Atmanand Prakash Pustak 088 Ank 09 10

Author(s): Pramodkant K Shah, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 13

આ પરોપકાર ગુણ, અરિહંતે અનેક ભવથી અરિહંતના અનંત ઉપકારને સ્વીકાર કરે તે જ કેળવતાં આવ્યા છે. ઉમાસ્વાતિજી મહારાજ કહે છે: સાચી આરાધના છે,
જ રામકમશિન ભકિતમામ ઘરે આરાધના બે પ્રકારની છે(૧) દ્રવ્ય આરા . અનેક ભાથી પરોપકારના ભાવથી આત્માને ધના (૨) ભાવ આરાધ, દ્રવ્ય આરાધનાને ભાવ ભાવિત કરતાં કરતાં તેઓ તીર્થકર થાય છે, તેમને આરાધનાનું નિમિત્ત બનાવવું જોઈએ. માનવમાં જાતને વિચાર નથી હોતે. જગતને જ વિચાર માન કષાય છે તેથી તે કેઈને ઉપકાર માનતા આવે છે. ત્રિષષ્ઠિ શલાકા પુરુષ ચરિત્રમાં નેમિનાથ અચકાય છે. એને એમ લાગે છે કે એમાં શ ભગવાનના પૂર્વ ભવોનું વર્ણન છે. તેમાં આવે છે ઉપકાર કર્યો ? જે વિચારીએ તે પવન, વૃક્ષે કે દરેક ભવમાં તેઓ પરોપકારની એક પણ તક વગરે દરેકના પણ આપણું ઉપર ઉપકાર છે તે જતી નથી કરતાં. આકરામાં આકરા કષ્ટ વેઠીને રીતે રાકલ કર્મના ક્ષયનું માર્ગદર્શન અરિહ તે બીજાને સુખી કરવાં કદી પડે છે, અને સતત કરાયું અને માર્ગ દર્શાવીને તે આ જ્ઞાનનશન– દ્રવ્ય અને ભાવપ્રાણ ઉપર ઉપકાર કરે છે. કેઈની ચારિત્રરૂપ ધર્મ આપીને પ્રભુએ સઘળું આપી પાસે કપડાં ન હોય અને સારા કપડાં આપે, તે દીધું છે. આ સંસારના સકલ પદાર્થ તેના દ્વારા એક ઉપકાર અને રોગથી ઘેરાયેલું હોય તેને દવા જ મળે છે. જેમ દૂધ મળે તે દહીં ધી બધું જ વગેરે દ્વારા આરોગ્ય અપાવે તે તે બીજે ઉપકાર મળે તેમ અરિહંત ભગવાનના ઉપકારને માન તેમાં બીજો ચઢી જાય છે. આરોગ્ય સારું ન હોય તે ભાગ આરાધના. તે વસ્ત્ર અલંકાર આકરા લાગે છે, નકામા જણાય ચ દ્ર, સૂર્ય, તાર, સમુદ્ર અને વ્રત વગેરેનું છે. બીજી વ્યકિતએ કપડાં અને દવા બને આવા સંચ લન સમયસર ચાલે છે તેનું કારણ ધર્મ છે તેમાં કપડા તુરત જ દેખાય છે, કારણ કે સ્થલ છે માટે તેને પણ ઉપકાર..! માતા, પિતા, ભાઈ પણ આરોગ્ય તૈ એને પિતાને અનુભવ થાય ત્યારે વગેરે ઉપકાર અને દેવ, ગુરુ, ધમ વગેરેને જ માલમ પડે છે. કારણ કે તે સક્ષમ છે. હવે ઉપકાર માનતા દૃષ્ટિ તે એવી બની જાય કે ગજસ. આરોગ્ય અપ્યા પછી સદ્બુદ્ધિ બાપે પછી સ૬: કુમારને સ્મશાનમાં માથા ઉપર સગડી મૂકનાર ધર્મ આપે એ કેટલો મોટો ઉપકાર થયો. બસ, સસરાને પણ ઉપકાર માને, કે મારા કમ ખપાપરમાત્માએ ધર્મ સ્થાપીને જે ઉપકાર કર્યો એ વવામાં આ કેવું સુંદર નિમિત્ત મળ્યું ? તે રીતે આ સૂક્ષમ છે. સ્થાયી છે અને સુખની પરંપરા ખધકમુનિ પિતાની જીવતી "ચામડી ઉતરડાવનાર સનારો છે. ધર્મને સમતિ થયેલાને ધર્મમાં બધું રાજાને ઉપકાર માને છે. આ રીતે તેઓ અપકારીના જ આપે છે. એ આપણને પ્રિય હોય કે નહીં, ઉપકાર માને છે. જયારે આપણે તે વાસ્તવિક પણ એને આપણે તે પ્રિય છીએ જ. તેની સાબિતી ઉપકાર કરનારાઓને ઉપકાર માનવાને છે. કેટલા એ છે કે જે આપણને પ્રિય લાગે તેને આપણે બધા લેકે તમારા માટે કામ કરી રહ્યા છે. કેટલા આeણી પ્રિય ચીજ આપી દઈએ. પ્રભુને આપણે લોકોના શ્રમના ભેગે તમારે એક દિવસ જાય પ્રિય છીએ એટલે તેની પ્રિયમાં પ્રિય ચીજ તીય છે. પરસ્પરોપગ્રહો જીવાનામ” નો પરસ્પર કરપદ તે પણ આપવા તેઓ તૈયાર છે જે આપણા ઉપકાર થતું હોય છે. દૂધ. પાણી. લાઈટ સમયસર મનમાં તેનો ઉપકાર બરાબર વસી જાય તો આપણે મળી. સેઇ વગેરે કરી આપે ત્યારે તમારે દિવસ પણ આપણી પ્રિય લાગતી ચીજ તેના ચરણે ધરી સારા જાય. દેરાસરમાં પણ પાણી લાવી આપે. દઈએ. તેને ધર્મ સ્થાપીને શું નથી આપ્યું ? કેસર ઘસી આપે તે તમે પૂજા કરી શકે છે. બધું જ આપ્યું. ઘણાં જ ઉપકારો કર્યા છે. આ કેટલા લેકે તમારી સેવા કરે છે. તેના ઉપકારના
આગ-૧ )
[ ૯૧