |
કહેવાય છે. શ્રી આદિનાથ માત્ર ૮ (આઠ) આચાર્યશ્રીની સાથે પરમાર્થ આશ્રમના પ્રમુખ
ડગલામાં જ આ ગુફામાં પ્રવેશેલા તેઓના જયાં સ્વામી શ્રી ચિદાનંદજી સરસ્વતીજી. ભાગવત પગલાં છે તે વેદી સ્વરૂપે (નાના પથ્થરોથી કથા વિશારદ વ્યાખ્યાતા આચાર્ય શ્રી કિશોરજી બનાવેલ) હાલ ૨૧OOOફૂટની ઊંચાઈ પર
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪]
[૧૭ આવેલા છે. ઘણા લોકો શ્રી કૈલાસ ઉપર આવેલી | તારચેન આવે છે. ત્યાં પહોંચતાં જ શ્રી કૈલાસના આ ગુફામાં જવા માટે પ્રયત્ન કરે છે, પરંતુ ત્યાં દર્શન થયા. જે એટલા સુંદર હતા કે હું ભાન ભૂલી પહોંચવું અત્યંત કઠિન છે. ઘણી વાર તમારે સીધું ગયો. શેરુલુંગ ગોમ્પામાં બે નાની રુમો હતી. ત્યાં ચઢાણ પર્વત ઉપર ચઢવું પડે છે. જો તમને એક ખૂબ જ વૃદ્ધ પવિત્ર લામા હતા. તેમણે અમોને ચોક્કસ સ્થળની માહિતી ન હોય તો ગુફાનું સ્થાન ખૂબ પ્રેમથી તિબેટીયન ૭ તથા થીજેલું યાકનું નક્કી કરવું ઘણું જ મુશ્કેલ છે. ગુફા હુંફાળી છે. દૂધ આપ્યું, જે હું કદી વિસરી નહીં શકું. માત્ર ૧૫ અંદર બરફ અને પવન બિલકુલ નથી. તે ખૂબ જ | મીટર ચાલ્યા હોઈશું અને ડાબી બાજુએ સુંદર છે. સૂર્યાસ્ત પહેલાં સૂર્યના કિરણો સીધા જ | અષ્ટાપદના દર્શન થયા. જમણી બાજુએ છુમ છું ગુફામાં પ્રવેશે છે. હું પોતે ભારતીય સમય મુજબ નદી અને ડાબી બાજુએ રાવણ પર્વત છે. રાવણ ૫ઃ૩૦ થી ૬:૩૦ (સાંજે) સગભગ એક કલાક | પર્વતની બરાબર સામે મહાછાજા અને વાત્રી સુધી ત્યાં હતો. આ ગુફા ઘણી ઉંચાઈ પર આવેલ | ગોમ્પા છે. રાવણ પર્વતના શિખર ઉપર ખુબ જ હોઈ સૂર્ય પ્રકાશ ત્યાં લગભગ સાંજે જ આવે છે. મનોહર શિવલિંગ છે, જેનાં દર્શન કેટલાક અને અંધારું હોતું નથી. મારા ધારવા પ્રમાણે સાંજે / કિલોમીટર દૂરથી પણ થાય છે. આ સમગ્ર ૭:૩૦ વાગ્યા પહેલાં સ્વચ્છ આકાશ હોય તો વિસ્તાર ભારે બરફથી છવાયેલો છે. થોડું ચાલ્યા ગંગટા ગોમ્પા ટોપ ઉપરથી અષ્ટાપદ ગુફાના હોઈશું ત્યાં ખૂબ જ મોટા ચાર મોર ફરતા હતા, દર્શન શક્ય છે. પણ જાણકાર માણસોની સહાય | ફરી અડધો કિલોમીટર આગળ ચાલ્યા ત્યાં શ્વેત જરૂરી છે. હું માનું છું કે મોટા ભાગના તિબેટિયનો | ધવલ કસ્તુરી મૃગ, લગભગ ૨૫-૩૦ની સંખ્યામાં અષ્ટાપદ ગુફા સુધી ગયા જ નહીં હોય. હું દેખાયા. લગભગ અર્ધા કિલોમીટરનું કપરું ચઢાણ લગભગ સવારે ૬-૦૦ વાગ્યે (ભારતીય સમય) / પૂરું કર્યું ત્યાં ફરીથી આશરે ૧૫ થી ૨૦મોટા મોર તારચેનથી ‘કરેંગે યા મરેંગે" મનથી નક્કી કરીને અમારાથી ૪-૫ ફૂટ દૂર હતાં. વળી અર્ધા કોઈપણ ગાઈડને સાથે લીધા વગર એકલો નીકળી | કિલોમીટર આગળ જતાં ૫૦ થી ૬૦ શ્વેત કસ્તુરી પડ્યો. મનમાં નક્કી કરેલું જ કે શ્રી કૈલાસને આ| મૃગનું ઝુંડ જોવા મળ્યું. પછી આગળ કશું જ જોવા યાત્રા દરમિયાન સ્પર્શવું જ છે. હું લગભગ ૮-| ન મળ્યું. ૦૦ વાગ્યે ગંગટા ગોમ્પા પહોચ્યો ત્યાં મને બેન હવે પર્વતનું ખૂબ જ અઘરું ચઢાણ ચઢતા લામાઓ મળ્યા. મેં પ્રણામ કરીને તેમને અષ્ટાપદ| હતા. તીવ્ર ઠંડીથી શરીર ધ્રૂજતું હતું. મહા પ્રયત્ન પરિક્રમા માટે સહાય કરવા વિનંતી કરી. | અને પવિત્ર લામાની મદદથી, શ્રી કૈલાસ પર્વતના બન્નેમાંથી વૃદ્ધ લામાએ સ્મિત આપીને યુવાન | સીડી જેવા ભાગની નીચે જઈ પહોંચ્યા જ્યાં લામાને મારી સાથે જવા કહ્યું.
થીજેલો બરફ હતો. આ વિસ્તાર પસાર કરતાં, માર્ગમાં યુવાન લામાએ મારી હેન્ડબેગ, કેટલાય ટન બરફ ભયંકર અવાજ સાથે પડ્યો, લઈ લીધી, જેથી હું આરામથી ચાલી શકું. હવામાં, પરંતુ શ્રી કૈલાસની કૃપાદ્રષ્ટિથી અમે બચી ગયા. ઓક્સીજનનું પ્રમાણ ઘણું જ ઓછું હોવાથી હું આ પછીનું તમામ ચઢાણ અત્યંત વિકટ અને ખૂબ થાકી ગયેલો. પશ્ચિમ દિશામાં બે શિખરો | મુશ્કેલભર્યું હતું, પરંતુ શ્રી કૈલાસની પરમકૃપાથી પાર કર્યા પછી અવો સેરુલુંગ ગોમ્પા મછુ નદી | અમે તેને પાર કરી ગયા. પૃથ્વી પર આનાથી સુંદર પાર કરીને પહોંચ્યા, આ નદીથી આગળ જતાં કોઈ જગ્યા હોઈ જ ન શકે. આંતરિક સીમાની
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪ મર્યાદા ન હોત તો હું કદાચીત મૃત્યુ પર્યત અહીંયા શક્યા, જે પૂરતા સાધનોની મદદથી અને જ રોકાઈ જાત. આ એક એવો અનુભવ છે, જેનું પ્રભુકૃપાથી કોઈ પર્વતારોહક જ ઉતરી શકે. વર્ણન શક્ય નથી. એ તો અનુભવવું જ પડે. જો ખરેખર પ્રભુના પરમ ભક્ત જ આ રમણીય
ક્યાંય પણ સ્વર્ગ છે, તો એ અહીં જ છે. શ્રી| અને પાવન સ્થળ શ્રી કૈલાસ, અષ્ટાપદના દર્શન કૈલાસના અત્યંત પવિત્ર વાતાવરણનો અહીં કરી શકે. જો દુનિયામાં ક્યાંય પ્રેમ, સત્ય, શાંતિ તાદ્દેશ્ય અનુભવ થાય છે.
છે, તો તે માત્ર અહીં જ છે. આપણી લૌકિક જીંદગી ત્યાં હજારોની સંખ્યામાં બરફની સળીઓ આની પાસે કાંઈ જ નથી. હું એ પવિત્ર લામાનો કાચ જેવી લટકતી હતી, જેને અડકવાની મનાઈ | જિંદગીભર ઋણી રહીશ, કે જેની કૃપાથી આ હતી. પાછા ઉતરતાં, કૈલાસ શિખર અને પાર્વતી | અદૂભૂત દર્શનનો મને લાભ મળ્યો. શ્રી કૈલાસનો શિખરને પાર કર્યા પછી નીચે ઉતરતાં આશરે ૪| સ્પર્શ એ મારી જીંદગીની મહામૂલી મૂડી છે. આ કિલોમીટરના ઘેરાવાવાળું એક તળાવ જોયું જે, 1 જગતમાં મારી હવે બીજી કોઈજ ઇચ્છા નથી. મારી લગભગ ૨ કિલોમીટર જેટલું ઉંડુ હશે, તેને જોતાં તમામ ઇચ્છા ત્યાંના દર્શન માત્રથી પૂરી થઈ છે. જ એમ થયું કે હવે નીચે કેવી રીતે ઉતરાશે, પરંતુ આ અનુભવખડગપુરથી વિહારયાત્રા કરતા સંત પવિત્ર લામાની મદદથી અને ભોળાનાથની| સ્વામી આનંદ ભૈરવીએ લખી મોકલ્યો છે.) કૃપાથી અમો બરફની દિવાલમાંથી પાર ઉતરી |
(ગુજરાત સમાચારમાંથી સાભાર)
With Best Compliments from :
Kinial Electronics
Chandni Chowk, Par Falia, Opp. Children Park, Navsari-396445 Tele : (02637) 241 321 Fax : (02637) 252 931
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪]
[૧૯ સમાચાર સૌરભ જ શેઠશ્રી દીપચંદ ગાર્ડ દ્વારા ઉદાર સખાવતઃ–ભાવનગર યુનિવર્સિટીને અંદાજે રૂ. ૧.૧૦ કરોડનું દાન આપવાની જાહેરાત જાણીતા દાનવીર શેઠશ્રી દીપચંદભાઈ ગાર્ડ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. ભાવનગર યુનિવર્સિટીના વર્તુળોમાંથી મળતી માહિતી અનુસાર સાયન્સના સેમીનારમાં હાજરી આપવા આવેલા શ્રી ગાર્ડી સાહેબ સાથે કુલપતિશ્રીના નિવાસ સ્થાને ચિંતન બેઠક યોજાઈ હતી. જેમાં કુલપતિશ્રી નરેશ વેદ અને રજિસ્ટર શ્રી ભરતસિંહ પરમારે યુનિવર્સિટીના મુખ્ય દરવાજો કરવા, ગુજરાતી, અંગ્રેજી, હિન્દી, ફીઝીક્સના વિકાસ માટે ૧.૧૦ કરોડ રૂપિયા આપવાની ખાત્રી આપી હતી.
થે.મૂ.પૂ. દેરાવાસી જૈન જ્ઞાતિના કોઈપણ વ્યકિતને તેના આરોગ્યની રાહત દરે તપાસઃ ભાવનગર ખાતે જરૂરિયાતવાળા . મૂ.પૂ. દેરાવાસી જૈન જ્ઞાતિના કોઈપણ વ્યક્તિને તેના આરોગ્યની રાહત દરે તપાસ કરાવવા માટે “શ્રી કાંતિલાલ નારણજી શાહ (તલાજાવાળા)ના ટ્રસ્ટે શહેરનું એક માત્ર આધુનિક નિદાન સેન્ટર ૐ શ્રી રામમંત્ર મંદિર ટ્રસ્ટ સાથે ખાસ વ્યવસ્થા ગોઠવી છે. દર્દીના તપાસનો અર્થો ખર્ચ અથવા વધુમાં વધુ રૂા. ૧000 સુધીની મર્યાદામાં ખર્ચ કે.એન.શાહ ચેરીટેબલ ભોગવશે. દર્દીએ શે. સેવા સમાજની નીચે પૈકીની કોઈ એક વ્યક્તિનો પોતાના ડોકટરની ૐ શ્રી રામમંત્ર મંદિર ટ્રસ્ટ ઉપરની ચિઠ્ઠી જે તપાસ કરાવવાની હોય તેની વિગત સાથે ૐ શ્રી રામમંદિર ટ્રસ્ટ મેડીકલ સેન્ટર કાળીયાબીડ, વિજયરાજનગર સેન્ટર ઉપરની ચિઠ્ઠી મેળવી તપાસ માટે જવું. સંપર્ક :– પી.જી. બ્રધર્સ, ગીતા લોજ સામે, સુતારવાડ, (૨) ચંદ્રકાંત એન્ડ ક. (ટાણાવાળા) લોખંડ બજાર (૩) પારેખ પરમાણંદ વૃજલાલ એન્ડ બ્રધર્સ ભાવનગર ખાતે સંપર્ક સાધવો.
* શ્રી મદ્રાસ પાંજરાપોળ-ચેન્નાઈ – પૂ.આ.શ્રી વિજયનિત્યાનંદસૂરિજી મ.સા.ની પાવન નિશ્રામાં શ્રી આદિનાથ ભગવાનના જન્મ-દીક્ષા કલ્યાણક દિવસે ધી મદ્રાસ પાંજરાપોળ પશુ ચિકિત્સાલયનું ઉદ્ઘાટન, વિશ્વશાંતિ પ્રદાયક મહામંગલકારી સંક્રાંતિ સમારોહ તથા સકલ શ્રીસંઘની નવકારશીનો મહોત્સવ તા. ૧૪-૩૦૪ને રવિવારના રોજ ધી મદ્રાસ પાંજરાપોળ, આયનાવરમ, ચેન્નાઈ ખાતે ઉજવવામાં આવેલ.
દિ મુંબઈ-વાલકેશ્વરમાં આગામી ચાતુર્માસ :-પ.પૂ.આ.શ્રી વિજયપૂર્ણચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા., પૂ. ગણિવર્યશ્રી યુગચંદ્રવિજયજી મ.સા., પૂ. મુનિશ્રી હિતરુચિવિજયજી મ.સા. આદિનું આગામી ચાતુર્માસ સંયુક્ત પણે શેઠ ભેરૂલાલ કનૈયાલાલ કોઠારી રીલીજીયસ ટ્રસ્ટ, વિજયરામચંદ્રસૂરિ આરાધના ભવન, ચંદનબાળા એપાર્ટમેન્ટ, ૪, રતિલાલ ઠક્કર માર્ગ, વાલકેશ્વર, મુંબઈ-૬ ખાતે નક્કી થયેલ છે.
િશ્રદ્ધાંજલિ અંકનું પ્રકાશન –જૈન જગતના પ્રસિદ્ધ ક્રિયાકાકા, શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધક, શ્રી અતુ મહાપૂજન તથા શ્રી શ્રીપાલરાજાના રાસનું વાંચન અને પરમાત્મા શ્રી સિમંધરસ્વામીનું દિવ્ય ધ્યાન ચિંતન, મનન અને અનુપ્રેક્ષા કરાવી અનેક ભવ્ય જીવોને અપૂર્વ ભક્તિરસનું દિવ્ય પાન કરાવનાર શ્રાદ્ધવર્ય શ્રી બાબુલાલ કડીવાલા ગત તા. ૧૮-૧૦-૨૦૦૩ના રોજ સમાધિપૂર્વક સ્વર્ગવાસ પામેલ છે. સ્વર્ગસ્થ શ્રીની ચિરંજીવ સ્મૃતિરૂપે શ્રદ્ધાંજલિ અંકનું પ્રકાશન વિચારેલ છે.
આ શ્રદ્ધાંજલિ અંક માટેની સામગ્રી-ફોટા-અનુભવો-લેખો-સંસ્મરણો વહેલી તકે નીચે જણાવેલ સરનામે મોકલવા નમ્ર અનુરોધ છે. પંડિત પૂનમચંદ કે શાહ, ૧૭૦૨, તુલસી ટાવર, સી.ટી. સેન્ટર પાછળ, એસ.વી. રોડ, ગોરેગાંવ (વેસ્ટ) મુંબઈ-દ૨ ફોન : (૦૨૨) ૨૮૭૨ ૧૬૯૭
છે. મુંબઈમાં ધાર્મિક કાર્યક્રમો -પૂ.આ.શ્રી કલાપૂર્ણસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના શિષ્યરત્ન પ્રવચનકાર પૂ.પં.શ્રી પૂર્ણચંદ્રવિજયજી મ.સા. આદિની નિશ્રામાં મુંબઈ ખાતે અનેકવિધ ધાર્મિક કાર્યક્રમો સંપન્ન થયા છે. ગચ્છનાયક આ શ્રી કલાપ્રભસૂરિજી મ.સા. સાથે પૂજયશ્રીનું આગામી ચાતુર્માસ નવરોજીલેન, ઘાટકોપર-મુંબઈ
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪ ખાતે નક્કી થયેલ છે. પૂજયશ્રી દ્વારા સંપાદિત કલાપૂર્ણ કૃપાંજલિ' ભવ્ય સ્મૃતિ ગ્રંથ પણ તૈયાર કરવામાં આવેલ છે. જે અલ્પ સમયમાં પ્રકાશિત થનાર છે.
અનુમોદનીય દાન –ભાવનગરના વતની દાનેશ્વરી ડૉકટર રમણીકલાલ જે. મહેતાએ ભાવનગરની જાણીતી શ્રી રામ મંત્ર મંદિર હોસ્પિટલને એમ.આર.આઈ.નો નવો વિભાગ બનાવવા માટે રૂ. પચાસ લાખનું દાન આપેલ છે. આ નવો વિભાગ રૂા. બે કરોડના ખર્ચે તૈયાર થનાર છે. તા. ૧૫ માર્ચના રોજ ડૉ. શ્રી રમણીકભાઈ તેમના ધર્મપત્ની અ.સૌ. સાવિત્રીબેન સપરિવાર દ્વારા ભૂમિપૂજન કરવામાં આવેલ. ધન્યવાદ દાનેશ્વરીશ્રીને... મનહર મહેતા.
વર્ષીતપના પારણા વર્તમાન અવસર્પિણી કાળમાં ભરતક્ષેત્રમાં પ્રથમ તીર્થંકર પરમ ઉપકારીશ્રી ઋષભદેવ પ્રભુએ આરાધેલા મહાતપના આંશિક અનુકરણરૂપ વર્તમાનમાં વર્ષીતપની મહાન આરાધના કરવામાં આવે છે. શ્રી શ્રેયાંસ કુમારે પ્રભુજીને ઇક્ષરસ વહોરાવી પારણું કરાવેલ અને દાન-ધર્મનો માર્ગ ખૂલ્લો મુકેલ તેની સ્મૃતિમાં આજે પણ અક્ષરસનું પારણું કરાય છે.
પૂ.આ.શ્રી વિજયકીર્તિયશસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના ઉપદેશથી ભીંજાઈ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાના ઉપપ્રમુખશ્રી દિવ્યકાંત મોહનલાલ સલોત (એડવોકેટ) તથા તેમના ધર્મપત્ની અ.સૌ. ગીતાબેન દિવ્યકાંત સલોતે સળંગ બે વર્ષ વર્ષીતપની સુંદર આરાધના આરાધેલ છે. ભાવનગરમાં ચાલુ વર્ષીતપની આરાધનામાં ૧૭ આરાધકો જોડાયેલા છે. વર્ષીતપનું પારણું તા. ૨૨-૪-૦૪ (વૈશાખ સુદ-૩ અખા-ત્રીજ)ના રોજ રાખવામાં આવેલ છે.
આ મહા વર્ષીતપના આરાધકોની અમો ભૂરિ-ભૂરિ અનુમોદના કરીએ છીએ અને શુભેચ્છાઓ પાઠવીએ છીએ.
-શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર.
.: ધમરાધનાનો સ્વાદ : કલાકો સુધી ચમચો દૂધપાક્તા તપેલામાં પડ્યો રહે છે છતાં એને સ્વાદનો અનુભવ થતો નથી. કારણ કે એ કઠોર છે...
એક પળ માટે દૂધપાકનું ટીપું જીભ પર આવે છે અને એના સ્વાદનો અનુભવ જીભને તુર્ત જ થઈ જાય છે...
ધર્મારાધતાનો સ્વાદ અનુભવવો છે ? તો કઠોર તહી, કોમળ બનજો.
-પન્યાસ શ્રી રત્નસુંદરવિજયજી મ.સા.
મેસર્સ સુપર કાસ્ટ
૨૮૬, જી.આઈ.ડી.સી. ચિત્રા, ભાવનગર Manutacturer's of C.I. Casting. ©: 2445428 - 2446598
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪]
[૨૧
મને જડ્યું રે જગતમાં ઉપકારી જિત શાસન સહુને સુખકારી.
જયવંતા જૈન શાસનની વિવિધ આરાધનાઓનો લાભ લઈ રહેલા લેસ્ટર અને યુરોપના ભાવિકો.
આધુનિક જીવનના આ યુગમાં જીનેશ્વર ભગવંતોએ બતાવેલ માર્ગની આરાધના અને પર્વોની ઉજવણીનો લાભ જૈનબંધુઓ ખૂબ જ ઉલ્લાસપૂર્વક લઈ રહ્યા છે. શાશ્વતી નવપદજી આયંબિલની આરાધના, પર્યુષણ પર્વની આરાધના, પ્રવચન, પ્રતિક્રમણ, ભાવના ભક્તિ અને વિવિધ તપોની આરાધનામાં ભાવિકો ઉલ્લાસપૂર્વક જોડાય છે. દિવાળી પર્વના છહુ, ભ.મહાવીરસ્વામી નિર્વાણ કલ્યાણક, મંત્રજાપ, દિવાળીનું ગળણું આદિ આરાધનામાં આરાધકો ઉત્સાહપૂર્મલાભ લે છે. જ્ઞાનપંચમી, મૌન એકાદશી, તેમજ પોષ દશમના સમુહ અહુમતપ અને સમુહ એકાસણા કરીને પૂજા-પૂજન, પ્રતિક્રમણ અને ભક્તિજાપમાં ભાવિકો જોડાય છે.
યુરોપ દેશમાં લેસ્ટર શહેરનું જિનાલય જેનોમાટે તીર્થધામ બન્યું છે. લંડન, માંચેસ્ટર, બર્મિંગહામ, એન્ટવર્પ આદિ આસપાસના નાના મોટા શહેરોમાંથી યાત્રિકો અત્રેપધારી સેવા, પૂજા અને ભક્તિનો લાભ લે છે. તેમજ સ્કૂલ અને કોલેજના વિદ્યાર્થીના ગ્રુપો અત્રે પધારી જૈન ધર્મની વિશેષ જાણકારી મેળવે છે. ભારત તથા અન્ય દેશોમાંથી અત્રે ટ્રમાં આવનાર જૈનબંધુઓ લેસ્ટરના જિનાલયની યાત્રાનો લાભ લઈને જાય છે. એક જ છત નીચે શ્વેતાંબર, દિગંબર, સ્થાનકવાસી શ્રી ગુરુ ગૌતમસ્વામીજી ગુરુ મંદિર, શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર જ્ઞાનમંદિર જૈનોની એકતાના દર્શન કરાવે છે.
અત્રેના જિનાલયના ૧૬માં વર્ષ નિમિત્તે મુળનાયકશ્રી શાંતિનાથ પ્રભુની જન્મ દીક્ષા અને મોક્ષ કલ્યાણકની ઉજવણી નિમિત્તે ઇંગ્લંડની ભૂમિ પર સૌ પ્રથમવાર તા. ૧૬-પ-૦૪ને રવિવારના રોજ ૧૬OO સમુહ સામાયિકનું અને શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુનો ૧૬ લાખ મંત્રના જાપનું આયોજન કરવામાં આવનાર છે. નિબંધ સ્પર્ધા : વિષયા- મારી દૃષ્ટિએ જૈન ધર્મ' આ નિબંધ સ્પર્ધામાં વિજેતા થનાર પ્રથમ પાંચ વિજેતાઓને વિશેષ ઇનામો અને પાસ થનાર દરેકને પ્રમાણપત્ર એનાયત કરવામાં આવશે. નિબંધ તા. ૧-૫-૦૪ સુધીમાં નિચેના સરનામે પોસ્ટથી મોકલી આપવાનો રહેશે. આ નિબંધનું લખાણ ૩ થી ૫ ફૂલસ્કેપ પેપરની અંદર કરવાનું રહેશે. નિબંધ મોકલવાનું સરનામું :- JAIN SAMAJ EUROPE, 32, 0XFORD STREET, LEICESTER-LE15XU (U.K.)
(જૈન સમાજ યુરોપના ટ્રસ્ટી ડૉ. શ્રી રમેશભાઈ મહેતા)
યાત્રા મહાભારતના યુદ્ધપછીનો એક પ્રસંગ છે. યુધિષ્ઠિર કૃષ્ણ પાસે ગયા અને કહ્યું, પ્રભુ, આ યુદ્ધ દરમીયાન જાણે-અજાણે અમે ઘણાં પાપ કર્યા છે અમારી ઇચ્છા છે કે જુદા જુદા તીર્થોના દર્શન કરી તેમજ પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરી અને પાપ ધોઈએ. તમે સાથે આવો તો કૃપા થશે કૃષ્ણ મરક્યા, તેમણે કડવા લીમડાનો એક ગુચ્છ બનાવરાવી ધર્મરાજને આપ્યો અને કહ્યું, હું તો નહી આવું પરંતુ તમે જયાં સ્નાન કરો, ત્યાં આ ગુચ્છને પણ સ્નાન કરાવજો, પાંડવો યાત્રાએ નિકળ્યા. અનેક મંદિરોમાં દર્શન કર્યા, અનેક નદીઓમાં સ્નાન કર્યું, પેલા લીમડાના ગુચ્છને પણ સ્નાન કરાવતા ગયા, યાત્રા પૂરી કરી સૌ કૃષ્ણના આશીર્વાદ લેવા ગયા, અને લીમડાનો પેલો ગુચ્છ કૃષ્ણને પરત આપ્યો. બીજે દિવસે સભામાં કૃષ્ણ તે ગુચ્છમાંથી પાન પાંડવોને ત્થા સભામાં બેસેલા સર્વેને આપ્યા, પાન મોંમાં મૂકતા કડવા લગ્યા, એ જોઈ કૃણે કહ્યું. આ લીમડાએ તમારા જેટલા મંદિરોના દર્શન કર્યા, પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કર્યુ છતાય કડવાશ ન ગઈ, તો સ્નાન કરવાથી તમારા પાપ કેમ ધોવાય. સારાંશ, અંતરનો મેલ ધોવો જરૂરી છે.
સંકલન–મનહરભાઈ મહેતા
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨ ]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪
પંન્યાસશ્રી ભદ્રંકરવિજયજી મ.સા.ના પ્રવચનો
(સં. ૨૦૧૮ પો. સુ. ૫ બુધવાર, સ્થળ : પોળની શેરી-પાટણ)
વ્યાખ્યાન : ૩
જ ત્યાગની દ્રષ્ટિએ મનુષ્ય ભવ ઘણો અનુકૂળ છે. मंगलं भगवान् वीरो, मंगलं गौतमप्रभु । શુભધ્યાનથી દેવાયું બંધાય છે. માત્ર मंगलं स्थूलभद्राद्या, जैनधर्मोऽस्तु मंगलं ॥
શુભક્રિયાથી દેવાયુ ન બંધાય. ક્રિયા શુભ હોય
પણ ધ્યાન શુભ ન હોય તો માયાચાર ગણાય. દેવો પણ મનુષ્ય જન્મની પ્રાપ્તિ માટે
શરૂઆત ક્રિયાથી થાય છે. શુભધ્યાન માટે રાત્રિ અભિલાષા રાખે છે. એ મનુષ્ય જન્મ કેટલો
અનુકૂળ છે. પંચ પરમેષ્ઠિનું ધ્યાન રાતે સુંદર થઈ દુર્લભ ગણાય...?
શકે. દિવસે સ્વાધ્યાય જોઈએ અને આહાર અલ્પ * જ્ઞાન એ ચારિત્રનું સાધન છે. ચારિત્રા જોઈએ. જો એમ થાય તો શુભધ્યાનમાં મન લાગે, પૂજનીય છે. જે જ્ઞાનથી ભાવના પેદા થાય તે જ્ઞાન
જેનામાં જેટલી શક્તિ હોય તેને તે ઉપયોગી છે. જ્ઞાન ભાવ જગાડવા માટે છે. બધા
પ્રમાણમાં સાધન મળી શકે એવી વિશાળ રચના જીવો કર્મથી બંધાયેલા ચાર ગતિમાં કેવી પીડા |
| જિનશાસનમાં છે. શ્રાવકોથી બીજું ન બની શકે ભોગવી રહ્યા છે, એનું ભાન થવું અને તેમનું કેવી |
તો તેઓ પ્રતિમાની પૂજા, પંચ પરમેષ્ઠિના રીતે ભવભ્રમણ દૂર થાય તેવી ભાવના થવી તે
સ્મરણરૂપ ધ્યાન કરી શકે છે. ત્રણ સંધ્યાએ ૧૨સાચું જ્ઞાન છે.
૧૨ નવકાર ગણવા. એ શુભધ્યાનની તાલિમ શુભધ્યાનની પ્રાપ્તિનું સાધન જ્ઞાન છે. | માટે શ્રેષ્ઠ ઉપાય છે. નવકાર જિનશાસનનો જ્ઞાન એ સાધન છે. ચારિત્ર એ સાધ્ય છે. એકડો છે. તે નવકારને સૂત્રથી, અર્થથી, દેવતાઓ પણ ચારિત્રવંતને નમે છે. દેવતાને ત્રણ | વાક્યથી, મહાવાક્ષાર્થથી અને ઔદંપર્યાયથી જ્ઞાન છે. મુનિને બે જ્ઞાન છે. છતાં ચારિત્રના | જાણી લેવો જોઈએ. કારણે માત્ર બે જ્ઞાનયુક્ત પણ મુનિ દેવતાને
પ્રતિમા જોઈને એટલો અભ્યાસ પાડવો વંદનીય બને છે.
જોઈએ કે જ્યારે આપણે યાદ કરીએ ત્યારે એ દેવને ઉપરના ગુણઠાણા પ્રાપ્ત થઈ શકતા પ્રતિમાનું રૂપ આપણી સામે ખડું થઈ જાય. નથી. કારણ કે સુખ અધિક છે. એકલા સુખમાં ભગવાનના ધ્યાનપૂર્વક ભગવાનના રૂપથી દર્શન ગુણનો વિકાસ થઈ શકે નહિ. તેમ નારકીના | થાય. એમનું આત્મામાં સેવંદન થાય એજ સાચું જીવોનું ગુણઠાણું પણ વધી શકતું નથી. કારણ કે દર્શન છે. ત્યાં એકલું દુઃખ છે. એકલા દુઃખમાં પણ ગુણનો
નવકાર સર્વ પાપનો નાશ કરનાર છે. વિકાસ થઈ શકતો નથી. જયારે મનુષ્ય ભવમાં |
આપણી ફક્ત ક્રિયા ફળતી નથી. પણ પરમેષ્ઠિના સુખ અને દુઃખ બન્ને અત્યંત નથી. મધ્યમ છે. તેથી
અચિંત્ય સામર્થ્યથી નમસ્કાર આપણા પાપનો નાશ જ મનુષ્ય ધર્મ કરી શકે છે. ગુણઠાણું વધારી શકે,
કરવા સમર્થ બને છે. જેમ પુણ્યથી સુખ મળે છે એ છે. અતિ સુખ - દુ:ખ વિકાસમાં બાધક છે. માટે
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨00૪]
[૨૩ સાચું, પણ દેવ – ગુરુ - ધર્મસ્વરૂપ નમસ્કાર | લૌકિક ઉપકારી માતા - પિતા - વિદ્યાગુરુ મહામંત્રની સહાય વિના પુણ્ય બંધાતું નથી. | આદિ છે. લોકોત્તર ઉપકારી દેવ -ગુરુ - સાધર્મિક નાનકડો પણ ધર્મ આપણું રક્ષણ કરે છે. એવો | આદિ છે. જીવને આગળ વધાવનાર પોતા સિવાય ધર્મને અચિંત્ય પ્રભાવ છે. આપણી ક્રિયા તો | બીજા અનેકો હોય છે. તે સર્વને ઉપકારી માનવા સામાન્ય છે. માત્ર નમસ્કાર કરવારૂપ છે. પણ તેનું એનું નામ કૃતજ્ઞતા છે. કૃતજ્ઞતા વિના સમ્યગ્દર્શન મોટું ફળ -- અનેક ભવમાં કરેલા પાપના નાશરૂપી નથી અને સમ્યગ્દર્શન વિના મોક્ષ નથી. છે. તેમાં અચિંત્ય પ્રભાવ પરમેષ્ઠિઓનો છે. | વીજળીની જેમ વીતરાગની પોતાની એવી
આપણે ટ્રેનમાં બેઠા એટલી જ ક્રિયા કરી | અચિંત્ય શક્તિ છે કે જે આપણા બધાજ પાપોને પણ ટ્રેનના સામર્થ્યથી તે એક જ દિવસમાં સેંકડો | બાળીને ખાખ કરી નાખે છે. વીતરાગની શક્તિ માઈલ દૂર પહોંચે છે. તેમ નવકારરૂપી રથમાં અચિંત્ય છે. તેના પ્રભાવથી આપણો નમસ્કાર બેસવારૂપ સામાન્ય ક્રિયાથી, મોક્ષનું અનંત સુખ, સફલ થાય છે. આપણી ઉન્નતિમાં અરિહંત મળે છે. તેમાં અચિંત્ય સામર્થ્ય નમસ્કાર મંત્રમાં | પરમાત્માનો ફાળો છે. કારણ કે તેઓનું દ્રવ્ય જ બિરાજમાન પરમેષ્ઠિઓનું છે. એ ખ્યાલમાં આવે, એવું વિશિષ્ટ છે. આપણે નમીએ છીએ તેથી લાભ ત્યાર બાદ ભાવ નમસ્કાર બને. ભાવ નમસ્કાર | છે એમ નહિ પણ જેને નમીએ છીએ તે અરિહંત એટલે હું નમસ્કાર કરનાર અતિશય પામર છું. | છે તેથી લાભ છે. જેને નમસ્કાર કરું છું તે અતિશય મહાન છે. | લોભરૂપી પાપને થોભાવનાર નમસ્કાર અચિંત્ય સામર્થ્યયુક્ત છે.
મહામંત્ર છે. લોભાદિ કષાયોના કારણે આપણે પોતાની સગવડ અને પોતાના સુખનો | અશુદ્ધિથી ભરપૂર છીએ. અંતઃકરણની શુદ્ધિ વિચાર છોડી જે સકળ સંઘની હિતચિંતા કરે છે| વિના સાચી વાત પણ સમજી ન શકાય. તેવા પરમેષ્ઠિ ભગવંતોને નમવાથી આપણને પણ | અંતઃકરણની શુદ્ધિ માટે એક ઉપાય છે કે તમે અચિંત્ય લાભ થાય છે. પરમાત્માની શક્તિ વડે | તમારે માટે જ સુખ ઇચ્છો છો, તે સુખ બધા માટે આપણા પાપો નાશ પામે છે. અને આવા ઈચ્છો. ભાવપૂર્વક નમસ્કાર કરવાથી, તે નમસ્કાર સ્વર્ગ હદયશદ્ધિની કસોટી એટલી જ છે. કે અને અપવર્ગને આપનારો બને છે. ભગવાનની | આપણા અંતરાત્મામાં સૌના હિતની ભાવના છે કે શક્તિ જ એવી છે કે જેના પ્રભાવથી તેમને નહિ ? તીર્થકર ભગવાનની નિરંતર ભક્તિ નમવાનું આપણને મન થાય છે.
કરનારે આટલી વિશાળતા તો લાવવી જ જોઈએ. દુ:ખીના દુઃખ દૂર કરવાની ઈચ્છાનું નામ
આપણે ભગવાનને પૂજીએ છીએ પણ દયા છે. તે દયા ધર્મનું મૂળ છે. બીજાના દુઃખ દૂર ભગવાનની ભાવનાને પૂજતા નથી અને એથી જ કરવાની ઇચ્છારૂપ દયા ધર્મ છે. દયામાં બધા વિશાળતા આવતી નથી. પ્રભુભક્તિનું સાક્ષાત્ શુભભાવ રહેલા છે. ધર્મમાર્ગમાં જીવ આગળ વધે |
| ફળ “વ્રતમનોવસ્થ શાન્તિર્મવતું છે. સ્નાત્રના અંતે છે. તેમાં લૌકિક અને લોકોત્તર અનેકોનો આપણા | શાન્તિ કળશ વખતે મોટી શાંતિમાં આ પદ ઉપર ઉપકાર છે. એવું જે માને છે તેજ ધર્મની, બોલવામાં આવે છે તેનું રહસ્ય વિચારવું જોઈએ. પ્રાપ્તિ માટે લાયક છે.
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૪
પંચ નમસ્કાર મહિમા સમ્યકત્વમાં સ્થિર વૃત્તિવાળો પુરૂષ હોય છતાં તે, પાંચ નમસ્કાર તરફ વિશેષ ભક્તિ રાખતો હોય તો જ પોતાનું પરમ વાંછિત પામી શકે છે. અરિહંતો, સિદ્ધો, સૂરિઓ, આચાર્યો, ઉપાધ્યાયો અને સાધુઓ એ પાંચ પરમેષ્ટિઓ છે અને એમને નમન કરવું તે નમસ્કાર કહેવાય અર્થાત્ ઉક્ત પાંચ પરમેષ્ઠિઓને નમન કરવું તે પંચનમસ્કાર કહેવાય. એ પાંચ પરમેષ્ટિઓને આદર--વિનય સહિત નમસ્કાર કરવામાં આવે તો એ નમસ્કાર, નમસ્કાર કરનારા જીવોને સમગ્ર કલ્યાણના કારતભૂત બને છે. જે જીવના ઘણા ઘણા પાપોનો ક્ષય થઈ ગયો હોય તે જ જીવ, એ પાંચ નમસ્કારમાંના એક એક અક્ષરને સવિનય મેળવી શકે છે અર્થાત્ ઘણું ઘણું પુણ્ય હોય તો જ નમસ્કારનો અક્ષર પણ મેળવી શકાય છે. જેમ સૂરજ અંધકારને હાકી કાઢે છે, ચિંતામણિરત્ન જેમ દાળદરને ફેડી નાખે છે તેમ ચિંતવવા માત્રથી જ એ નમસ્કાર સમગ્ર જાતના ભયોને નસાડી મૂકે છે. જેમ કે, જે પુરૂષ આદરપૂર્વક અને વિનય સહિત પંચ પરમેષ્ટિઓને નમસ્કાર કરે છે તેને ધગધગતો દાવાનળ દઝાડી શકતો નથી, ઝનૂનમાં આવેલો સિંહ પણ તેને મારી શકતો નથી, સર્પ પણ તેને પડી શકતો નથી, ભૂત, શાકિનીઓ કે ડાકણો પણ તેને ડરાવી શકતી નથી, ચોર તેને લૂંટી શકતો નથી અને પાણીનું ધસમસતું પૂર પણ તેને ડુબાવી શકતું નથી. અથવા આટલું બસ નથી, પરંતુ જેનું મન નવકાર તરફ જ છે એવો અર્થાતુ પંચ પરમેષ્ટિઓને સવિનય નમસ્કાર કરનારો પ્રાણી આ લોક અને પરલોકમાં પોતાનું વાંછિત પામી શકે છે.
(શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ પુસ્તક પર પાના નં ૧૪૯)
Mfrs. Of Audio Cassettes & Components
And Compect Disc Jewel Boxes
JET ELECTRONICS JACOB ELECTRONICS
PVT. LTD. Cassette House, Plot No. 53/3b, Ringanwada,
48, Pravasi ind, Est. Behind Fire force Station,
Goregoan (E) DAMAN (U.T.) - 396210
MUMBAI-400 069
'S
R
Tel : (0260) 22 42 809
Tel : (022) 2875 47 46 (0260) 22 43 663
Fax : (022) 28 74 90 32 Fax : (0260) 22 42 803
E-mail : JetJacob@vsnl.com E-mail : Jatinsha@giasbm01.vsnl.net.in
Remarks : Book Delivery at Daman Factory.
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ફોર્મ નં. ૪ નિયમ ૮ (૧) પ્રકાશન સ્થળ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા (રજીસ્ટર્ડ ટ્રસ્ટ)
ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
ફોન : (૦૨૭૮) ૨૫૨ ૧૬૯૮ (૨) પ્રકાશન અવધિ : માસિક (૩) મુદ્રક : પ્રકાશક : માલિક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભારતીય
' ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ (૪) તંત્રીનું નામ : પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ-ભારતીય.
| શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ હું પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ આથી જાહેર કરું છું કે ઉપર આપેલી વિગતો મારી જાણ સમજ મુજબ સાચી છે. તા.૧૬-૪-૨00૪
તંત્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
- આજે જ મંગાવો જૈન જ્ઞાનભંડાર, લાઈબ્રેરી, પાઠશાળા તથા ગૃહસ્થોએ વસાવવા લાયકે અમૂલ્ય ગ્રંથ
ઉપદેશમાળા (ભાષાંતર) - પૂ. શ્રી ધર્મદાસ ગણિ વિરચિત અને પૂ. પં. શ્રી વજસેનવિજયજી મ.સા.ની સàરણા અને આર્થિક સહયોગથી શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગર દ્વારા ‘શ્રી ઉપદેશમાળા (ભાષાંતર)'નું પુનઃ મુદ્રણ કરવામાં આવેલ છે.
આ ગ્રંથ પરમાત્મા શ્રી વીરપ્રભુના હસ્તે સંયમ લેનાર, એમના જ શિષ્ય, અવધિજ્ઞાની શ્રી ધર્મદાસ ગણિવર્યશ્રીએ પોતાના સંસારી અવસ્થામાં રહેલા પુત્રના હિત માટે બનાવ્યો. એમાં માગધી ભાષામાં શ્લોક રચના છે. કુલ ૫૪૪ શ્લોક છે. એક વત્સલ પિતા પોતાના પુત્રને વાત્સલ્યસભર જે હિતવચનો કહે છે એનો સંગ્રહ છે ઉપદેશમાળા ગ્રંથ....! એ હિતવચનોમાં સંસારનું વાત્સવિક સ્વરૂપ, વિષયની વિરૂપતા, કષાયની ઉત્કટતા, કર્મની વિચિત્રતા વગેરે સુંદર દષ્ટાંતો-કથાનકો દ્વારા વર્ણવ્યા છે.
પુસ્તકની કિંમત રૂા. ૧૦૦=૦૦ (પોસ્ટેજ ખર્ચ અલગ)
પ્રકાશક અને પ્રાપ્તિસ્થાન : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ (ગુજરાત) ફોન : (૦૨૭૮) ૨૫૨ ૧૬૯૮
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir એપ્રિલ-૨૦૦૪ ] RNR No. GUJGUJ/2000/4488 ] Regd. No. GBV 31 महापकारौ पितरावुपास्यं तीर्थमादिमम् / ' पूज्यपूजनतः पूजास्पदं संजायते जनः / / માતાપિતાનો મહાન ઉપકાર છે. એ ઉપાસવા યોગ્ય પહેલું તીર્થ છે. પૂજ્યના પૂજનથી માણસ પૂજ્ય બને છે. 2 Parents are great banefactors. They are the first Teerth worth serving. A man becomes adorable by adoring the adorable. 2 પ્રતિ, (કલ્યાણભારતી ચેસ્ટર-૧૮, ગાથા-૨, પૃષ્ઠ-૩૯૬). શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ઠે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સંભા, ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન : (0278) 252 1698 FROM: તંત્રી : ' શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ - મુદ્રક અને પ્રકાશક : ‘શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, વતી શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહએ સ્મૃતિ ઓફસેટ, જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ કંપાઉન્ડ, સોનગઢ-૩૬૪૨ ૫૮માં છપાવેલ છે અને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગરથી પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.’ For Private And Personal Use Only