Atmanand Prakash Pustak 052 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

શ્રી નવપદજીનાં પ્રાચીન ચૈત્યવંદને વિવેચનકાર પં. મ. શ્રી રામવિજયજી ગણિવર્ય
નવમું ચારિત્ર પદ ચૈત્યવંદન-સાથે શ્રીષભાજિક તીર્થનાથ,
અને ભવિષ્ય કાળના થનારા તીર્થકરે તે જ ભવમાં તદ્દભવ શિવ જાણ; પિતાને મેક્ષ થશે, એવું જ્ઞાનથી જાણતાં છતાં તેમણે બહિ અતરપિ બાહ્ય મધ્ય,
વીશ સ્થાનકાદિ તપ કર્યો; આ તપના બાહ્ય-અભ્યકાદશ પરિમાણ ૧ તર એવા છ-છ ભેદ હોવાથી બાર ભેદ થાય છે. વસુકરે મિત આસહી,
તે આ પ્રમાણે-અનશન તપ, ઉનેદરી તપ, વૃત્તિઆદિક લબ્ધિ નિદાન; સંક્ષેપ, રસત્યાગ, કાયકલેશ અને સંલીનતા, એ ભેદે સમતા યુત ખિણે,
બાહ્ય તપના છ દે છે. પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય, વૈયાવચ્ચ, દૃગ ઇન કમ વિતાન ૨ સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને કાથોસ—આ બાર તપનું નવમે શ્રી ત૫ પદ ભલેએ,
સ્વરૂપ તત્વાર્થ સૂત્ર, શ્રીપાલ રાજાના રાસ મળે ઇચ્છા રોધ સરૂપ, ચેથા ખંડની ઢાળમાં, તેમજ નવ તત્વ અને અતિવંદન સે નિત હીર ધર્મ,
ચારની આઠ ગાથા( પ્રતિકમણ સૂત્ર)ની અંદર દૂર ભવતુ ભવકૂપ. ૩ આવે છે. આ બાર ભેદ તેજ “નામિ દસણમ્મિા ,” અથ:--શ્રીષભાદિક ચોવીશ તીથ કરે તે જ અતિચારની આઠ ગાથામાં પાંચમી, છઠ્ઠી અને સાતમી ભવમાં પોતાને મોક્ષ જાણતા હતા. તે છતાં બાથ. એમ ત્રણ ગાથામાં વર્ણવ્યા છે. તે અર્થથી વાંચવા, અભ્યતર અને મધ્ય ભેદરૂપ બાર પ્રકારને તપ કર્યો. મનન કરવા ખાસ તવજિજ્ઞાસુને સૂચના છે. વસુકરમિત” (૨૮) સંખ્યાવાલી આમૌષધિ
આ કારણથી તપની આરાધના બાર પ્રકારે થાય વિગેરે લબ્ધિઓમાં નિદાન એટલે કારણભત આ તપ છે. હવે તપના કારણથી કાર્યરૂપે ૨૮ અથવા ૫૦ છે. અને “દૃશ્યન” એટલે આઠ કમની પરંપરાને લબ્ધિઓ ઉત્પન્ન થાય છે. સમતા યુક્ત તપસ્વી ક્ષણવારમાં ભેદી શકે છે, તેથી ચિત્યવંદનની બીજી કડીમાં ( ગોથામાં) “ વસુઇચ્છારાધ સ્વરૂપવાળ આ નવમું તપ ૫૬ સારુ છે, કરમિત” એવા શબ્દો આવે છે. તેથી વસૂની સંજ્ઞા
હીરધર્મ નામના મુનિવર કહે છે કે:-હંમેશા આઠની છે. કરની સંજ્ઞા બની છે. તેથી વસુકરે શબ્દતપ પદને પ્રણામ કરવાથી અમારો ભવરૂપી ફ થી ૨૮ ની સંખ્યા લેવી. એવી રીતે આમૌષધિ દૂર થાઓ.
આદિ લધુએ આ તપથી જ ઉતપન્ન થાય છે.. વિશેષાર્થ –શ્રી ઋષભાદિક વર્તમાન કાળના આ લબ્ધિવાળા ગૌતમ ગણધરાદિ અનેક મુનિજિનવરો ઉપલક્ષણથી ભૂતકાળના થયેલા જિનવરો પુંગવો થયા છે. સૂત્રો અને ગ્રંથ-ગ્રંથાંતરમાં એઓના
ત્રિષષ્ટિ૦ (પર્વ ૧૦, સને ૩, લે. ૧૫- મહાવીર સ્વામીના અન્ય કોઈ પૂર્વભવના વેરીએ ૬૧૭)માં પણ ઉપર મુજબ હકીકત છે. પૂર્વ વેર હોય તે તેની તપાસ કરવી બાકી રહે છે. બાકી ઉલેખ નિમ્નલિખિત લેકમાં છે –
કાનમાં ખીલા ઠકનાર ગોવાળને અંગે પૂર્વભવના “વા તત્ર કથારીમૂતા રવામિત્ત: પૂર્વવૈત વેર જે ઉલેખ કોઈ પ્રાચીન કૃતિમાં તે નથી. तेजोऽसहिष्णुळकरोत् तापसीरूपमग्रतः ॥
|| -૬૧૭ |"
( ૧૮૪)હું