Atmanand Prakash Pustak 052 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

લોકપ્રિય થવાની કળા
૧૮૭ એમાંથી અને કોલેજોમાંથી અનેક સ્ત્રી પુરુષે જુદી અને મુગ્ધ કરી મુકે છે; તેની બાહ્ય કૃતિ સાદી છેજુદી ડીગ્રી લઈ બહાર આવે છે, છતાં પણ તેઓની સહેજ વિરૂપ છે, પરંતુ તેની વણીને પ્રભાવ અલોવાણી કઠર, નીરસ અને શુષ્ક હોય છે. ઘણા બુદ્ધિ, કિક છે, તેની વાણીની મોહિની અજબ છે. આવી શાળી યુવક અને યુવતીઓ મહાન માનવંતી ઉપા- તેની વાણી ઉત્તમ રીતે વિકાસ પામેલા મનની અને ધિઓથી અલંકૃત થયેલા હોય છે, પણ તેમની વાણી મેહક ચારિત્રયની સૂચક છે. એવી વિષમ અને કર્કશ હોય છે કે કેમળ લાગણી- સમાજમાં કેટલાય સ્ત્રી પુરુષોની વાણી એટલી વાળ માણસ તેઓની સાથે ભાગ્યે જ લાંબા વખત કઠોર અને કલિષ્ટ હોય છે કે આપણને વારંવાર સુધી વાતચીત ચલાવી શકે. બીજી બાજાએ જે ઉચ્ચ તેઓની પાસેથી ખસી જવાની જરૂર પડે છે. જે કેળવણીની સાથે તેઓની વાણીની થોગ્ય ખીલવણ વાણું કેળવણું અને સુસંસ્કારની સૂચક છે, જે સ્પષ્ટ થયેલી હોય છે તે તેના જેવી બીજી કોઈ વસ્તુ મેહક સુમધુર શબ્દોથી ભરપૂર છે, જેની અંદર સાંભળઅને આહ્લાદક જણાતી નથી.
નારને મુગ્ધ કરી નાખે એવું માધુર્ય રહેલું છે, જેમાં જેની વાણી દિવ્ય વાજિંત્રમાંથી નીકળતા સૂર
જાદુઈ ચમત્કૃતિ રહેલી છે એવી વિમળ, વિશદ, કેળવાજેવી હોય છે, જેની વાણું સુસ્પષ્ટ શબ્દોથી યુક્ત ૧
યેલી વાણની પ્રાપ્તિ દુર્લભ છે, લેકાર છે. આવી હેય છે, જેની વાણીને પ્રવાહ નિર્મળ ઝરણાંની વાણી ગણ્યાગાંઠ્યા માણસમાં જ જોવામાં આવે છે. માફક વહે છે એવા પુરુષની જોડે ક્ષણવાર વાર્તાલાપ પ્રિય વાંચક! કપ્રિય થવામાં મધુર અને કરવાથી અસીમ આનંદનો અનુભવ થાય છે. એક સાંભળનારને મુગ્ધ કરી નાખે એવી વાણી અત્યંત વ્યક્તિની વાણીમાં એવી મિષ્ટતા અને મોહિની છે કે અગત્યનો પાઠ ભજવતી હોવાથી એવા પ્રકારની તે જ્યાં જ્યાં જાય છે ત્યાં ત્યાં તે જ્યારે જ્યારે વાણું મેળવવાનો આજથી જ પ્રયત્ન આદરે. જેથી કાંઈ બોલે છે ત્યારે ત્યારે પ્રત્યેક માણસ તેને અતિ. સમય જતાં તમે જાણતા તેમજ અજાણ્યા મનુષ્યોને શય આનંદથી લક્ષપૂર્વક સાંભળે છે, તેની વાણી તમારી તરફ આકર્ષી શકશે. અને તમે લોકપ્રિય થશે. એવી મધુર અને રસિક છે કે તે સાંભળનારને ચકિત એમાં લેશ પણ સંદેહ જેવું નથી.
સ્વરૂપને ઓળખો સંગ નિત્ય નથી. સંયોગ વિગસ્વરૂપ હોય છે, માટે જ્ઞાનીઓ સંગોને ઈરછતા નથી તેમજ વિયેગને પણ ઈચ્છતા નથી; પરંતુ સ્વરૂ૫રમણતાની પૃહાવાળા હોય છે અને તેથી સમતા, શાંતિ અને આનંદના ભેગી હોય છે. સંબંધને આત્મા નથી જોડતો કારણ કે તે સવરૂપે હમેશાં સંબંધ વિનાને હોય છે. આત્માઓના સંબંધે થતા નથી પણ જડના સંબંધ થાય છે. જડાસકતજડાધીન આત્મા માની લે છે કે મારો અમુક આત્માની સાથે સંબંધ થયે છે પણ તે એક પ્રકારની મિથ્યા ભાન્તિ જ છે અને તે મિથ્યા બ્રાન્તિને લઈને અત્યંત દુઃખ મનાવે છે. વાસ્તવિકમાં દુઃખ, સંગ, સંબંધ, ઈષ્ટ, અનિષ્ટ આદિ કઈ પણ ભાવે સંસારમાં સ્વરૂપે સત્ય કે નિત્ય નથી; માટે વિચારક ડાહ્યા તત્વજ્ઞ આત્માઓએ વસ્તુસ્થિતિને લક્ષમાં રાખીને આત્મસ્વરૂપ સમતા, શાંતિ તથા આનંદાદિથી પરાગમુખ ન થતાં વરૂપના વિકાસના માર્ગે વળવું જોઈએ.
–જ્ઞાનપ્રદીપ