________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આશા–તૃષ્ણ
2
લેખકઃ મુનિરાજશ્રી લક્ષ્મીસાગરજી મહારાજ
“નહિ તૃurr pd ચા તોષાત્ પ લુણ” યાવત્ દુનિઆનાં રાજ્યસત્તા મેળવવાની આશા તૃષ્ણ સમાન કેઇ વ્યાધિ નથી. ભાવનામાં જીવને ધકેલી દે છે. તેથી કૃત્યતેમ સંતોષ સમાન કેઇ સુખ નથી. અત્યનો વિવેક રહેતો નથી. ન કરવાના જગતના આશા-તૃણાથી દુખ અનુ
. .વિચારો કરાવે છે, ઈજજત આબરૂ પણ ઘટવા ભવે છે, છતાં આશાની મેહજળને છેદી નાખવા
પામે છે અને કો આશાબળે સહન કરે છે. તત્પર થતા નથી. આશા એ સ્વધર્મ નથી. કાઈન ડેમાં સમજી દાન પણ કરવાની ભાવના સંતેષ એ આત્માનો ધર્મ છે. તેમાં જ ખરૂં
જાગૃત થવા દેતી નથી. નિરંતર નિ:સાર વસ્તુની સુખ સમાયેલું છે. સંતોષF ગુણમ્ દિ
ચિંતા જીવ અમૂલ્ય સમયે ગુમાવતો હોય છે. ગલિક વસ્તુને પરિત્યાગ ઓછાવત્તા અંશે આશાની થોડીક ઉપેક્ષા કરી જુવે તે જરૂર તેને થાય તો જ સંતોષની સુંદરતા જણાય. આશા
સુખની લહેર આવી જાય. ચિત્તની ચંચળતા કે પૂર્ણ થતી નથી. પૂર્ણતાને ગુણ તેમાં સમા- *
વ્યાકુળતા મટતાં આત્મતત્ત્વની વિચારણા જાગે,
ત્યારે જ માયિક વસ્તુની દુરંતતા જણાય, એલો નથી. કેઈશુભાગે એક વિષયની આશા
નિમમત્વભાવ જાગે, તૃષ્ણાની દુઃખકારી તૃપ્ત થતાં બીજી અનેક આશાઓ ઉદ્દભવે છે. આત્મા જન્મમરણ કરી થાકે છતાં આશા જીર્ણ
- ભાવના તરફ અરુચિ જાગે, અહંકાર અભિમાનબનતી નથી. જ્ઞાનીઓએ આશાના પરિત્યાગમાં ૨
વૃત્તિ ઓછી થાય, બાહ્ય વસ્તુઓની આસક્તિ સુખ બતાવ્યું છે. આશા જ્યાં સુધી ન છૂટે
- ટળે, વસ્તુસ્વરૂપ સમજાય, અનિત્ય પદાર્થોને
સમજતાં વિચારતાં વૈરાગ્ય પ્રગટે, પરતંત્રતા ત્યાં સુધી ધર્મકરણીમાં ચિત્ત પરેવાતું નથી.'
- ટાળી સ્વતંત્રતા મેળવવા આત્મા પુરુષાર્થ કેળવે. રઓ વેરવિરોધની કનડગતથી મુકાઈ ગયા છે મેહ ને મમતાને પિતાનું અહિત કરનાર તે જ મહાપુરુષો સંસારમાં સુખી છે તેમણે જ સમજે. તપ, ત્યાગ, વૈરાગ્ય એ જ મારા હિત જડાધીનતામાંથી મુકાઈ જઈને સંપૂર્ણ સ્વ- કરનારા સાધનો છે, એમ સમજે તો જરૂર તંત્રતા મેળવી છે અને આવા આત્માઓ જ કલેશોથી આત્મા મુક્ત થાય. “કોધ, માન, પરમાનંદી તથા પરમ સુખી થઈ શક્યા છે. માયા, લોભ, મદમત્સર” એ આત્માના ખરા બાકી તો જેને સંસારમાં બીજી કોઈ પણ શત્રુઓ છે. આશા તૃષ્ણના ત્યાગથી જ જીતાય પ્રકારની પ્રવૃત્તિમાં સુખ નથી, અને કમેના છે. ન છતાય ત્યાંસુધી મહાવ્રતો અને શ્રાવપ્રબળ સત્તા નીચે કામ કરનાર માનવી ભલે કના વ્રતો ભારરૂપ બને છે. જન્મ મરણ પિતાને માને કે હું સુખી છું પણ તે કેઈ ઓછા કરવા બળ સંપ્રાપ્ત થતું નથી. આશાને પણ પ્રકારે સુખી થઈ શકતો નથી
અંત કઈ દિવસ આવતો નથી. મૃગતૃષ્ણાની માફક આંખથી દેખાતી વસ્તુઓમાં સુખ નથી
For Private And Personal Use Only
