Atmanand Prakash Pustak 053 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

દીપોત્સવીનું પર્વ
( લેખક-સાહિત્યચંદ્ર ખાલચંદ હીરાચંદ, માલેગામ )
હતા. પ્રત્યક્ષ તેમના મૃત્યુને જ મૃત્યુ થઇ ગએલા ઢાવાને લીધે તેમને મૃત્યુને ભય રાખવાને પ્રશ્ન જ ઉપસ્થિત થવાના સંભવ નહીં હતેા. તેમણે છેલ્લુ જ શરીર ધારણ કરેલુ હતું. ફરી વાર તેમને શરીરના પાંજરામાં કાઇ પૂરી શકે તેમ ન હતું. શરીરના પાંજરામાં આત્માને બંદીવાન બનાવી તેના છલ ચાલુ રાખી તેને ભ્રમણ ચક્રમાં ગાંધી રાખનારા કર્માતા તેમણે અંત કર્યાં હતા. એક્રેક કમતે આમંત્રણ આપી તેનુ દેવુ ચુકવો નાખવાના તેમણે કૃત નિશ્ચય જ કરેલા હતા. એકાદ વેપારી પોતાની પેઢી સકેલી લેવાના પ્રસંગે લેશુદારાને ખેલાવી તેમને હિસાબ ચૂકવી પોતે નિશ્ચિ ંત થઇ શાંતિ મેળવે તેવા પ્રસંગ પ્રભુ મહાવીરે પ્રાપ્ત કરેલ હતા. તેમને તાલાવેલી જ લાગેલી હતી કે હવે મારે બધતાના અંત લાવવા છે. એવા એમણે નિશ્ચય કરેલા હતા. એકાદ સામાન્ય મનુષ્ય પણ પેાતાની બધી જ ઉપાધિઓથી છૂટા થાય છે ત્યારે નિશ્ચિત અને સમાધાન અનુભવે છે ત્યારે મહાવીર પ્રભુ જેવા પરમ આત્માને પોતાના અનંત કાળના બંધનકર્તા કરિપુએથી કાયમને માટે મુક્તિ મળી હોય ત્યારે જે આનદ થાય છે તેને અમૃતરસ તે ચાખે તે જ જાણે, ખીજાએ તે મ્હોં વકાસી જોતા જ રહે. પ્રભુ મહાવીર જ્યારે સત્, ચિત્ અને આનદને પ્રત્યક્ષ અનુભવ કરવાની અણી ઉપર આવી ઊભા રહ્યા અને એમનુ ચરમ શરીર પશુ છેડવાના મહામંગલકારી અને ખેા પ્રસંગ આવી ઊભો રહ્યો છે એ વસ્તુ જાણી ગયા ત્યારે તેમના આત્માની પરમસ્થિતિના ઉત્સવ ઉજવવાના ઢાય તેવા પ્રસંગે પોતાના અનન્ય પ્રભુ મહાવીર જેવા મહાન પુરુષોની સ્થિતિ તદ્દન અને પરમ ભક્ત ગણધર ગૌતમને ખેદ થવાને જૂદી જ હોય છે. પ્રભુ મહાવીરે અનંત જન્મની સભવ તે કળી ગયા હતા. અને આવા પરમ સાધના ચાલુ રાખી છેવટે મૃત્યુંજયની સાધના પૂરી મંગલ પ્રસ ંગે કાઇ ખેદ કરે એ એમને પસંદ ન હતું. કરી હતી. તેમણે જન્મ મૃત્યુના ફેરા અંત લાવેલા સામાન્ય દેહાભિમુખ માનવે અશાંતિ અનુભવે કે હાવાને લીધે તેમની રખડપટીના પણ અત આવેલા કરે એ વસ્તુ જીદી હતી, પણ પ્રભુના આત્મભિમુખ ૭( ૫૪ ૦૭
મનુષ્યને સ્વભાવ જ એવા હેય છે કે એને ઉત્સવ, સમાર ંભ કે કુતૂહલ ગમે છે. પેાતાને ઉલ્લાસ પ્રગટ કરવા માટે એ નાચે છે. ગાય છે. પોતાના નિવાસ ક્ષણગારે છે. તે પોતાના શરીરને પણ ાણુ ગારે છે. સુવણું”, રૌમ્ય, રત્નાદિથી અલકારા નિપજાવી પોતે ધારણ કરે છે. પોતાના ઇષ્ટ સ્વજનેને તેડી તેમની સાથે અનેક મિષ્ટતા આરોગે છે. અંધારું' એને ગમતુ' નથી, તેથી દીપોત્સવ કરે છે, અનેક દીપા પ્રગટાવી કલાત્મક રીતે તેની ગાઠવણુ કરી પેાતાની ચાતુરી પ્રગટ કરે છે. આનંદ ઉલ્લાસ એ પ્રત્યક્ષ પ્રગટ રીતે દેખાડવા માટે એવા એવા અનેક
માર્ગ માનવે શેધી કાઢ્યા છે.
માનવદેહ એ નશ્વર વસ્તુ છે. એ દેહ એક દિવસે નષ્ટ થવાના જ છે. એ વસ્તુસ્થિતિ છે સામાન્ય રીતે પાકટ ઉમરે ક્રાઈ કૃતકા થઇ મૃત્યુને શરણ થાય છે ત્યારે પશુ દુઃખભિત સમાધાન પ્રગટ કરવા માટે માનવે અનેક ધમકાર્ય કરી કે અન્ય રૂપમાં સહભાજનાદિ કાર્યો કરી મૃત્યુ પામેલા માટે પેાતાના આદર બતાવી આનદ માને છે. આ વસ્તુ તા સામાન્ય સભ્ય અને સજ્જન માણસ માટેની થાય છે. એની પાછળને જન્મ જરા મૃત્યુતા અનુક્રમ તા ચાલુ જ હાય છે. કાઇ દાનશૂર પરાક્રમ કુ પરંપકારી મનુષ્ય જ્યારે મૃત્યુવશ થાય છે, ત્યારે તેની કીર્તિનુ ક્ષેત્ર માટું થઇ જાય છે અને એના માટેના શાક વ્યાપક હાવાથી એનું ગૌરવ કરવાનુ ક્ષેત્ર સાર્વત્રિક થઇ જાય છે. આટલું છતાં જન્મ મરણના ફેરાતા એના ચાલુ જ રહે છે,