________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
: શ્રી જેનાગમ નિયમાવલી :
૭૩
ભવ કરીને મોક્ષે જાય. જઘન્યથી તે એક-બે દેવકના દેને એક તેજોલેસ્યા હોય, ને ભવ કરીને પણ મેક્ષે જાય.
નવમા આનત દેવલોકથી માંડીને ઠેઠ સર્વાર્થસિદ્ધ - ૪૮ તમામ સંસારી જીવોને અક્ષરને અન- વિમાન સુધીના દેવને એક સુફલલેશ્યા હોય. તમે ભાગ કાયમ ખુલ્લો જ રહે છે. તીવ્ર ૫૪ લબ્ધિ પર્યાપ્ત પૃથ્વીકાય-જલ-વનસ્પજ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદયકાલમાં પણ તે પુદ્ગલે તિમાં ભુવનપતિ-વ્યંતર-તિષી-સોઘર્મતેને ઢાંકી શકતા નથી.આ જ અપેક્ષાએ નિગદમાં ઈશાન દેવકના દેવ ઉત્પન્ન થાય છે, કારણ કે રહેલા જીવોને જીવ તરીકે માન્યા છે, અને તેમને ઘરેણું, વાવડીનું પાણી, કમલ વગેરેમાં તેમને મિથ્યાષ્ટિ ગુણસ્થાનક કહ્યું છે. એમ શ્રી મોહ હોય છે. નંદીસૂત્ર ટીકા, કર્મગ્રંથ ટીકાદિમાં જણાવ્યું છે. ૫૫ કર્મબંધમાં અને મેક્ષમાં મનની - ૪૯ ૩ મિશ્રગુણસ્થાનકે, ૧૨ ક્ષીણકષાય ભાવના કારણ છે. કહ્યું છે કે: “મન' મનુષ્કાળાં વીતરાગછદ્મસ્થ ગુણસ્થાનકે, ૧૩ સાગકેવલિ જાર વંધનોઃ ” ગુણસ્થાનકે જીવ મરણ પામે જ નહિ એમ શ્રી પ૬ બીજાનું બૂરું કરવાની ચાહના કરતાં ગુણસ્થાનક કમરેહાદિમાં જણાવ્યું છે. પોતાનું બૂરું જરૂર થાય છે. સામાનું બુરું
૫૦ મતિજ્ઞાન-શ્રુતજ્ઞાનને ધારણ કરનારા કરવું એ પોતાના હાથમાં છે જ નહિ. તેમ ભવ્યજી જ અવધિજ્ઞાની અથવા મન:પર્યવજ્ઞાની થવું એ સામાના કર્મને આધીન છે. આવી બને એમ શ્રી તસ્વાર્થ સૂત્રાદિમાં જણાવ્યું છે. ભાવનાથી મહાપુરુષો બીજાનું અનિષ્ટ ન ચિત- ૫૧ ગૃહસ્થષમાં તીવ્રભાવ ચારિત્રાદિ વતાં કમ્ફલને વિચારીને સમતાદિ ગુણોની સદ્દગુણેને લઈને શ્રી ભરત મહારાજાદિના દષ્ટાંતે સેવના કરીને સર્વજ્ઞ બની સિદ્ધ થાય છે. કેવલજ્ઞાન થઈ શકે, પણ મન:પર્યવજ્ઞાન તે પ૭ એવું એક સુખ છે કે જેમાં દુઃખને ન જ થઈ શકે કારણ કે સાતમાં અપ્રમત્તગુણ અંશ હોય જ નહિ. જે કાયમ રહે તથા જે સ્થાનકે રહેલા સંયમધારક ભવ્ય જીવોને જ મળ્યા પછી “એથી ચઢિયાતું સુખ છે જ નહિ મન:પર્યવજ્ઞાન પ્રકટ થાય, એમ પૂજ્ય શ્રી માટે બીજા સુખની ઈચ્છા થાય જ નહિ. તે મલયગિરિજી મહારાજે શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના સુખને સિદ્ધપરમાત્મા પામ્યા છે. ત્રીજા પદની ટીકામાં જણાવ્યું છે.
૫૮ કર્મોના અભાવે જ સિદ્ધપરમાત્માને પર એક ભવમાં બે આયુષ્યનો બંધ કે દેહ–આયુષ્ય-કર્મ-પ્રાણુ વગેરે હોય નહિ તથા ઉદય થાય જ નહિ પણ બે આયુષ્યની સત્તા જન્માદિ પણ હોય નહિ. જરૂર હોઈ શકે, કારણ કે ચાલુ ભવનું આયુષ્ય ૫૯ એકાવતારી દેવોને દેવાયુષ્યના છેવટના ભોગવતાં તેને અમુક ભાગ ગયા પછી આગામી છ માસ બાકી રહે ત્યારે પણ અવનને સૂચવનારા ભવનું આયુષ્ય બંધાય છે, તેથી એક ચાલુ ચિહ્નો પ્રકટ થતા નથી એમ શ્રી પરિશિષ્ટ ભવના આયુષ્યની સત્તા અને બીજી બાંધેલા પર્વાદિમાં પૂજ્ય શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી વગેરે આયુષ્યની સત્તા એમ બે આયુષ્યની સત્તા મહાપુરુષોએ જણાવ્યું છે. જિંદગીના છેલ્લા અમુક ભાગમાં જ હોઈ શકે. ૬૦ જેને તૈજસ શરીર અને કાશ્મણ શરીર એમ શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રવૃત્તિ વગેરેમાં જણાવ્યું છે. નહાયએવોકોઈ પણ સંસારી જીવ હોય જ નહિ પ૩ જ્યોતિષી દેવાને તથા સંધર્મ-ઇશાન
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
