________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યફ શ્રદ્ધા રહિત જ્ઞાનની નિરર્થકતા
સંયોજકઃ મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી ( સંવિઝપાક્ષિક)
શ્રદ્ધાની પ્રાપ્તિ એ સૈથી દુષ્કર છે. જ્ઞાન- જીવનમાં પાપી બનવું કે નિષ્પાપ બનવું તેને પ્રાપ્તિ એ દુન્યવી લોભથી પણ થઈ શકે છે, મુખ્ય આધાર જ્ઞાન ઉપર નથી, પણ રુચિ જ્યારે દુન્યવી લોભ એ સમ્યફ શ્રદ્ધાની પ્રાપ્તિમાં ઉપર છે. એ રુચિને સુધારનાર જ્ઞાન તારક છે કામ આવી શકતો નથી, ઊલટો અંતરાયરૂપ અને બગાડનાર જ્ઞાન ડૂબાવનાર છે. થઈ પડે છે. સાડાનવ પૂર્વના જ્ઞાની પણ
અધમ રુચિવાળા આત્માઓ પિતાની તે અશ્રદ્ધાળુ રહી ગયા અને અ૯પ જ્ઞાનને ધરનારી રુચિને છોડી નહિ શકતા હોવાથી ઉત્તમ રુચિપણ શ્રી જિનવચન પ્રત્યે નિ:શંકપણે શ્રદ્ધાળુ વાળા આમા પ્રત્યે તેમને વિરોધ ચાલુ આત્માઓ ઉભય લેક સાધી ગયા. શ્રદ્ધાની
હોય છે. એ વિરોધનું મૂળ રુચિને ભેદ છે. પ્રાપ્તિ દુષ્કર એટલા માટે છે કે અમુક અંશે
જ્યાં સુધી બે વિરુદ્ધ પ્રકારની રુચિ રહેવાની પણ દુન્યવી સ્વાર્થથી નિસ્પૃહ બન્યા વગર
છે ત્યાં સુધી એ વિરોધ પણ કાયમ રહેવાને ત પ્રગટ થઈ શકતી નથી, જયા૨ સીનના કાતિ છે. એ વિરોધને જેઓ ટાળવા ઈચ્છતા હોય, સર્વ પ્રકારના દુન્યવી સ્વાર્થથી ભરેલા આત્મ- તેઓએ રુચિનો ભેદ ટાળવાની પ્રથમ આવઓમાં પણ દુન્યવી દષ્ટિએ ઊંચામાં ઊંચી કોટિની
શ્યતા છે. પરસ્પર વિરુદ્ધ રુચિવાળા છો લાગે તેવી પણ થઈ શકે છે. એ કારણે ઉત્તમ પિતાની તે રુચિને સમાન બનાવ્યા વગર અગર અધમ મનુષ્યની સાચી પરીક્ષા ‘તેનામાં એકમતી બનાવવા માગતા હોય, અગર તેઓને કેટલું જ્ઞાન છે ?” એની તપાસ એ દ્વારા થઈ ને કઈ એકમતી બનાવવા ઈચ્છતું હોય, તો શકતી નથી, પરંતુ તે કેવી જાતિની શ્રદ્ધા તેઓની તે ઈચછા કેવી રીતિએ ફલીભૂત થવાની ધરાવે છે?” અર્થાત “ તેની શ્રદ્ધા, વિશ્વાસ
છે? એકમતિ બનવા માટે રુચિની એકતા અને રુચિ કયા પદાર્થ ઉપર છે? ” એની
કરવી એ પ્રથમ આવશ્યક છે. પરીક્ષા એ દ્વારા જ થઈ શકે છે.
તે ચિની એક્તા કરવાનો પ્રયાસ કર્યા ઊંચી કેટિનું જ્ઞાન ધરાવનાર આત્મા પણ વગર જ જગતને એક અભિપ્રાયવાળું બનાવી જે અધમ કોટિની રુચિવાળ હોય, તે તે દેવાની ચેષ્ટા કરવી એ એક બાલિશ ચેષ્ટા જ દુનિયામાં પણ ઉત્તમ ગણાતો નથી. મનુષ્યની છે. સર્વ ધર્મ સમભાવ, સર્વ દર્શન સમભાવ, પરીક્ષા તેની રુચિ ઉપર છે પણ માત્ર સર્વ શાસ્ત્ર સમભાવ આદિની વાતો કરનારા જ્ઞાન ઉપર નથી. ધનની રુચિવાળો જ્ઞાની એ ધર્મરુચિ સમાજને ધર્મરુચિથી ભ્રષ્ટ કરી પણ પાપી બને છે અને ધર્મની રુચિવાળો અધર્મરુચિ બનાવવા માટે પ્રયાસ કરનારા અજ્ઞાની પણ નિષ્પાપ જીવન ગાળી શકે છે. છે. રુચિભેદ રહેવાનું છે, ત્યાં સુધી ધર્મભેદ
For Private And Personal Use Only
