________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અખંડ આનંદ
લેખક:–અમરચંદ માવજી શાહ આપણે હંમેશા જીવનમાં અખંડ આનંદની સુખ દુઃખની લાગણી અનુભવાય છે. ત્યારે હવે અપેક્ષા રાખીએ છીએ પણ પ્રશ્ન એ થાય છે કે એ અખંડ આનંદને ટકાવી શી રીતે રાખ? આ અખંડ આનંદ આવે છે કયાંથી? ઊંડે વિચાર આ માટે જ દરેક સંતપુરુષની સાધના હેય છે, કરતાં જણાશે કે એ અખંડ આનંદનું ધામ તું એ મહાપુ દુન્યવી એહિક આનંદને તે ઉછીને પિતે જ છે. તે પોતે જ અખંડ આનંદસ્વરૂપ છે. લીધેલો, માંગી લાવેલે માને છે. પિતાને આનંદ તું ચિદાનંદ એટલે -વિ-જાનંર જે સવરૂપ પોતાની પાસે જ છે. પિતાના પુરુષાર્થની નબળાઈછે, ચિટ્ટ કહેતાં દ્રવ્ય-ધાતુરૂપ નિત્ય છે, જે કાયમ થી, અસ્થિરતાથી મોહથી તે અવરાઈ ગયો છે દરેક સમયમાં આનંદ જ સ્વરૂપ છે. એવું સ્વરૂપ તેમ માને છે. આમાનું છે.
તે મહાત્માઓને દઢ શ્રદ્ધા હોય છે કે, પિતાનું અખંડ આનંદ આવતા મન-વચન-કાયાનાં આત્મસ્વરૂ નિત્ય-અજર-અમર અને અવિનાશી છે. યોગે સહજ એકાગ્ર ક્ષમર થઈ જતાં આત્મામાં સંસાર અવસ્થાએ સેનું જેમ માટીવડે અશુદ્ધ રહેલો તે આનંદ નામનો ગુણ, જેમ સૂર્યનું કિરણ જણાય છે પરંતુ વાસ્તવિક રીતે સેનું તે સેન પડતાં હીરે ઝળકી ઉઠે છે-પ્રકાશિત થઈ જાય છે હેય છે અને માટી તે માટી જ હોય છે. અને સંયોગી તેમ આત્માને સહજ આનંદ સ્થિરતાથી જ્ઞાનનું છતાં પોતપોતાના સ્વરૂપે ભિન્ન છે. એક બીજામાં તદ્દન કિરણ પડતાં પ્રમટી જાય છે. કોઈ એર સુખને ભળી ગયાં નથી. તે યોગ્ય વિધિથી જુદા પડી શકે અનુભવ એક પળ પૂરો થઈ જાય છે. આવી આનંદ છે અને શુદ્ધ સુવર્ણ થઈ શકે છે. આવી પ્રજ્ઞાવડે ની પળે અખંડ રીતે ચાલુ રહેવી તેનું નામ કરીને તેણે સ્વ-પરને વિવેક જાગ્રત કર્યો હોય છે. અખંડ આનંદા
પિતે અવસ્થાએ અશુદ્ધ છે તેનું પિતાને ભાન છે, અખંડ આનદમાં વિક્ષેપ કયારે પડે છે ત્યારે સાથે પોતે શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વરૂપ, વીતરાગ ભગવાન થાગો ચલાયમાન થાય છે, અસ્થિરતા થાય છે એટલે આમાં નિશ્ચયથી છે તેનું પણ તેને લક્ષ છે. તે લક્ષને જેમ સમુદ્રમાં પવનથી તરગે ઉછળે છે તેમ આમ સાધ્યરૂપે અશુદ્ધ સાધક આત્મા રાખે છે. સાગરમાં મનના ચલાયમાનપણથી સંક૯પ-વિકપરૂપ શુદ્ધ આત્મામાં સ્વાભાવિક આનંદ છે એ તેને તરગો ઉછળે છે. અને શાંત પ્રશાંત આત્મસાગરમાં ધન્ય પળે સ્વાનુભવથી થયેલી પ્રતિતીરૂપ શ્રદ્ધા છે. પોતે અખંડ આનંદનાં ખંડ ખંડ જુદા પડી જાય છે અને અનંતજ્ઞાનય છે, પિતાને સ્વભાવ જ્ઞાતા-દષ્ટાને તત્પર છે, તે તેમાં રહ્યા છતાં પણ સુવર્ણ પ્રતિમાની મન, વચન અને કાયાથી સમસ્ત પ્રકારે કુટિલ છે પિઠ નિર્વિકારી રહેનાર કોઈક ધન્ય પુરુષ જ હોય છે. તેમને મોક્ષ થતું નથી, પણ જે મન-વચન-કાયાથી સર્વ ગણુધરે. જો કે શ્રતસમુદ્રના પારને પામ્યા હોય સર્વત્ર સરળ છે તેને મોક્ષ થાય છે. માયાવી પિતાના છે તથાપિ શિક્ષા લેવાને યોગ્ય હોય તેમ તીર્થકરની કરેલા પાપે સદગુરુ પાસે પ્રગટ કરી પ્રાયશ્ચિત્ત લઈ વાણીને સરળતાથી સાંભળે છે.
શકતો નથી. માયા સા૫ણી જગતમાત્રને ડંસી ગુણજે સરળપણે આલોચના કરે છે તે સર્વ દુષ્કર્મને સત્રને નાશ કરે છે, માટે માયા-કુટિલતા સર્વ ખપાવે છે, અને જે કુટિલપણે આલોચના કરે છે તે દેનું મૂળ હેબ મેક્ષાર્થીઓએ સર્વથા તજવા થડ દુષ્કર્મ હોય તો તેને ઉલટાં વધારે છે. જે જેવી છે.
( ૧૧ )e
For Private And Personal Use Only
