________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શાન્તિ
મન-વચન-કાયા વગેરે મારાથી પર છે. મારે તેનાથી કંઈ સંબંધ નથી. મન ગમે ત્યાં જાય પણ જો આત્મા તેને પ્રેરણાકરવાનુ ધ કરે, આત્મ આત્મભાવે ટકીને સ્થિર રહે–મનનો વેગ જ્યાં સુધી તેને બળ મળ્યું હશે ત્યાં સુધી જઇને અટકી જશે. પ્રેરણુા કરનાર પાછળ નહિં હોય તે તે જડ મન આપેઆપ વિલય પામી જશે. જ્યાં સુધી મેહ છે ત્યાં સુધી જ મન છે. જ્યાં મેહભાવ શમી ગયા-વૈરાગ્ય રંગમાં રંગાઇ ગયે, દરેક સ્થિતિમાં સમતા ને સ્થિર તામાં અટકી ગયા ત્યાં મેહ રાગ આદિનું જોર
નરમ પડી જાય એટલે મનને વિહરવાની પાંખા છેદાઇ જાય, તેનું ઉડ્ડયન બંધ થઇ જાય એટલે આપેઆપ શાંત થઈ જાય, મન શાંત થતાં ઇન્દ્રિયા પશુ જે વિષયામાં રમવા માટે દોડાદોડ કરતી હતી તે
જેમ નાચનારાના તાલ વચ્ચેથી તાલ બંધ કરી દેતાં
આપોઆપ નાચ અટકી જાય તેમ મનની પ્રેરણા તૂટી પડતાં ઇન્દ્રિયે। શિથિલ થ× જાય. વિષયાનુ કષાયાનું શમન થઈ જાય, સહેજ ઉદાસીનભાવ થઇ જાય અને આત્મા આત્મામાં આત્માવર્ડ અનત શાંતિમાં લીન થઈ જાય. ત્યારે તેને સાચી શાંતિનાં દર્શન થાય. આ શાંતિ પ્રાપ્ત કરવા માટે જ દરેક સંત–યાગી પુરુષની સાધના હોય છે. આવી ચિર શાંતિ પ્રાપ્ત કરવી એ જ કષરૂપ છે,
આ માટે દરેક સમયે સમયના ઉપયેગ કેળવવા જોઇએ. ઉપયાગમાં રહેવા માટે ખૂબ જ સંયમની જરૂર છે. અહિંસા, સત્ય આદિ નિયમેમાં પ્રથમ ભૂમિકામાં આવવા માટે ખૂબ જ આવશ્યકતા છે. જ્યાં સયમ આવે છે ત્યાં સંવર ભાવ વધે છે. જ્યાં સંવરભાવ આવે છે ત્યાં સકામ નિર્જરા ચાલુ હોય છે. જ્યાં નિર્જરા થાય છે ત્યાં ક્રમને ક્ષય થાય છે એ તપથી શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે. બંધને આ રીતે ક્ષય થતાં આત્મા શુદ્ધ થવા માંડે છે, ખીજી બાજી ઉપશમવર્ડ હર્ષ-શાક-રાગ-દ્વેષ-સ ંકલ્પવિકલ્પ ખાતા જાય છે. સત્ ચિદાનંદસ્વરૂપ અ' વીતરાગ સ્વરૂપ નિર્વિકલ્પ શાંતિ સ્વરૂપમાં સમ્યગ્દર્શ’ન
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કર
જ્ઞાન ચારિત્રની સ્થિરતા. થાય છે, એક અખંડ જ્ઞાનની ધારા વહેવા માંડે છે,
સાંસારમાં અકિ સુખશાંતિની શૈધ કરનારાઓ અંતે અશાંતિને જ પ્રાપ્ત કરે છે. જ્યારે અલૌકિક શાંતિનાં ચાહક આ રીતે સવળી સમજણપૂર્વકની અંતરમાં લડાઇ કરીને ક્રોધ–મેાહ–મદ–લાભ આદિત વિજય કરીને પેતાની વાસ્તવિક શાંતિને પ્રાપ્ત કરી કાયમી સુખ પ્રાપ્ત કરે છે.
આપણે ક્ષણે ક્ષણે વૃત્તિક્ષેા ઉપર વિજય મેળવવા
કટિબદ્ધ થવુ જોઇએ. વૃત્તિએના જય એ જ ખરા પુરુષાથ છે. આપણે આપણી શક્તિને સદુપયેગ કરવાનું લક્ષ રાખવું જોઇએ. આપણી અનતી શક્તિને આપણે ખાર્થે પ્રપંચમાં વેડફી નાખવી નહિં જોઇએ. આપણે સદ્ગુરુ સતશાઓના સત્સંગ પરિચય કાયમ રાખવા જોઇએ. સચિારાનુ ખળ કેળવવું" જોશે. વાણીમાં વિમળતા લાવવી જોષ્ટએ, કાયાને સંયમમાં રાખવી જોઇએ. ખાવુ, પીવું, પહેરવું, એઢવુ, સવું, બેસવુ' એ બધુ આ દેહરક્ષણનાં સાધના છે. તેમાં આસકિત ન રાખવી, માત્ર સંયમ હેતુથી એ વસ્તુએનુ ઉપયેગથી ગ્રહણ કરવું, શાંતિ એ તારા હાથની જ વસ્તુ છે, તારી શાંતિ તારા પોતાના પુરુષાર્થ વડે પ્રાપ્ત થવાની છે. તને ક્રાઈ શાંતિ આપવા સમથ' નથી, તુ સુખી હાશ તે તારી કર્યા કરનારા નીકળશે, તુ દુ:ખી ઢાä તે તારા ખરખરા કરનારા મળશે પશુ કોઇ તારું' સુખ, દુ:ખ ભાંગવા સમ નથી. તારા શુભાશુભ પરિણામ ઉપર જ તારા સુખ દુઃખનેા આધાર છે, માટે તારા પરિણામની શુદ્ધિ કર. તારે સંકલ્પવિકલ્પની જાળથી ખેંચવુ ઢાય, હૃદયને શાંત કરવુ ડાય, તેા તારે પળે પળે શાંતિનું ધ્યાન ધરવું. સકલ્પ વિષને ન થવા દેવા. થાય તે ૐ શાંતિવડે ઉપશમાવી દેવા. સાહુ' એ જ તારૂ' સ્વરૂપ છે. તુ તારા આત્મામાં સમાઇ જા, તેનું જ ધ્યાન કરી અને તેને પ્રાપ્ત કર. આ તારી અપૂર્વ સિદ્ધિને! તુ સ્વયં સાક્ષાત્કાર કર તે શાંતિ પ્રાપ્ત કર. ૐ શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ
For Private And Personal Use Only
