Atmanand Prakash Pustak 040 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

સાચી સ્વાધીનતામાં જ સુખ છે'
લેખક: આચાર્ય શ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ,
પરાધીન પ્રાણીઓની ધારણુની સફળતા હોય છે, અને જેમને સારા વર્ણ, ગંધ, રસ, પણ પરાધીન જ હોય છે. પરાધીન હોવા છતાં શબ્દ અને સ્પર્શ આદિ જડની અધિક ચાહના સ્વાધીન માની બેઠેલા અનભિજ્ઞ આત્માઓ રહે છે તેમને પરાધીનતાની બેડીમાં વધારે વધારે ને વધારે પરાધીન બની આપત્તિવિપ- જકડાવું પડે છે. લૌકિક ઉક્તિ “પરાધીન ત્તિઓમાં ફસાતા જાય છે. સ્વાધીનતા તથા સુપને સુખ નહિ ” જે કહેવાય છે તદનુસાર પરાધીનતા સત્ય સ્વરૂપને ન ઓળખનાર સ્વાધી. તેમને સ્વપ્રમાં પણ સુખ મળી શકતું નથી. નતાની તીવ્ર ઈચ્છાથી નિરંતર પ્રયત્નશીલ હોવા છતાં સ્વાધીનતાને બદલે પરાધીનતા મેળવે છે.
માનવી જ્યારે એકલો અને અ૫ પરિગ્રહ
વાળા હોય છે ત્યારે તે વ્યવહારિક સ્વાધીનતાનું અંતર્મુખસ્વાધીન બહિર્મુખ. પરાધીન
કાંઈક સુખ અનુભવે છે, પણ જ્યારે એકથી બે વિરક્ત સ્વાધીન રક્ત... ...પરાધીન
અને બેથી ત્રણ એમ જનસંખ્યામાં તેમજ મુક્ત સ્વાધીન બદ્ધ... ...પરાધીન
પરિગ્રહના પ્રમાણમાં મમતા. ભર્યો વધારો થાય અનાસક્ત...સ્વાધીન આસક્ત...પરાધીન છે ત્યારે તેના બાદ સુખ તેમજ નિશ્ચિતપણાનો પરમ સુખી
પરમ દુઃખી નાશ થાય છે. માનસિક સુખને બદલે દુ:ખ આવી જ રીતે નિરેછક અને નિસ્પૃહી ઉત્પન્ન થાય છે. અજ્ઞાની આત્માઓને માટે બાહ્ય સ્વાધીન હોય છે અને ઈચ્છાગ્રસ્ત તથા પૃહા- દષ્ટિ જનસમુદાયે બનાવેલા-માનેલા વ્યવહારની વાળા પરાધીન હોય છે. સંસારમાં જડ તથા અપેક્ષાએ એટલું તો જરૂર કહેવું પડશે કેજડના વિકારને આશ્રિત બનેલા પ્રાણીઓ આ શ્રીમંત છે, સ્ત્રી, પુત્ર, પૌત્રાદિ પરિવારપરાધીન હોવાથી કંગાલ બનીને પરમ દુ:ખ વાળે છે, સર્વ વાતે સ્વાધીન છે, સુખી છે, જોગવી રહ્યા છે. અજ્ઞાનતાને લઈને જ જડ પહેલાં એકલો હતા, રસોઈપાણીમાં પરાધીનતા તથા જડના વિકારને અધિક મેળવીને માની ભેગવવી પડતી હતી, સારા પ્રસંગે ઘરેણું, વસ્ત્ર લે છે કે અમે સ્વાધીન છીએ, પણ તત્ત્વદષ્ટિથી પારકાં માગીને વાપરતે હતો, ભાડાનાં ઘરમાં તપાસીએ તે તેઓ વધારે પરાધીન બનેલા રહેતા, હાથે વાસણ માંજતો, હાથે કપડાં ધે, જણશેકારણ કે સ્વ એટલે આત્મા અને પર ભાડાની ગાડીમાં ફરતો વગેરે વગેરે પરાધીનતાએટલે જડ. આ પ્રમાણે સ્વપરની વ્યાખ્યા થી દુ:ખી હતો પણ હાલમાં પાસે પૈસા પુષ્કળ થાય છે અને આ વ્યાખ્યાને આશ્રયીને જ છે, રહેવાને માટે લાખ રુપિયા ખર્ચીને મહેલ જેઓ જેટલે અંશે જડની ઓછી જરૂરિયાત બંધાવ્યો છે, બાગબંગલા ઘરના છે, ઘેર બેચાર વાળા છે તેઓ તેટલે અંશે સ્વાધીન થયેલા નોકરો છે, ઘરની ગાડી, મેટર છે, પચાસ હજારનાં