Atmanand Prakash Pustak 040 Ank 11

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૨૪૨
•: શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
વિકાસ કર્યો હોય તે બીજાઓ તેનું અપમાન નથી, કારણ કે તેઓ સાચી રીતે જાણે છે કે કરવા ગમે તેટલો પ્રયાસ કરે તો પણ તેનું નામધારી દેહની પ્રશંસા તથા માન-પ્રતિષ્ઠાનું અપમાન થઈ શકતું નથી, અને જે દોષથી પરિણામ છેવટે દેહ બળી જતાં શુન્ય જ આવે છે. ભરેલો હોય તો બીજા ગમે તેટલું માન આપે એવી રીતે સાચા ગુણ મેળવીને પરલોકમાં તે પણ માનનીય થઈ શકતો નથી. માન આપનાર નિ:સ્વાથી માણસો બીજાના ગુણને થાય છે તેવી રીતે નામધારી દેહની પ્રશંસા
જનાર આત્માની પ્રશંસા તથા બહુમાન જોઈ શકતા નથી, પણ બાહ્ય પ્રવૃત્તિથી કાંઈક
તથા બહુમાન કરાવી પરલોકમાં જનારની અનુમાન કરીને માન આપે છે અને સ્વાર્થી
અવજ્ઞા થાય છે પણ આદર થતો નથી માટે માણસો જેનાથી પિતાનો સ્વાર્થ સધાતો હોય
જ જ્ઞાનવાન પુરુ આત્મિક ગુણોને વિકાસ તેની પ્રશંસા કરીને માન આપે છે. તેઓ
કરવાનો જ પ્રયાસ કરે છે પણ અછતા ગુણેનો બીજાની અવગુણુવાળી પ્રવૃત્તિ જેવા છતાં પણ એપ :
એપ ચડાવવાનો આદર કરતા નથી. તેનાં વખાણ કર્યા વગર રહેતા નથી. આત્મિક ગુણોનો વિકાસ કરવામાં બીજાનાં
માયાવી બન્યા વગર માન મેળવવાની ઈચ્છા માન તથા પ્રશંસાની જરાય જરૂર નથી. પાર પાડી શકાય નહિ. ધની તરીકે માન મેળસ્વતંત્રપણે પિતાનો વિકાસ સાધી શકાય છે. જો
છે કે વવા ધનવાન, જ્ઞાની કહેવરાવવા જ્ઞાનવાનને, જેમને બીજાના માન તથા પ્રશંસાની જરૂર
વિદ્વાન કહેવરાવવા વિદ્વત્તાને ડાળ-આડંબર જણાય છે તેઓ વિકાસ સાધવાના અધિકારી
કરવો પડે છે, જેમાં અણજાણુ માણસે ફસાઈને
પ્રશંસાપૂર્વક માન આપે છે, જેને મેળવીને નથી. આવા જીવો વિલાસપ્રિય અને ઇંદ્રિયોના દાસ હોય છે. તેમનામાં વિકાસના બાધક રાગ
તે વસ્તુઓના દરિદ્રી માણસો ગર્વિષ્ટ બને છે.
જેથી કરીને તેમનો આત્મા ભવાંતરમાં સાથે છેષની માત્રા અધિકતર હોય છે, અને અછતા ? ગુણોની પ્રશંસા સાંભળવાના ઉત્સાહી હોય છે, ૬
લઈ જવા કાંઈ પણ મેળવી શકતા નથી. અને અને તેઓ પ્રશંસા કરનારમાં ગમે તેટલા જ
નામની ઉપર ચડાવેલો એપ દેહને દેવતામાં અવગુણ ભર્યો હોય તો પણ તેની પ્રશંસા કરીને મૂકતા વેત ઊડી જાય છે. બહેમાન આપે છે. જેમણે સાચી રીતે ગુણોને માની પુરુષો વિલક્ષણ પ્રકૃતિવાળા હોય વિકાસ કર્યો હોય છે તેઓ પ્રશંસાની જરાયે છે. તેઓ દોષોથી ભરેલા સ્વાથી પુરુષને જરૂર રાખતા નથી. તેમની કેાઈ પ્રશંસા કરે ઘણું ઉપયોગી નીવડે છે; કારણ કે પ્રકૃતિકે નિંદા કરે, કોઈ માન આપે કે અપમાન કરે વાળા સ્વાર્થી પુરુષો અનુચિત અવળાં કાર્યો તેમના ઉપર સમભાવ ધારણ કરનારા હોય છે. કરીને સભ્ય-ગુણ જનસમુદાયમાં પિતાની તેઓ પોતાના નામની સાથે કઈ પણ પ્રકારના ગુણવાન તરીકેની છાપ બેસાડવા માટે અનુચિત વિશેષણે લગાડતા નથી; કારણ કે માનીઓની પ્રશંસા કરી તેમની સહાનુભૂતિ તેમનામાં ક્ષુદ્ર વાસનાઓનો અભાવ હોવાથી મેળવે છે અને પોતાના પક્ષકાર તરીકે ઊભા અણુજાણ જીને ફસાવવા માયાજાળ પાથર- રાખે છે. કેઈક પ્રસંગે અનુચિત કાર્ય કરી વાની તેમને આવશ્યકતા રહેતી નથી. તેમનામાં બેસતાં સભ્ય સમાજ તેને જ્યારે વખોડે છે સાચી જ્ઞાનશક્તિ હોવાથી જડસ્વરૂપ નામધારી ત્યારે માની પુરુષો તેનું અપકૃત્ય જાણવા છતાં દેહની પ્રશંસા કરાવી આત્માનું અનિષ્ટ કરતા પણ તેનો પક્ષ લઈને સભ્ય જનસમુદાય સાથે