________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
२०
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ
આ પ્રતિષ્ઠાને દિવસ એવા આનંદમાં પસાર થયા કે સૌને તેને સ્વાદ રહી ગયા. સૌ કોઈ પેાતાને માટે વિજ શ્રી સુદ્રમાતમ્ ૧૬રરા પં. કુલસાગરગણીને ઉપદેશસાર વગેરે ઐતિહાસિક ગ્રંથામાં સ. ૧૦૮૮માં ચાર આચાર્યાંના હાથે પ્રતિષ્ઠા થયાના ઉલ્લેખા છે. પં, જિન` સ. ૧૯૯૭ના વસ્તુપાલચરિત્ર પ્ર૦૮માં ચંદ્રગચ્છના રત્નસિહના હાથે પ્રતિષ્ઠા બતાવે છે.
આ
ܕ
પ્રાચીનકાલમાં મોટી જિનપ્રતિષ્ઠા કે તી પ્રતિષ્ઠાએ ચારે કુલના આચાર્યાંના કરકમલથી કરાવાતી હતી, જે તત્કાલીન સધવાદ અને જૈન એકતાનુ પ્રતિક છે. + વિમલશાહે પોતાની પત્ની શ્રીદેવીના નામથી શ્રીપુર ‘ સીરાત્રા ’ વસાવ્યું છે.
× પૂ. શાંતમૂર્તિ મુ, મ, શ્રી જયન્તવિજયજીએ આમૂના પ્રદેશમાં વિચરી અતિપરિશ્રમથી આમ્રૂતીના ઇતિહાસ પાંચ ભાગમાં તૈયાર કર્યો છે, તેમજ “ વિમલવસહિના પ્રતિષ્ઠાપક કાણું ? '' લેખ લખી એ અંગે પણ સુંદર પ્રકાશ પાડ્યો છે, તેને સાર આ પ્રમાણે છે
એવી ભાવના લઇને વિદાય થયા+ ત્યારથી આ સ્થાન દેલવાડા તરીકે જાહેર થયું.× વિનાશ કરાવ્યા. પછી નવી પટ્ટાવલી તથા નવા વહીવંચાના ચોપડાએ તૈયાર કરાવ્યા,
આ ઘટના જો સાચી હોય તે. ખરતરગચ્છની પટ્ટાવલીએ પ્રાચીન પ્રમાણેાના આધારે નહીં કિન્તુ સમકાલીન ગુરુપરંપરાની મૌખિક વાતે અને દંતકથાઓને આધારે લખેલી મનાય.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૩) એ પટ્ટાવલીઓમાં વિમલવસહીના મૂલનાયકની પ્રતિમાશાની બની છે એ અંગે મતભેદ છે તેમજ મંત્રી વિમલને નવા જૈન બનાવવામાં આવ્યો હોય એવી રીતે ચીતર્યાં છે.
(૪) ખરતરગચ્છ સિવાયના કાઈ પ્રાધા, ઐતિહાસિક ગ્રંથે! કે પટ્ટાવલીએમાં આશ્રી વર્ધમાનસૂરિના હાથે પ્રતિષ્ઠા થયાના ઈસારા પણ નથી,
(૧) એ પટ્ટાવલીએ વિક્રમની પંદરમી શતાબ્દી પછીની છે. ગચ્છની મમતાથી ઉપર્યુક્ત લખાણ લખાયું. હાય એ બનવાજોગ છે. અચળગચ્છની મેડી ગુજરાતી પટ્ટાવલી પૃ. ૧૭૦માં લખ્યું છે કે-અચલગચ્છના પેટા ગચ્છ શંખેશ્વર ગચ્છની વલભીશાખાના આ. સામપ્રભસરિએ સ. ૧૦૮૮માં વિમલવસહીની પ્રતિષ્ઠા કરી છે, વગેરે વગેરે
(૫) આ. ઉદ્યોતનરિએ સ, ૯૯૪માં ૮ આચાર્યાં અનાવ્યા, વિમલશાહે સ. ૧૦૮૮માં પ્રતિષ્ઠા કરાવી. આ બન્નેની વચ્ચે ૯૪ વર્ષના ગાળા છે.
(૬) ખરતરગચ્છના મહાન ઐતિહાસિક આ॰
ખરતરંગની પટ્ટાવલીએ સવિવિહારક આ. વર્ધમાનસૂરિના ઉપદેશથી અને કરકમલથી વિમલ-જિનપ્રભસરિએ પણ વિવિધ તીર્થંકલ્પના અદ્ભૂÖકલ્પમાં વસહીની પ્રતિષ્ઠા ખતાવે છે, તે હતિહાસથી સિદ્ધ થતી નથી, તેમાં નીચે મુજબ કારણેા છે
આ. વર્ધમાનસૂરિએ મંત્રી વિમલશાહને ઉપદેશ્યા કે વિમલવસહિની પ્રતિષ્ઠા કરાવી એવુ કંઇ લખ્યું નથી.
પુરાતત્ત્વપ્રેમી શ્રી અગરચંદ નહાના ઐતિહાસિક જૈનકાવ્યસંગ્રહ પૃ. ૪પની ખરતરગચ્છ પદાવલી ગા ૧૪, ૧૫, ૧૬માં આ. વર્ધમાનસૂરિના પધર આ. જિનેશ્વરસૂરિને વિ. સ. ૧૦૨૪માં ગુજરાતના રાજા દુર્લભરાજની સભામાં ખરતર બિરુદ્ધ અતાવ્યું છે, સારબાદ આચાર્ય શ્રી શું ૬૪ વર્ષ વિધમાન રહ્યા છે ? (જૈસ॰ પ્ર॰ * ૪૪)
આ પ્રમાણેાથી સ્પષ્ટ છે કે-વિમલવસહીની પ્રતિષ્ઠા આવ માનસરિએ કરી નથી. બીજા સબળ પુરાવીએથી નક્કી છે કે-૪ ગચ્છના આચાર્યાએ તે પ્રતિષ્ઠા
(૨) ખરતરગચ્છના ૫. રામલાલજી ગણી મહાજનવશમુક્તાવલીમાં લખે છે કેમ્બીકાનેરના કુલગુરુમહાત્માએ અને વહીવંચાએએ શ્રીમાન આ. જિનચંદ્રસૂરિજીનું સ્વાગત કર્યું નહીં. આથી મંત્રી કકરી ચંદ્રજી બછાવતે તેએના ચેપડા અને વશાવલીઓના
છે. ત્યારે રાજગચ્છના આચાર્ય ચંદ્રગચ્છના આચાર્ય તરીકે ઉપસ્થિત હતા.
For Private And Personal Use Only
